Biuletyn #prosteNGO ma służyć wymianie informacji na temat tego, co się dzieje w procesie stanowienia prawa dla NGO i w procesach rzeczniczych na jego rzecz. Zachęcamy chętne osoby i instytucje do współpracy. Biuletyn dostarcza faktów i tez do środowiskowej dyskusji.
SPIS TREŚCI
- W SKRÓCIE
- PROGRAM RZECZNICZY OFOP
- DZIEJE SIĘ
- TEMATY DO DYSKUSJI
W skrócie
W planach legislacyjnych
- Krajowy Program Reform. Rozpoczęły się prace nad Krajowym Programem Reform (KPR) na lata 2024/2025 (ID11) (Kliknij). Zakres KPR 2024/2025 będzie zbliżony do dokumentu sprzed roku, co wynika z faktu, że jego główną częścią jest Krajowy Plan Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO).
Komentarz: KPR jest powstającym cyklicznie dokumentem, który zbiera plany dotyczące polityk gospodarczych i zatrudnienia. Dokument ten poddany będzie dyskusji i konsultacjom, w które zaangażowani są przedstawiciele partnerów spoza administracji będący członkami Zespół do spraw Semestru Europejskiego (Kliknij). O tym jak organizacje starają się włączyć aktywnie w ten proces już pisaliśmy (Kliknij).
- Deregulacja – drugie podejście. Grupa posłów PiS (przedstawiciel wnioskodawców – Bartłomiej Wróblewski) zgłosiła poselski projekt ustawy o ograniczeniu biurokracji i barier prawnych (Kliknij), który został skierowany do konsultacji m.in. z Komitetem ds. Pożytku Publicznego. Projekt (dostępny na razie w wersji nie nadającej się do prostego przeszukiwania) wprowadza zmiany zarówno dla kół gospodyń wiejskich, jak i innych organizacji pozarządowych w kwestii zwiększenia (ze 100 do 300 tys. złotych) progu przychodów uprawniających do uproszczonej ewidencji przychodów i kosztów. Ma też ograniczyć bariery w funkcjonowaniu uczniowskich klubów sportowych (o dotychczasowych próbach legislacyjnych rozwiązania problemów UKS i klubów sportowych czytaj tutaj – Kliknij).
Komentarz: Jak zwykle organizacje w konsultacjach sejmowych nie są brane pod uwagę (w Komitecie zasiadają jedynie przedstawiciele rządu), a przecież dotyka on i organizacji pozarządowych. Przypomnijmy, że analogiczny projekt (Kliknij) pojawił się już w poprzedniej kadencji Sejmu, ale nie przeszedł całej ścieżki legislacyjnej. Jak będzie teraz? Organizacje raczej przychylnie patrzyły na dotyczące ich propozycje zmian, pytanie czy polityka (Dziennik Gazeta Prawna pisze o próbie ubiegnięcia Ministerstwa Rozwoju i Technologii – Kliknij) wpłynie na proces legislacyjny?
W procesie legislacyjnym
Na poziomie rządowym
- O działach. W kwestii projektu ustawy o zmianie niektórych ustaw związanych z funkcjonowaniem administracji rządowej (UD9) (Kliknij), o którym pisaliśmy ostatnio (Kliknij) głos zabrała – w ramach uzgodnień międzyresortowych – i ministra Agnieszka Buczyńska: „W art. 14 pkt 2 przedmiotowego projektu ustawy przewidziano zmianę polegającą na uchyleniu art. 34a ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2023 r. poz. 571). Przepis ten stanowi, że w skład Komitetu do spraw Pożytku Publicznego wchodzi wiceprzewodniczący – sekretarz stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów powoływany i odwoływany przez Prezesa Rady Ministrów na wniosek Przewodniczącego Komitetu. Funkcja Wiceprzewodniczącego Komitetu istnieje od dnia utworzenia Komitetu do spraw Pożytku Publicznego, tj. od dnia 28 października 2017 r., gdy weszła w życie ustawa z dnia 15 września 2017 r. o Narodowym Instytucie Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego(Dz. U. z 2023 r. poz. 1618) i potrzeba powoływania Wiceprzewodniczącego nie była nigdy kwestionowana. (…) W związku z powyższym, proponuję usunięcie projektowanego przepisu art. 14 pkt 2 z projektu ustawy o zmianie niektórych ustaw związanych z funkcjonowaniem administracji rządowej”.
