Biuletyn #prosteNGO – 22 grudnia – 2 stycznia 2022 r.

Życzymy wszystkim Obywatelom i Obywatelkom, by w 2022 roku prawo nie przeszkadzało w zaangażowaniu społecznym.

SPIS TREŚCI

1. W SKRÓCIE
   1. W planach legislacyjnych (przypomnienie głównych projektów ustaw)
   2. W procesie legislacyjnym (sygnaliści, prawa pacjenta, crowdfunding)

2. DZIEJE SIĘ
   1. Podsumowanie tekstów z 2021 roku

3. PROPOZYCJE UPROSZCZEŃ I UŁATWIEŃ
   1. Petycja OFOP dot. wzorca statutu stowarzyszenia
   2. Petycja OFOP dot. PPK

4. TEMATY DO DYSKUSJI
   1. Klub sportowy a organizacja pozarządowa

---

W skrócie

W planach legislacyjnych

Przypomnijmy główne projekty (bezpośrednio dotyczące organizacji pozarządowych), które w planach legislacyjnych rządu miały być przyjęte przez Radę Ministrów w IV kwartale ub. roku.

• Projekt ustawy o ekonomii społecznej (UD185). Ciągle nie są jeszcze zamieszczone uwagi zgłoszone w konsultacjach.
• Projekt ustawy o sprawozdawczości organizacji pozarządowych (UD217). Wciąż nie ma podsumowania konsultacji.
• Projekt ustawy o zmianie ustawy – o Narodowym Instytucie Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego (UD224). Nie podjęto prac nad projektem.

Komentarz: Trzeba powiedzieć, że z niepokojem stwierdziliśmy, że 14 grudnia 2021 roku na stronie KPRM, gdzie jest wykaz prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów zmieniono planowany termin przyjęcia przez Radę Ministrów projektu ustawy o ekonomii społecznej na IV kwartał 2021. Sugerowało to, że na koniec roku możemy mieć do czynienia z nieoczekiwaniem przyspieszeniem prac nad tą ustawą. Na szczęście nic takiego się nie wydarzyło. Ciekawe co zadecydowało o przyjęciu takiego nierealistycznego terminu? W tym samym czasie zmieniono również planowany termin przyjęcia, kontrowersyjnej (z punktu widzenia organizacji) ustawy o fundacji rodzinnej, ale już na I kwartał 2022.

W procesie legislacyjnym

Na poziomie rządowym:

• Sygnaliści. Znamy już wyniki konsultacji rządowego projektu ustawy o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa (UC101), w których m.in. zgłoszono wspólne stanowisko 6 organizacji (Fundacji „Akademia Antykorupcyjna”, Fundacji im. Stefana Batorego, Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka, Instytutu Spraw Publicznych, Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Solidarność 80 oraz Sieci Obywatelskiej Watchdog Polska), a także głos Instytutu Spraw Obywatelskich (wraz z uzupełnieniem) i uwagi założycieli Stowarzyszenia Praktycy Compliance.

• Prawa pacjenta. Procedowany jest projekt ustawy o jakości w opiece zdrowotnej i bezpieczeństwie pacjenta (UD255).

Komentarz: Projekt jest ciekawy również ze względów proceduralnych. Po pierwsze – projekt nie poszedł do opiniowania, a jedynie do konsultacji społecznych, co spowodowało, że np. RDPP, czy RDS dostały ją do konsultowania, a końcowa formułka pisma przyjęła niecodzienną formę: „Niezgłoszenie uwag w podanym terminie pozwolę sobie potraktować jako rezygnację z przedstawienia stanowiska i akceptację treści przedmiotowego projektu”. Po drugie – zaproszenie do konsultacji wysłano do w miarę szerokiego grona organizacji (w tym pacjenckich), nadal na stronie nie ma zgłoszonych uwag, ale… jest już raport z konsultacji. Jest on „ukryty” jako załącznik w skompresowanym zestawie dokumentów przesłanych do Komitetu Rady Ministrów do Spraw Cyfryzacji.

• Crowdfunding. Kolejny etap prac nad projektem ustawy o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych (UC76).

Komentarz: Co ciekawe – jak czytamy w raporcie z konsultacji (można go znaleźć w zestawie dokumentów przesłanym Komitetowi do Spraw Europejskich, bo w zakładce dot. konsultacji nie ma odniesienia się wnioskodawcy do proponowanych zmian): „Ze względu na dużą liczbę zgłoszonych uwag projekt w dniu 11 października 2021 r. został przekazany do powtórnych konsultacji publicznych oraz opiniowania”. Tak więc mamy projekt po dwóch turach konsultacji. W dokumencie tym czytamy też, że „Uwagi do projektu ustawy przekazały również podmioty, które zgłosiły zainteresowanie pracami nad projektem ustawy w trybie ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa”, choć zakładka „Zgłoszenia lobbingowe” na stronie RCL jest pusta.

