Biuletyn #prosteNGO – 20 stycznia-2 lutego 2025 r.

Biuletyn #prosteNGO ma służyć wymianie informacji na temat tego, co się dzieje w procesie stanowienia prawa dla NGO i w procesach rzeczniczych na jego rzecz. Zachęcamy chętne osoby i instytucje do współpracy. Biuletyn dostarcza faktów i tez do środowiskowej dyskusji.

SPIS TREŚCI

1. W SKRÓCIE

1. W planach legislacyjnych (Pełnomocnicy rządu – likwidacja i powołanie, Ochrona małoletnich, Finansowanie organizacji ratownictwa)
2. W procesie legislacyjnym
   • Na poziomie rządowym (Informatyzacja, Mobbing i równe traktowanie, Ustawa o NIW bez konsultacji?)
   • Na poziomie parlamentarnym (Stowarzyszenia w systemie S24, Rynek pracy, Zwolnienia z Vat-u, Petycje w Senacie)
3. Dzieje się (Podkomisja stała, Komitet ds. Pożytku Publicznego, Ministra ds. społeczeństwa obywatelskiego, Narodowy Instytut Wolności, Finansowanie rzecznictwa, O Kościele)

2. TEMATY DO DYSKUSJI

1. Organizacje i społeczna odporność
2. Instrumenty terytorialne –  różne punkty widzenia
3. Czy wiesz, że… (1897 )

---

W skrócie

W planach legislacyjnych

• Pełnomocnicy rządu – likwidacja i powołanie. Już w marcu 2024 r. Kancelaria Prezesa Rady Ministrów przygotowała projekt „rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie zniesienia niektórych pełnomocników Rządu (RD52), w którym zaproponowano zniesienie trzydziestu dwóch pełnomocników Rządu, wobec których stwierdzono brak potrzeby i uzasadnienia dla ich dalszego funkcjonowania”. Jednym z nich był pełnomocnik rządu do spraw lokalnych inicjatyw społecznych. Jednak „Na ówczesnym etapie procedowania ww. projektu nie było jednak możliwe zniesienie Pełnomocnika, ponieważ realizował on zadania określone w ustawie z dnia 9 listopada 2018 r. o kołach gospodyń wiejskich i konieczne było dokonanie nowelizacji tej ustawy w zakresie zadań przypisanych Pełnomocnikowi przed jego zniesieniem. Wymagane zmiany wprowadzono ustawą z dnia 11 października 2024 r. o zmianie ustawy o kołach gospodyń wiejskich oraz ustawy o społeczno-zawodowych organizacjach rolników (Dz. U. poz. 1560), zgodnie z którą dotychczasowe ustawowe zadania Pełnomocnika zostały przypisane Ministrowi Rolnictwa i Rozwoju Wsi”. Dopiero teraz w wykazie prac legislacyjnych rządu pojawił się projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie zniesienia Pełnomocnika Rządu do spraw lokalnych inicjatyw społecznych (RD170) i tak zniknąć ma funkcja, która „jest nieobsadzona od dnia 27 listopada 2023 r.” W tym samym czasie pojawia się też projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie ustanowienia Pełnomocnika Rządu do spraw przygotowania XXVI Światowego Jamboree Skautowego w Polsce w 2027 r. (RD173). Oto bowiem „organizacja tego wydarzenia wymaga utworzenia odpowiedniej struktury podmiotowej, dzięki której prace przygotowawcze będą przebiegały prawidłowo. Ponadto, w uchwale nr 137/2023 Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 2023 r. w sprawie organizacji XXVI Światowego Jamboree Skautowego w Polsce w 2027 r., zwanej dalej „uchwałą”, w § 5 przesądzono, że w celu koordynacji działań związanych z realizacją uchwały, Rada Ministrów ustanowi pełnomocnika Rządu”.