Komentarz: Wydaje się, że warto przytoczyć tu całe uzasadnienie: „Należy podkreślić, że w aktualnym stanie prawnym, jako Przewodnicząca Komitetu do spraw Pożytku Publicznego pełnię jednocześnie funkcję Ministra do spraw Społeczeństwa Obywatelskiego. W związku z pełnieniem tej funkcji, na podstawie rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 18 grudnia 2023 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra do spraw Społeczeństwa Obywatelskiego (Dz. U. z 2023 r. poz. 2705) do zakresu moich zadań należy m.in.: przeprowadzanie analiz i ocena skuteczności rozwiązań prawnych w zakresie społeczeństwa obywatelskiego, opracowywanie kierunków działań na rzecz zrównoważonego rozwoju społeczeństwa obywatelskiego, wspieranie inicjatyw obywatelskich, monitorowanie i upowszechnianie dobrych praktyk w zakresie społeczeństwa obywatelskiego, a także opracowywanie i opiniowanie projektów aktów prawnych oraz innych dokumentów rządowych dotyczących społeczeństwa obywatelskiego. Z kolei, jako Przewodnicząca Komitetu, nie tylko kieruję jego pracami, lecz wykonuję szereg zadań określonych w ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, związanych m.in. z nadzorem nad działalnością pożytku publicznego organizacji pożytku publicznego. Szeroki zakres powierzonych zadań uzasadnia potrzebę utrzymania funkcji wiceprzewodniczącego w randze sekretarza stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, który może przejąć część z nich lub zastąpić Przewodniczącą Komitetu w czasie nieobecności”. Warto tu przypomnieć, że funkcję wiceprzewodniczacego pełnił poprzednio od listopada 2020 (bodaj do marca 2023 – na strona BIP urzędu trudno znaleźć stare informacje) Piotr Mazurek, który w dużym stopniu próbował zdominować swoją osobą wizerunek KPP. Dodajmy jeszcze zakres obowiązków przypisanych wówczas wiceprzewodniczącemu (Kliknij). To dokument, który udało nam się wydostać z Kancelarii Prezesa Rady Ministrów w ramach monitoringu (Kliknij). Ciekawi jesteśmy jak teraz będzie wyglądał ten system.
Na poziomie parlamentarnym
- Czy kolejne zmiany w 1,5%. Grupa posłów z Konfederacji (przedstawicielem wnioskodawców jest Przemysław Wipler) przedstawiła poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Druk nr 194) (Kliknij), który skierowano do I czytania na posiedzeniu Sejmu.
Komentarz: Przypomnijmy, gdy w 2022 roku, w ramach wielu nieprzewidzianych efektów wprowadzenia tzw. „Polskiego Ładu”, okazało się, że organizacje pożytku publicznego mogą stracić znaczną część corocznych wpływów z 1% podatku PIT w pośpiechu szukano pomysłu, który z jednej strony wyrównałby organizacjom pożytku publicznego przewidywane straty z podatków za 2022, a jednocześnie byłby zgodny z duchem idei 1%, jako sposobu na udział obywateli, a nie państwa (pisaliśmy o tym m.in w Biuletynie – Kliknij). Przyjęto ostatecznie pomysł podwyższania możliwej kwoty do 1,5% podatku, i propozycję tę, wbrew oporom rządu, udało się przeforsować w Parlamencie. Pytanie co będzie w sytuacji dalszego zwiększania – w tym czy w innych projektach ustaw – kwoty wolnej od podatku. Jak zapewnić, by obywatele mieli prawo bezpośrednio współdecydować chociaż o części podatków trafiających do wspólnej kasy?
- Pomoc obywatelom Ukrainy. Do rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (Druk nr 188) (Kliknij) przyjętego przez Sejm 9 lutego Senat nie zgłosił poprawek.