---

Działo się w 2021 r.

Podsumowanie

Z okazji końca 2021 roku chcieliśmy podsumować to, co działo się na naszej stronie. Poza 19 biuletynami, aktualizacją tez w sprawie uproszczeń oraz aktualnościami, które informują o planowanych webinariach i spotkaniach, publikowaliśmy teksty do dyskusji.

Celem ich jest z jednej strony dostarczyć działaczom organizacji pretekstu do zajmowania się tematami bardzo ważnymi, które jednak z uwagi na natłok spraw pilnych często odkładane są na później. Z drugiej strony chcielibyśmy trochę uporządkować kwestię działań organizacji na rzecz uproszczeń w systemie prawnym. Przyjmuje ona formę słownika podstawowych pojęć, który uzupełniają bardziej rozbudowane teksty. W 2021 roku teksty te dotyczyły:

• Podstawowych niejasności definicyjnych:
  • Czym są organizacje pozarządowe i jakie jest ich znaczenie?
  • Stowarzyszenia na tle innych zrzeszeń
  • Organizacje społeczne czy pozarządowe?
  • Czym jest klub sportowy?
  • Niektóre nauki z dyskusji nad fundacjami rodzinnymi
    
• Systemu prawa dla ngo: 
  • Tło historyczne
  • Przykłady dysfunkcjonalności przepisów oraz ich archaiczności
  • Zestaw aktów prawnych
  • Więcej niż #prosteNGO 
  • Rejestracja i rejestry
  • Deinstytucjonalizacja bez deregulacji, to pułapka dla organizacji 
    
• Samej ustawy o pożytku: 
  • Ustawa o pożytku – Konstytucja, pakt czy ustawa branżowa
  • Ustawa o pożytku – Teza pierwsza – zbyt wiele cukru w cukrze
  • Ustawa o pożytku – Teza druga – ani wsparcie aktywności obywatelskiej, ani zlecanie zadań
  • Ustawa o pożytku – Teza trzecia – konkurs nie jest dobry na wszystko
  • Porozmawiajmy o pożytku
  • Pożyteczna czy nie – rzecz o Radzie Działalności Pożytku Publicznego
    
• Procesu stanowienia prawa: 
  • Proces legislacyjny na etapie rządowym
  • Monitoring – między kontrolą przestrzegania prawa a kontrolą procesu stanowienia prawa 
  • Prawo – między lobbingiem a ładem korporacyjnym
  • Pomyłka w Senacie
    
• Samych uproszczeń: 
  • 8 zasad prostych NGO
  • Małe organizacje, coraz większe obowiązki (cz. 1)  
  • Małe organizacje, coraz większe obowiązki (cz. 2) 
  • Konferencja w Senacie – 3 grudnia 2021 r. (relacja)
  • Wzorzec statutu stowarzyszenia – uzasadnienie i opis procesu

---

Propozycje uproszczeń i ułatwień

Petycja OFOP dotycząca działań na rzecz szybkiej rejestracji w oparciu o wzorzec statutu.

Petycja Ogólnopolskiej Federacji Organizacji Pozarządowych dotycząca działań na rzecz szybkiej rejestracji w oparciu o wzorzec statutu. Jak czytamy na stronie KPRM: „29 listopada 2021 r. udzielono odpowiedzi informując, że w przedmiotowej sprawie wystąpiono do Ministra Sprawiedliwości o wyrażenie poglądu na sytuację i ocenę postulowanych rozwiązań. Jednocześnie Przewodniczący Komitetu ds. Pożytku Publicznego zadeklarował chęć współpracy celem wypracowania regulacji w omawianym zakresie, w przypadku woli podjęcia przez resort sprawiedliwości inicjatywy legislacyjnej wobec zasygnalizowanej problematyki”.

Petycja OFOP na rzecz szybkiej zmiany Ustawy o pracowniczych planach kapitałowych

Na stronie Sejmu zaktualizowano listę petycji, o te które wpłynęły do 15 listopada. Petycji OFOP-u nie ma jeszcze wśród nich.

---

Temat do dyskusji

Klub sportowy a organizacja pozarządowa

Czy kluby sportowe są organizacjami pozarządowymi? W większości przypadków – tak. Choć czasem rozstrzygnięcia nie są jednoznaczne. 

---