Komentarz: Na nadprodukcję pełnomocników za czasów rządów PIS zwracaliśmy uwagę (Kliknij). Porządkowanie tej sfery działań administracji cieszy. Co prawda pewne zdziwienie budzi powołanie pełnomocnika do organizacji imprezy, która wydawała się jednym ze sztandarowych działań Przewodniczącej Komitetu ds. Pożytku Publicznego (w planach Komitetu na 2024 był nawet zapis o
powołaniu zespołu czy tworzeniu harmonogram prac). Ciekawe co na to harcerze, bo wygląda na to, że rząd nie ma zaufania do ich zdolności organizacyjnych – nawet mimo specjalnego programu wspierającego w ramach Narodowego Instytutu Wolności. Oto „Organizacja tego wydarzenia wymaga utworzenia odpowiedniej struktury podmiotowej, dzięki której prace przygotowawcze będą przebiegały prawidłowo”.

• Ochrona małoletnich. Projekt ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich oraz niektórych innych ustaw (UD176) ciągle jedynie w wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów, choć planowany termin przyjęcia projektu przez RM wyznaczony był na IV kwartał 2024 r.

Komentarz: Tekst na ngo.pl „Bez zaświadczeń od rodziców i opłat od wolontariuszy. Ministerstwo Sprawiedliwości planuje zmiany w ustawie Kamilka” (Kliknij) prezentuje założenia i zapowiada szybką nowelizację.

• Finansowanie organizacji ratownictwa, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Mikołaj Dorożała zapowiedział w Sejmie „Obecnie w Ministerstwie Klimatu i Środowiska prowadzone są prace związane z opracowaniem projektu ustawy o zmianie ustawy o ochronie przyrody. Zagadnienie dotyczące przekazywania przez parki narodowe środków na rzecz organizacji ratownictwa górskiego jest jednym z przedmiotów analiz w trakcie tych prac. Zagadnienie to będzie oczywiście konsultowane zarówno z parkami narodowymi, jak i organizacjami ratownictwa górskiego, tak by przygotować odpowiednie, dobre rozwiązania pozwalające na właściwe finansowanie parków narodowych oraz zapewnienie bezpieczeństwa na tych obszarach” (Kliknij).

W procesie legislacyjnym

Na poziomie rządowym

• Informatyzacja. Projekt ustawy o zmianie ustawy o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne oraz niektórych innych ustaw (UC44) staje na Komitecie Stałym Rady Ministrów.

Komentarz: O projekcie ustawy i wątpliwościach jakie budzi dla organizacji pozarządowych już pisaliśmy (Kliknij)

• Mobbing i równe traktowanie. Projekty ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy (UD183) jest obecnie w konsultacjach publicznych. 21 dni od 20 stycznia.

Komentarz: Z jednej strony kwestie mobbingu i nierównego traktowania, niestety, dotykają również organizacji pozarządowych, co aktywiści często podkreślają. Z drugiej strony kolejne obowiązki nakładane na organizacje zazwyczaj odbijają się rykoszetem na osobach działających w organizacjach. Warto więc wziąć udział w konsultacjach.

• Ustawa o NIW bez konsultacji? Projekt ustawy o zmianie ustawy o Narodowym Instytucie Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego oraz ustawy o grach hazardowych (UD170) trafił do uzgodnień międzyresortowych, ale nie trafił ani do konsultacji, ani do opiniowania.

Komentarz: Zmiany dotyczą nie tylko kwestii technicznych, ale też merytorycznych: np. zwiększenia środków na poszczególne programy, na dotację celową dla NIW-u, możliwości zlecania zadań NIW-owi przez inne ministerstwa czy stosowania ustawy o pożytku do programów finansowanych w ramach środków z ustawy o grach hazardowych. Byłaby to już druga z rzędu, dotycząca ustawy o pożytku, inicjatywa tego rządu, która nie jest konsultowana.