Komentarz: Tu zapisy dotyczą – zarówno w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, jak i o podatku dochodowym od osób prawnych – faktu, że kosztem uzyskania przychodów m.in. są koszty wytworzenia lub cena nabycia rzeczy lub praw będących przedmiotem darowizn przekazanych organizacjom pozarządowym z ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, lub równoważnym organizacjom określonym w przepisach regulujących działalność pożytku publicznego obowiązujących na terytorium Ukrainy – w okresie od dnia 1 stycznia 2024 r. do dnia 31 grudnia 2024 r. na cele związane z przeciwdziałaniem skutkom działań wojennych na terytorium Ukrainy.
OSR ex-post
- Ustawy warte ewaluacji. Na spotkaniu w KPRM (pisaliśmy o tym w poprzednim Biuletynie – Kliknij) obecne organizacje zostały poproszone o przesłanie propozycji ustaw, dla których warto by przygotować testowo OSR ex-post. Dla przykładu Obywatelskie Forum Legislacji zgłosiło Ustawę o działalności lobbingowej, Ustawę o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej i Kodeks wyborczy. INPRIS miało zgłosić ustawę o dostępności i o pomocy prawnej. OFOP zaś zaproponował ustawę o pożytku publicznym i ustawę o ekonomii społecznej.
Komentarz: A tu list OFOPu w całości: „W odpowiedzi na prośbę Ministra Macieja Berka, jaka padła podczas spotkania w KPRM z przedstawicielami i przedstawicielkami organizacji pozarządowych, jako OFOP Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych proponujemy przeprowadzić ewaluację OSR ex post ustaw: 1) z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie 2) z dnia 5 sierpnia 2022 r. o ekonomii społecznej. Obie te ustawy są kluczowe dla funkcjonowania sektora organizacji pozarządowych, a budzą wiele kontrowersji. Ustawa o pożytku głównie dlatego, że jej zmiany, szczególnie w ostatnich ośmiu latach, doprowadziły do rozmontowania systemu szczególnie na szczeblu centralnym (por. np. Jak to z tym NIW-em było? – Kliknij) umożliwiając m.in. niekontrolowane dofinansowywanie projektów przez byłego premiera Morawieckiego. Z kolei ustawa o ekonomii społecznej była uchwalana w trybie ekspresowym (jako kamień milowy) i budziła w czasie konsultacji wiele kontrowersji (Stanowisko OFOP w sprawie projektu ustawy o ekonomii społecznej – Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych ), a po radykalnych zmianach i w zasadzie nieuwzględnieniu uwag zgłaszanych w konsultacjach nie poddana została ponownej dyskusji. Już na etapie uchwalania, wśród parlamentarzystów, podkreślano, że konieczna będzie jej szybka nowelizacja. Jako OFOP deklarujemy współpracę dotyczącą wyżej wymienionych tematów i w ramach wypracowania jak najlepszych rozwiązań służących społeczeństwu obywatelskiemu”.
Program rzeczniczy OFOP-u – rzecznictwo krajowe
Propozycje dotyczące uproszczeń dla III sektora
W sprawie sejmowej podkomisji. OFOP ponowił swoją propozycję powołania przy Komisji Polityki Społecznej i Rodziny specjalnej podkomisji mającej przygotowywać zmiany w ustawie o działalności pożytku publicznego.
Komentarz: Oto treść listu: „Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych zwraca się z propozycję powołania stałej podkomisji, której zadaniem byłaby praca nad nowelizacją ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (ewentualnie przygotowaniem nowych rozwiązań prawnych). Ustawa o pożytku działa już od 20-stu lat i w tym czasie była wielokrotnie nowelizowana. Równocześnie w ostatnich latach była, poprzez tworzenie różnych wyjątków, pozbawiana swojego pierwotnego znaczenia. Wydaje się, że reforma systemu współpracy z organizacjami pozarządowymi i realizacji – w partnerstwie – działań na rzecz pożytku publicznego wymaga długofalowej i systematycznej pracy. Przypominamy, że taka podkomisja istniała już wcześniej przy Komisji Polityki Społecznej i Rodziny w Sejmie VI i VII kadencji i przygotowywała gruntowną nowelizację ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie w 2010 roku”.
Zespół Parlamentarny. Do Parlamentarnego Zespół ds. Organizacji Pozarządowych i Społeczeństwa Obywatelskiego wystosowany został list w sprawie propozycji tematów do dyskusji na posiedzeniach. Warto wspomnieć, że merytoryczne prace niektórych innych zespołów już ruszyły. Dla przykładu. Kolejne spotkania miały już Parlamentarna Grupa ds. Autyzmu czy Parlamentarny Zespół ds. Uniwersytetów Trzeciego Wieku. Z kolei Parlamentarny Zespół Praw Kobiet odbył już pięć spotkań.
Komentarz: Oto treść listu: „W imieniu Zespołu „Proste prawo dla NGO” Ogólnopolskiej Federacji Organizacji Pozarządowych (OFOP) chcielibyśmy zgłosić trzy tematy na posiedzenie Zespołu Parlamentarnego. 1) OFOP wystosował do Komisji Polityki Społecznej i Rodziny propozycję powołania stałej podkomisji, której zadaniem byłaby praca nad nowelizacją ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (ewentualnie przygotowaniem nowych rozwiązań prawnych). Ustawa o pożytku działa już od 20-stu lat i w tym czasie była wielokrotnie nowelizowana. Równocześnie w ostatnich latach była, poprzez tworzenie różnych wyjątków, pozbawiana swojego pierwotnego znaczenia. Wydaje się, że reforma systemu współpracy z organizacjami pozarządowymi i realizacji – w partnerstwie – działań na rzecz pożytku publicznego wymaga długofalowej i systematycznej pracy. Taka podkomisja istniała już wcześniej przy Komisji Polityki Społecznej i Rodziny w Sejmie VI i VII kadencji i przygotowywała gruntowną nowelizację ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie w 2010 roku. Liczymy na wsparcie Zespołu Parlamentarnego dla tego pomysłu i chętnie przedstawimy zalety takiego rozwiązania poddając pomysł pod dyskusję. 2) Równocześnie mógłby to być początek szerszej dyskusji na temat systemowej zmiany prawa dla organizacji pozarządowych, w kontekście m.in. ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, ustawy z dnia 15 września 2017 r. o Narodowym Instytucie Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego, ustawy z dnia 5 sierpnia 2022 r. o ekonomii społecznej. Parlamentarny zespół mógłby pełnić funkcję miejsca szerokiej debaty z organizacjami społeczeństwa obywatelskiego (podobnie jak było to w okolicach 2008 roku w Parlamentarnym Zespole ds. Dialogu Obywatelskiego prowadzonym przez ówczesnego Marszałka Senatu Bogdana Borusewicza), zaś podkomitet byłby miejscem doprecyzowywania rozwiązań prawnych. 3) Jednym z konkretów do pilnej realizacji mogłaby być kwestia, którą zajmował się w poprzedniej kadencji Sejmu Zespół Parlamentarny, czyli zmiana ustawy o CIT (ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych). W efekcie tamtych prac grupa posłów (przedstawiciel Monika Falej) zgłosiła Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych dotyczy zwolnienia organizacji pozarządowych, także stowarzyszeń lub fundacji, z obowiązków podatkowych w zakresie CIT (Kliknij). Wydaje się, że warto byłoby przedyskutować możliwość ponownego rozpoczęcia procesu legislacyjnego przerwanego w zgodzie z zasadą dyskontynuacji. Liczymy na szybki termin zwołania pierwszego, merytorycznego spotkania Parlamentarnego Zespołu i możliwość eksperckiego udziału w spotkaniu”.
W obszarze realizacji zasady partnerstwa
Planowanie Funduszy Europejskich. 14 lutego odbyło się II posiedzenie Komitetu Umowy Partnerstwa. Już we wprowadzeniu Ministra Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz zapowiedziała powołanie, z inicjatywy organizacji pozarządowych, grupy zadaniowej ds. zasad horyzontalnych przy KUP. Ważnym elementem spotkania było także sprawozdanie z działalności Podkomitetu ds. rozwoju partnerstwa (tu sekretariat podkomitetu prowadzi OFOP). Podkomitet ten ma za zadanie m.in. monitorowanie realizacji zasady partnerstwa, czyli udziału partnerów spoza administracji (w tym organizacji pozarządowych) w programowaniu, wdrażaniu, monitorowaniu i ewaluacji Funduszy Europejskich.