Na poziomie parlamentarnym

• Stowarzyszenia w systemie S24. Komisyjny projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo o stowarzyszeniach, ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym oraz ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (druk nr 868) czeka, od 26 listopada 2024, na swoje pierwsze czytanie w Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka

Komentarz: Nie ma szczęścia ta ustawa. Najpierw komisja petycji nie zdążyła jej przygotować przed końcem poprzedniej kadencji. Potem od stycznia czekała na numer druku. Po nadaniu druku okazało się, że nikt z Komisji nie poinformował Ministerstwa Sprawiedliwości, ze prace nad ustawą ruszyły. Teraz jej losy są niepewne. Dlatego postaraliśmy się dowiedzieć czegoś więcej i napisaliśmy prośbę do Ministerstwa Sprawiedliwości:

Z uwagi na list (DPCiG-III024.10.2024) do Marszałka Sejmu Rzeczpospolitej Polskiej w sprawie  projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo o stowarzyszeniach, ustawy o Krajowym Rejestrze Sadowym oraz ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (druk sejmowy nr 868) prosimy o informację, czy popierane „w zakresie przyjętego kierunku  projektowanych zmian” propozycje dotyczące szybkiej rejestracji stowarzyszeń znajdą odzwierciedlenie w planowanym przez rząd projekcie ustawy o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym (UD95). 

Równocześnie, ciesząc się z informacji o prowadzonych od 2021 roku (tu historia rzecznictwa w tym zakresie) w Ministerstwie pracach analityczno-koncepcyjnych, informujemy, że jeżeli w ramach tych prac powstały jakieś analizy lub opracowaniu, to bylibyśmy wdzięczni za ich udostępnienie. 

Równocześnie zwracamy uwagę, że organizacje pozarządowe przygotowały (z wykorzystaniem szerokich konsultacji  – tu  pełna informacja) projekt wzorca statutu, który może, i powinien, być brany pod uwagę jako punkt wyjściach w dalszych pracach. Tekst w załączeniu.

• Rynek pracy. Rządowy projekt ustawy o rynku pracy i służbach zatrudnienia” (Kliknij) po pierwszym czytaniu skierowano do Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ustaw dotyczących rynku pracy oraz cudzoziemców przebywających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

• Zwolnienia z Vat-u. W rekomendowanych w poprzednim Biuletynie konsultacjach zmiany ustawy o Vat (Kliknij), gdzie planuje się zwalniać od podatku podmioty, u których wartość sprzedaży (z wyłączeniem podatku) nie przekroczyła kwoty 240 000 zł., wzięło udział 24 uczestników, w tym żadna osoba prawna, a więc i żadna organizacja pozarządowa. Projekt po konsultacjach skierowano do I czytania na posiedzeniu Sejmu.

• Petycje w Senacie. W Komisji petycji nie podjęto nadal decyzji w sprawie dwu petycji, które dotyczą organizacji pozarządowych: 1) w sprawie podjęcia inicjatywy ustawodawczej dotyczącej uchylenia ust. 1e w art. 10 ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach (P11-97/24), materiał do petycji, 2) w sprawie podjęcia inicjatywy ustawodawczej dotyczącej zamiany art. 16 ustawy z dnia 18 grudnia 2003 r. o zakładach leczniczych dla zwierząt, polegającej na zaliczeniu organizacji pozarządowych, w tym posiadających status organizacji pożytku publicznego, niebędących przedsiębiorcami, do katalogu podmiotów wykonujących usługi weterynaryjne (P10-66/23), materiał do petycji, odpowiedź MZ, odpowiedź MSWiA, odpowiedź MdsSO, odpowiedź MRiRW_1, odpowiedź MRiRW_2.