Komentarz: Dyskusja na posiedzeniu komitetu toczyła się już wokół planowania przyszłej perspektywy finansowej. Ważne jest by głos organizacji był nie tylko słyszalny, ale także uwzględniony. A przecież dopiero w kontekście historii wypracowywania praktyk realizacji zasady partnerstwa w Polsce po 2004 roku widać zwiększającą się rolę organizacji pozarządowych. Po wielu próbach i błędach mamy liczną, wybraną przez same środowisko, reprezentację organizacji społeczeństwa obywatelskiego w komitetach monitorujących. Nie tylko podkomitet ds. rozwoju partnerstwa jest już czymś oczywistym, ale i po raz pierwszy sekretariat tego komitetu prowadzony jest przez partnera spoza administracji. Dlatego zachęcamy do przypomnienia sobie jak nad tym przez lata pracowaliśmy – Kliknij.
Dzieje się
Organizacje
List w sprawie rewizji Europejskiego Kodeksu Partnerstwa. CEE Bankwatch Network i Polska Zielona Sieć wystosowały do Komisji Europejskiej list (Kliknij) domagający się rewizji Europejskiego Kodeksu Partnerstwa, a w tym bardziej zbalansowanej i zróżnicowanej reprezentacji partnerów, bardziej przejrzystych regulaminów i zasad postępowania, lepszej i bardziej systematycznej pomocy technicznej wspierającej budowanie potencjału partnerów oraz rozszerzenia zakresu kodeksu partnerstwa na wszystkie fundusze UE, w tym na Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności (Krajowy Plan Odbudowy) oraz Fundusz Modernizacyjny. Równocześnie, niemal na półmetku obecnego okresu programowania (2021-2027), została przeanalizowana realizacja horyzontalnej zasady partnerstwa w ośmiu krajach regionu (Bułgarii, Czechach, Estonii, Łotwie, Polsce, Rumunii, Słowacji i na Węgrzech), a raport jest dostępny w języku polskim (Monitorowanie funduszy polityki spójności w Europie Środkowej i Wschodniej – Kliknij)
Komentarz: Zasada partnerstwa umożliwia wszystkim zainteresowanym, w tym organizacjom pozarządowym, uczestniczenie w wykorzystaniu funduszy UE na rzecz rozwoju poszczególnych państw członkowskich, w tym także na rzecz poprawy jakości inwestycji i wspierania zielonej transformacji. To właśnie zasada partnerstwa powoduje, że udział ten odbywa się w sposób przejrzysty i sprzyjający włączeniu społecznemu, a także, że jest możliwy na każdym etapie działań od programowania, przez wdrażanie i monitorowanie po ewaluację. Oczywiście to czy i jak zasada ta będzie realizowane w praktyce zależy w dużym stopniu od dobrej woli władz państwa członkowskiego i determinacji partnerów spoza administracji. Jednak ogólne ramy w jakich partnerstwo to jest realizowane mogą i powinny być wspólne dla całej wspólnoty europejskiej. Dlatego rewizja kodeksu partnerstwa na poziomie unijnym jest okazją do ulepszenia i zaktualizowania tych wspólnych ram, a także – dostosowania ich do wyzwań, „przed którymi stoimy dzisiaj i z którymi przyjdzie się nam mierzyć w przyszłości”.
Wolność zgromadzeń. Amnesty International zachęca do podpisywania petycji do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji o znowelizowanie ustawy Prawo o zgromadzeniach poprzez wykreślenie przepisów dotyczących zgromadzeń cyklicznych, które uprzywilejowują je kosztem innych, a także wykreślenie wymogu zachowania stumetrowego dystansu pomiędzy dwoma lub więcej zgromadzeniami odbywającymi się w tym samym czasie i umożliwienie odbywania się ich w zasięgu wzroku i słuchu od siebie (więcej – Kliknij).