Komentarz: Formalnie petycje nie są rozstrzygnięte. Czekamy więc na ostateczne decyzje. Jednak ciekawe są same dyskusje na ich temat. W pierwszej dotyczącej możliwości prowadzenia przez organizacje posiedzeń i podejmowania uchwał z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej (Kliknij) zarysowują się dwa stanowiska – pierwsze nie zmieniać ustawy bo wystarczy zmieniać statuty stowarzyszeń i drugie, zmiana jest potrzebna by nie nakładać na organizacje dodatkowych obowiązków związanych ze zmianami statutów. Komisja czeka na opinię ministerstw. W drugiej chodzi o to czy organizacje nie prowadzące działalności gospodarczej usługi weterynaryjne mogą świadczyć (Kliknij). W głosowaniu za kontynuacją prac nie udało się przesądzić decyzji (2 głosy za, 2 przeciw, 2 wstrzymujące). Przytoczmy tu słowa senatora Piotr Masłowskiego, które chyba dobrze oddają istotę rzeczy „na chwilę obecną, jeśli iść tropem argumentów przekazanych przez ministerstwo rolnictwa, to można z nich wnioskować, że organizacje pozarządowe niosą jakieś zagrożenie, gdyby się miały zajmować zdrowiem publicznym. Nie ma żadnej takiej przeszkody, jeżeli chodzi o zdrowie publiczne ludzi, bo organizacje pozarządowe w Polsce mogą zajmować się i zajmują lecznictwem ludzi. Nie rozumiem, dlaczego nie mogłyby się zajmować lecznictwem zwierząt. Ja mam świadomość tego, że ten system jest inaczej skonstruowany, że tu nie ma instytucji typu Narodowy Fundusz Zdrowia itd. i że działalność podmiotów weterynaryjnych opiera się na działalności komercyjnej, i w tym upatruję takiego, a nie innego stanowiska, tzn. obawy o to, że zakłóci to dotychczasowe mechanizmy rynkowe. Pan powiedział, że należałoby określić, kto jest osobą ubogą itd. i narzucić jakiś system prawny. No, ja nie wiem, czy jest system, który narzuca na chwilę obecną odpłatność za usługi weterynaryjne, a one są bardzo, bardzo różne. To nie rozumiem, dlaczego by nie mogło być częściowej odpłatności czy świadczenia takich usług za darmo”.

Dzieje się

• Podkomisja stała do spraw współpracy z organizacjami pozarządowymi (PSR02S) 21.01.2025 przyjęła swój plan pracy, który przewiduje 1) Informacje ministerstw na temat programów współpracy; 2) Rozważenie inicjatywy ustawodawczej w sprawie wprowadzenia na stałe możliwości przeprowadzania głosowań obiegowych oraz posiedzeń on-line władz organizacji pozarządowych, 3) Stanowisko Ministerstwa Rodziny oraz ZUS w kwestii obowiązków ubezpieczeniowych osób działających w organizacjach pozarządowych, w tym możliwość NGO ubiegania się o interpelacje indywidualne, 4) Rozpatrzenie informacji MSWiA w sprawie wprowadzenia zmian w ustawie o bezpieczeństwie imprez masowych, 5) dyskusja dotycząca nadawania statusu osoby bezrobotnej członkom zarządów organizacji pozarządowych, 6) Informacja MSWiA nt. sprawozdań wojewodów dotyczących współpracy z NGO, 7) Informacja Ministerstwa Rodziny na temat dotacji z Funduszu Solidarności na realizację Programu „Asystent Osobisty Osoby z Niepełnosprawnością”, 8) Informacja Ministerstwa Rodziny na temat roli ekonomii społecznej. Najbliższe spotkanie odnośnie punktu 1) już 4 lutego 2025 r. (Kliknij).

Komentarz: Spotkanie (Kliknij) dotyczyło też kwestii konieczności prowadzenia przez Organizacje Pożytku Publicznego audytów finansowych. Zarówno przedstawiciel Ministerstwa Finansów jak i przedstawiciele Ministry ds. Społeczeństwa obywatelskiego deklarowali dużą otwartość na propozycje strony pozarządowej. Pewną dozę sceptycyzmu wykazał za to Przewodniczący Tadeusz Tomaszewski, który wytknął rządowi, że propozycji rządowych ciągle brakuje „na stole” i zaproponował, że jeśli do końca kwartału rząd nie przedstawi konkretnych propozycji rozpoczną się prace w podkomisji nad propozycjami strony pozarządowej.

• Komitet ds. Pożytku Publicznego. 20 stycznia 2025 r. odbyło się pierwsze w tym roku posiedzenie Komitetu do Spraw Pożytku Publicznego (Kliknij) Według notatki „omówiono między innymi: koncepcję nowego programu wsparcia dla małych i średnich organizacji działających na terenach wiejskich i w mniejszych miejscowościach, znaczenie lokalnych społeczności w budowaniu odporności polskiego społeczeństwa, kwestię zmian w VAT.