Kodeks NGO? Polskie Towarzystwo Prawa Organizacji Non-Profit rozpoczęło pierwszy etap (przeprowadzenie badań ankietowych – minimum 3000 podmiotów- oraz badań CATI) projektu „Kodeks NGO – przepisy prawa a społeczno- gospodarcza rola organizacji pozarządowych” (Kliknij). Projekt ten jest finansowany (534 000,00 PLN) w ramach programu pod nazwą „Nauka dla Społeczeństwa II”.
Komentarz: Na podstawie informacji na stronie nie można się zorientować na ile poważny, poza kwotą, jest ten projekt. Sama organizacja jest stosunkowo nowa (wpisana do rejestru stowarzyszeń 30 marca 2021) i trudno ocenić jej dorobek. Konkurs, którego podstawą prawną był Komunikat Ministra Edukacji i Nauki z dnia 4 kwietnia 2023 r. o ustanowieniu programu pod nazwą „Nauka dla Społeczeństwa II” i naborze wniosków (Kliknij) realizowany był w dwu rozstrzygnięciach pod koniec 2023 (drugie odbyło się już po wyborach 15 października). Przypomnijmy, że takie programy realizowane przez Ministra Czarnka możliwe były w wyniku przyjęcia przez Sejm – wbrew opinii Senatu – poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty i ustawy o finansowaniu zadań oświatowych Druk nr 1199 (Kliknij), który umożliwił ministrowi właściwemu do spraw oświaty i wychowania ustanowienie programów i przedsięwzięć w celu realizacji polityki oświatowej państwa, czyli finansowania organizacji poza reżimem ustawy o pożytku.
KPRM
Grupy robocze przy Minister ds. Społeczeństwa Obywatelskiego. Rozpoczął się otwarty nabór do trzech grup roboczych, których celem będzie wypracowanie rozwiązań prawnych i systemowych dotyczących rozwoju społeczeństwa obywatelskiego, a także przedstawienie opinii w kwestiach działań popularyzujących aktywność społeczną. Grupy robocze będą pełniły rolę doradczą dla Pani Minister ds. Społeczeństwa Obywatelskiego. Planowane są grupy ds. uproszczeń prawnych dla NGO, ds. aktywizmu i wolontariatu oraz ds. partycypacji i dialogu obywatelskiego.
Komentarz: Trudno przewidzieć jak będzie wyglądała praca tych grup roboczych. Czy będzie to praca ekspercka (przygotowanie rozwiązań), czy też raczej próba wysłuchania oczekiwań organizacji. Wiele zależy od ilości członków i ich wyboru. Decyzja o wyborze członków grup ma zostać podjęta na podstawie doświadczenia kandydata/kandydatki (przynajmniej pięcioletnie doświadczenie w pracy/działalności w zakresie tematycznym grupy ) oraz rekomendacji jakimi dysponuje, a także biorąc pod uwagę różnorodność reprezentowanych środowisk. Dodajmy: „Jedna osoba może zostać członkiem jednej grupy. Członkostwo w grupie roboczej jest funkcją społeczną” (więcej – Kliknij).
Departament Społeczeństwa Obywatelskiego. Jak czytamy na stronie Kancelarii Prezesa Rady Ministrów Dagmir Długosz kieruje obecnie departamentem (zastępcami dyrektora są Sebastian Zawadzki, Damian Ziółek, Katarzyna Krupa) do którego zadań departamentu należy m.in. 1) obsługa Przewodniczącego Komitetu do spraw Pożytku Publicznego (w tym przygotowywania programów wspierania rozwoju społeczeństwa obywatelskiego w Polsce, tworzenia przyjaznego temu rozwojowi prawodawstwa, a także planowania i realizowania działania nadzorczego i kontrolnego w odniesieniu do organizacji pożytku publicznego, a także prowadzenia dialogu obywatelskiego z przedstawicielami społeczeństwa obywatelskiego, w tym przeprowadzania konsultacji); 2) obsługa nadzoru nad Narodowym Instytutem Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego; 3) obsługa organizacyjna i kancelaryjno-biurowa m.in.: Rady Działalności Pożytku Publicznego, Rady Dialogu z Młodym Pokoleniem, Rady do Spraw Uchodźców; 3) realizacji zadań wynikających z pełnienia przez Szefa Kancelarii funkcji Instytucji Pośredniczącej dla Działania 2.16 Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój oraz dla Działań 04.06, 04.07 i 04.12 w ramach Priorytetu IV, w ramach Programu Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego 2021–2027, czy 4) monitorowaniem wdrażania elementów ekonomii społecznej zawartych w nowej perspektywie funduszy unijnych i w Krajowym Planie Odbudowy (więcej – Kliknij).