Komentarz: Czekamy na protokół. Poprzedni, niezbyt rozbudowany, udostępniony został, i to po monitach, 40 dni po spotkaniu (Kliknij). Ciekawa jest też frekwencja (mówi ona trochę o wadze jaką poszczególne ministerstwa przypisują komitetowi – tej, jak ją szumnie nazwano, małej radzie ministrów. 30 stycznia 2024 r. obecnych było 26 osób (w tym 22 osoby członkowskie). 17 lipca 2024 osób 17 (15), a 16 grudnia 2024 r. osób 20 (16) i… stwierdzono brak kworum.

• Ministra ds. społeczeństwa obywatelskiego. Trwają prekonsultacje Rządowego Programu Wsparcia Organizacji Pozarządowych na rok 2025 – „Moc Małych Społeczności” (Kliknij). 15 stycznia 2025 roku w Narodowym Instytucie Wolności odbyło się hybrydowe posiedzenie plenarne Grupy Roboczej ds. Aktywizmu i Wolontariat (Kliknij).

• Narodowy Instytut Wolności. Konsultacje (Kliknij) dotyczące Programów Tematycznych. NIW chce poznać opinie na temat: Rządowego Programu Fundusz Młodzieżowy na lata 2022-2033, Rządowego Programu Wspierania Rozwoju Uniwersytetów Ludowych na lata 2020-2030, Rządowego Programu Wspierania Rozwoju Organizacji Poradniczych na lata 2022-2033

Komentarz: To dobry sygnał, że w NIW-ie, a rozumiem, że także w rządzie (bo to Rada Ministrów uchwala te programy), jest gotowość na wysłuchanie opinii o utworzonych przez poprzedni rząd programach, które miały wspierać społeczeństwo obywatelskie. Problem jest tylko taki, że w podobnych konsultacjach najchętniej biorą organizacje, które korzystają lub chcą korzystać ze środków programu. A przecież podstawowym pytaniem jest, czy – jako całość – programy te wspierają społeczeństwo obywatelskie? A może tylko wspierają czasowo niektóre organizacje, co nie przekłada się na długofalowe efekty. Tego nie da się wyczytać z konsultacji.

• Finansowanie rzecznictwa. Parlament Europejski debatuje nad finansowaniem przez UE organizacji pozarządowych, które zaangażowały się w lobbing w instytucjach UE. Jak czytamy Monika Hohlmeier z Europejskiej Partii Ludowej (to tu członkami jest Platforma Obywatelska i Polskie Stronnictwo Ludowe) twierdzi, że „Umowy Komisji Europejskiej z lobbystami naruszają zasadę wzajemnego szacunku między instytucjami i naruszają podstawowe zasady, takie jak niezależność legislacyjna, przejrzystość, unikanie konfliktów interesów, sprawiedliwy i bezstronny podział funduszy oraz odpowiedzialność za właściwe wykorzystanie pieniędzy podatników” i wzywa „Komisję do położenia kresu tego typu umowom, wyciągnięcia konsekwencji w celu uniknięcia takich skandalicznych jednostronnych metod w przyszłości i zapewnienia, że niewłaściwie wykorzystane pieniądze zostaną zwrócone” (Kliknij).

Komentarz: Temat podchwycił w Sejmie poseł Krzysztof Szymański z Konfederacji. „Przed chwilą dowiedzieliśmy się o kolejnym skandalu, który podważa fundamenty, na których powinna stać Unia Europejska. Komisja Europejska, instytucja, która rzekomo ma stać na straży demokracji, przejrzystości i interesów obywateli, została przyłapana na finansowaniu organizacji pozarządowych, by te lobbowały europosłów. Tak, dobrze państwo słyszą, Komisja Europejska sama opłacała swoich lobbystów, udając, że to niezależne działania obywatelskie. Brzmi znajomo. To nie tylko niewłaściwe, jak twierdzi komisarz Piotr Serafin, to jawne oszustwo i manipulacja. Organizacje pozarządowe, które z definicji mają być niezależne, stały się narzędziem w rękach eurokratów (…). Dlatego apeluję: koniec z lobbingiem w cieniu, koniec z wykorzystywaniem organizacji pozarządowych do manipulowania demokracją. Czas przywrócić w Europie przejrzystość i szacunek dla obywateli (Dzwonek), a nie budować zieloną utopię kosztem naszej suwerenności i gospodarki. Dziękuję”. Tak oto do dyskusji w UE o finansowaniu organizacji ze środków zewnętrznych dochodzi kwestia finansowania działań w ramach Unii. I zapewne jak zwykle – niezależnie kto ma rację – najbardziej oberwą te organizacje, które „nic nie mają za uszami”.

• O Kościele. Na stronie Aktywiusza (Kliknij) pojawił się tekst Hanny Ejsmont Relacje Państwo–Kościół w Polsce, który odnosi się do numeru Więzi, gdzie autorka konkluduje „Może także warto, aby redakcja Więzi chciała i potrafiła dostrzec inne niż liberalne i lewicowe środowiska opiniotwórcze społeczeństwa obywatelskiego w Polsce? Może milczący wciąż Kościół zaangażowanego formacyjnie społeczeństwa obywatelskiego sam zacznie dopominać się o prawo obecności w debatach?”. W tekście, gdzie wiele jest o kwestiach z organizacjami pozarządowymi niezwiązanych, jest wyraźne nawiązania do wątpliwości wspierania inicjatyw kościelnych przez państwo. Warto ten fragment przytoczyć w całości: „Kolejny obszar krytyki (…) to skala i rzekomo nietransparentne dofinansowanie przez państwo instytucji i dzieł Kościoła rzymskokatolickiego, ale także Kościołów mniejszościowych w Polsce. Odnieść się w sposób wyczerpujący i systemowy do tego przedmiotu relacji państwo – Kościół nie sposób. Pozwolę sobie zatem na kilka uwag. Realizacja misji Kościoła we wszystkich jej wymiarach kosztuje i tylko osoby skrajnie nieprzychylne Kościołowi mogą głosić tendencyjne i nieprawdziwe opinie, że Kościół ma się wyzbyć swej materialnej bazy do działania. Najnowsze sprawozdanie merytoryczne jednej z prężniejszych Caritas diecezjalnych w Polsce pokazuje, że środki publiczne, w tym europejskie, rządowe i samorządowe stanowią 34% jej przychodów, nieco mniej bo 32% to przychody z odpłatnej działalności pożytku publicznego, czyli w skrócie sprzedaż beneficjentom usług społecznych należących do tzw. sfery pożytku publicznego, która obejmuje to wszystko co nie należy do działalności gospodarczej podmiotu. Źródła prywatne, a więc m.in.: darowizny i zbiórki publiczne to zaledwie 6% przychodów, a przychody z 1,5% podatku dochodowego od osób fizycznych to nieco więcej niż 0,5% przychodów. Można narzekać na niską skuteczność filantropii indywidualnej i korporacyjnej w Polsce, ale jest ona faktem i jej główną przyczyną jest wciąż niski poziom zamożności społeczeństwa. Istnienie wielopokoleniowych majątków we Francji umożliwiło to, że 75% kosztów odbudowy Notre Dame de Paris (ok. 600 milionów euro) pokryło 6 najbogatszych rodzin francuskich (według francuskiej dziennikarki Agnes Poirier). W Polsce pewnie jeszcze długo nie będzie to możliwe. Wiele budynków kościelnych w Polsce to zabytki, których utrzymanie we właściwym stanie z uwzględnieniem wymogów konserwatorskich jest ogromnie kosztowne i przekracza możliwości nie tylko wspólnot parafialnych, ale diecezji i całego Kościoła polskiego. Z samej tacy i intencji mszalnych nie sposób prowadzić dzieł społecznych i utrzymać budynków kościelnych, które w istotnej części należą do materialnej spuścizny narodu. Wzmożona interwencja państwa w obszarze kultury i ochrony zabytków przełożyła się na zwiększenie dofinansowania remontów zabytków kościelnych. Państwo otoczyło także narodowym mecenatem obok innych przedsięwzięć także muzea sztuki sakralnej i o tematyce historycznej związanej z Kościołem, w tym dla przykładu upamiętniające postaci Papieża Jana Pawła II i Prymasa Tysiąclecia. Można zapytać dlaczego kłuje w oczy jeśli minister kultury otacza mecenatem państwowym Centrum Opatrzności Bożej z Panteonem Wielkich Polaków? W czym Centrum Opatrzności Bożej jest gorsze od inicjatywy budowy Muzeum Getta Warszawskiego?”.