Komentarz: Dagmira Długosza znają organizacje z lat 2003-2004, gdy jako podsekretarz stanu w Ministerstwie Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej odpowiadał m.in. za dialog społeczny i organizacje pozarządowe oraz pełnił funkcję współprzewodniczącego Rady Działalności Pożytku Publicznego. Warto tu podkreślić, że Departament Społeczeństwa Obywatelskiego ma znacznie szersze zadania, niż współpraca z organizacjami pozarządowymi. Ma też zajmować się dla przykładu analizowaniem polskiej polityki społecznej, w ujęciu strategicznym, w tym programów polityki społecznej Unii Europejskiej, a także koordynacji działań na rzecz społeczności cudzoziemców, czy współpracy z samorządem terytorialnym. Ciągle zbyt mało wiemy o tym jak kształtują się struktury administracyjne wokół współpracy z organizacjami. Mamy nadzieję, że Departament Społeczeństwa Obywatelskiego będzie tu pełnił ważną rolę.
Temat do dyskusji
Podsumowanie dyskusji o ustawie o pożytku
W ramach cyklu artykułów „Ustawa o pożytku – proponowane zmiany” (Kliknij) ukazał się kolejny tekst. Tym razem jest to podsumowanie zestawu artykułów autorstwa Karoliny Cyran-Juraszek.
Komentarz: O tym, że Ustawa o działalności pożytku publicznego była próbą połączenia dwu zupełnie różnych oczekiwań (unormowania roli organizacji i sfery pożytku publicznego) wiadomo było właściwie już po pierwszych latach obowiązywania ustawy (Kliknij). Dlatego po dyskusji na temat pożytku chyba czas wrócić do dyskusji o „konstytucji” (w analogii do „konstytucji dla biznesu”), „kodeksie” (w analogii do kodeksu spółek), czy po prostu ustawie dla organizacji pozarządowych.
Czy wiesz, że…
W walce z masonerią. W 1938 roku (22 listopada) przyjęty został dekret Prezydenta Rzeczypospolitej o rozwiązaniu zrzeszeń wolnomularskich (Kliknij), który „z mocy samego prawa” rozwiązywał stowarzyszenia i związki wolnomularskie, a także „zrzeszenia zależne od Wolnomularstwa”. Równocześnie udział w związku wolnomularskim lub rozwiązanym zrzeszeniu, a także popieranie takiej działalności podlegało karze więzienia i grzywny.
Komentarz: Dekret był bardziej działaniem propagandowym niż realnym. Wobec planowanych działań Wielka Loża Narodowa Polski już 26 października rozwiązała się wraz z podległymi jej placówkami. Tak więc administracja zamykała placówki np. wolnomularstwa niemieckiego (tu warto wspomnieć, że w III Rzeszy już 17 marca 1935 oficjalnie zdelegalizowano wolnomularstwo), organizacji Odd Fellows czy Bnei-Birth. Ponieważ dekret nie określał czym są owe związki wolnomularskie i uzależnił decyzje od „swobodnego uznania Ministra Spraw Wewnętrznych” nie rozwiązano części organizacji kojarzonych z masonerią jak YMCA, Rotary Club, czy Polskie Towarzystwo Teozoficzne… Jak pisze Ludwik Hass, „przypuszczalnie decydenci wzięli pod uwagę ich powiązania ze światem anglosaskim”.
Jeszcze nie zapisałeś się na Biuletyn #prosteNGO? Możesz to zrobić poniżej!
Chcesz się podzielić informacjami lub komentarzami? Prześlij je na piotr.fraczak@ofop.eu