Komentarz: Czytając powyższe cytaty, które same w sobie skłaniają do refleksji, aż prosi się rzeczywiście poważna rozmowa na temat tego co i w jaki sposób państwo powinno finansować. A także, jak zapewnić – chociażby w możliwościach odpisów podatkowych – niedyskryminowanie różnych inicjatyw. Nie chodzi o to by nie wspierać z powodów ideologicznych tych czy innych działań, ale by nie wspierać, jedynie z powodów ideologicznych, działań, które nie przyczyniają się do budowania dobra wspólnego.

Temat do dyskusji

Organizacje i społeczna odporność

Przymierzając się do prekonsultacji nowego programu NIW – CRSO na rzecz budowania odporności społecznej (patrz wyżej), warto nie iść utartymi ścieżkami. One zazwyczaj prowadzą nie do oczekiwanych zmian, ale do powielania dotychczasowych błędów. Warto, choć na chwilę, spróbować odejść od codziennej rutyny. Dla mnie nie ma lepszej metody, jak odwołać się do doświadczeń historycznych. Oczywiście czasy się zmieniają, kontekst determinuje możliwości, ale też wiele mechanizmów, ludzkich zachowań pozostaje niezmienionych. Taka wyprawa w przeszłość może dać nam choć trochę koniecznego dystansu.

Instrumenty terytorialne – różne punkty widzenia

Po tekście Karola Gutsze „Rozwój Lokalny Kierowany przez Społeczność – piękne marzenia, szara rzeczywistość” (Kliknij) pojawiła się replika Piotra Sadłochy „Rozwój Lokalny Kierowany przez Społeczność – nie taka szara rzeczywistość, jak ją namalowano” (Kliknij). Dyskusja nie poszła jednak w kierunku „Jak uspołecznić instrumenty terytorialne?” (Kliknij) lecz raczej w dyskusję o uproszczeniach. I choć mówi to prezes Polskiej Sieci LGD, a więc osoba z natury rzeczy zobowiązana by dbać o wizerunek LGD-ów, warto zwrócić uwagę, na to jakie możliwości daje ryczałtowe rozliczenia (choć stosowanie go akurat przy zakładaniu własnej działalności gospodarczej to nie najlepszy przykład) i małe granty (postulat organizacji przy każdym programowaniu kolejnych perspektyw finansowych). Ciągle instrumenty terytorialne to szansa na ułatwienia wydatkowania środków europejskich. Pod jednym jednak warunkiem, że uda się zapewnić prawdziwe partnerstwo i rzeczywiste „kierowanie przez społeczność”. A z tym – mimo deklaracji autora artykułu – nie jest chyba dobrze. Pytanie czy są w tym obszarze jakieś dobre badania czy ewaluacje? Tym niemniej głos LGD-ów odnotowujemy i oczywiście zapraszamy do dyskusji.

Czy wiesz, że…

1897 W czerwcu carski Minister spraw wewnętrznych zatwierdził statut wzorcowy dla towarzystw dobroczynności w Królestwie Polskim (oparty o statut Warszawskiego Towarzystwa Dobroczynności z 1891) oraz przekazał uprawnienia do zatwierdzania statutów właściwym gubernatorom (por. Jaworski Wojciech „Przemiany legalnego życia społecznego w Królestwie Polskim w latach 1864-1914” Sosnowiec 2006 s. 70).

Komentarz: Wzorcowe statuty były etapem przejściowym pomiędzy zupełnie arbitralnymi decyzjami cara i upoważnionych przez niego urzędników, a systemem koncesyjnym funkcjonującym w Królestwie po 1905 roku. Korzystanie z wzorcowego statutu ułatwiało zatwierdzenie organizacji, która mogła działać jedynie w określony przez władze państwowe sposób.

---