Biuletyn #prosteNGO – 31 marca-13 kwietnia 2025 r.

Biuletyn #prosteNGO ma służyć wymianie informacji na temat tego, co się dzieje w procesie stanowienia prawa dla NGO i w procesach rzeczniczych na jego rzecz. Zachęcamy chętne osoby i instytucje do współpracy. Biuletyn dostarcza faktów i tez do środowiskowej dyskusji.

SPIS TREŚCI

1. W SKRÓCIE

1. W planach legislacyjnych (Nowe kompetencje Ministry, Moc Małych Społeczności, Mała nowelizacja widmo)
2. W procesie legislacyjnym
   • Na poziomie rządowym (Badanie sprawozdań OPP)
   • Na poziomie parlamentarnym (Ustawa o NIW)
3. W procesie rzeczniczym (Podpis Prezydenta, Nowe tryby zlecania zadań, S24 dla stowarzyszeń, Działania non-profit dla zwierząt, Czekamy)
4. Dzieje się (Podpisy elektroniczne, Podkomisja stała, Grupa ds. uproszczeń, Deregulacja.pl, Ekonomia społeczna)

2. TEMATY DO DYSKUSJI

1. Co nie zadziałało?
2. Czy wiesz, że… (1898)

---

W skrócie

W planach legislacyjnych

• Nowe kompetencje Ministry. W wykazie prac legislacyjnych rządu znajduje się projekt rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra do spraw Społeczeństwa Obywatelskiego (Kliknij). W celu realizacji powyższego proponuje się wyznaczenie Ministrowi do spraw Społeczeństwa Obywatelskiego nowych zadań, tj. zmianę § 2 przez dodanie po pkt 3 dodaje się pkt 3a w brzmieniu: „3a) koordynowanie, inicjowanie i wspieranie działań mających na celu zapobieganie wykluczeniu społecznemu i marginalizacji przez przeciwdziałanie bezdomności oraz włączanie mieszkaniowe;” oraz nowe brzmienie pkt 5 w § 2: „5) opracowywanie i opiniowanie projektów aktów prawnych oraz innych dokumentów rządowych dotyczących społeczeństwa obywatelskiego oraz działań należących do zakresu działania ministra.”.

Komentarz: Trudno nie doszukiwać się zbieżności nowych kompetencji z dotychczasową ścieżką zawodową obecnej Ministry. Jak czytamy na stronie KPRM-u: „Od 19 lat współpracuje z organizacjami pozarządowymi, administracją samorządową i rządową – m.in. jako współprzewodnicząca Komisji Ekspertów ds. Przeciwdziałania Bezdomności przy Rzeczniku Praw Obywatelskich, członkini Rady Społecznej RPO czy przewodnicząca Branżowej Komisji Dialogu Społecznego ds. Bezdomności przy prezydencie m.st. Warszawy” (Kliknij). Na pewno w tych obszarach jest to osoba kompetentna, pojawia się jednak pytanie, czy oznacza to, że pozostałe obszary, będące w obszarze aktywności społecznej obywateli, będą teraz mniej ważne?

• Moc Małych Społeczności. W terminie od 1 do 15 kwietnia konsultowany jest programu wspierania rozwoju społeczeństwa obywatelskiego pod nazwą „Rządowy Program wsparcia organizacji pozarządowych Moc Małych Społeczności” (Kliknij). Warto zauważyć, że wyniki prekonsultacji są już dostępne (Kliknij).
• Mała nowelizacja widmo. Głośno o planowanej małej nowelizacji ustawy o działalności pożytku publicznego (mówiono o niej m.in. na spotkaniach RDPP, czy podkomisji stałej w Sejmie – patrz dalej), choć organizacje jej nie miały okazji zobaczyć,

Komentarz: Z wypowiedzi przedstawicieli rządu wynika, że mała nowelizacja będzie dotyczyć m.in. możliwości sponsoringu w formie odpłatnej działalności pożytku publicznego, zwiększenia progów dla małych grantów, zakazu wymagania wkładu finansowego (ale tylko na poziomie samorządów), ustalenia święta organizacji pozarządowych, zadekretowania, że programy współpracy nie są aktami prawa miejscowego. Propozycje te nie były przedmiotem prac np. Grupy ds. uproszczeń czy RDPP i dla wielu przedstawicieli organizacji okazują się sporym zaskoczeniem, co wydaje się z kolei zaskakiwać (!) administrację. Czekamy zatem na konkretne zapisy wraz z uzasadnieniem.

W procesie legislacyjnym

Na poziomie rządowym

• Badanie sprawozdań OPP. W ramach konsultacji projektu rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie obowiązku badania sprawozdań finansowych organizacji pożytku publicznego (druk 950) OFOP zgłosił swoje uwagi (Kliknij), który generalnie postuluje uchylenie całego rozporządzenia (minister może, ale nie musi, go wprowadzać). Jednak, jeśli rozporządzenie miałoby zostać utrzymane OFOP wspiera potrzebę, wskazaną w uzasadnieniu, uaktualnienia wartości aktualnych progów. Zwraca jednak uwagę na konieczność podniesienie minimalnego progu otrzymanych dotacji, który zobowiązuje do przeprowadzenia badania sprawozdania finansowego.

Na poziomie parlamentarnym

• Ustawa o NIW. Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o Narodowym Instytucie Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego (druk nr 1129) trafił już do podpisu Prezydenta. Dla celów dokumentacyjnych zapiszmy. 1 kwietnia 2025 odbyło się pierwsze czytanie w Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych, na którym poseł Tomaszewski zgłosił poprawkę (Kliknij). 4 kwietnia 2025 drugie czytanie na posiedzeniu Sejmu, i – po odrzuceniu wniosku o odrzucenie ustawy w całości (Kliknij) – niezwłocznie przystąpiono do trzeciego czytania (236 za, 17 przeciw, 177 wstrzymało się). 9 kwietnia 2025 Senat nie wniósł poprawek.

Komentarz: Tempo sprinterskie. Zarówno posiedzenie komisji (Kliknij) jak i dyskusja podczas posiedzenia Sejmu (Kliknij), była w dużej mierze do przewidzenia. Co ciekawe, jak się okazuje, choć pani Ministra nie skierowała tego projektu do konsultacji czy nawet do opiniowania Radzie Działalności Pożytku Publicznego, to do RDPP przesłał ją… Marszałek Sejmu. Jednak RDPP nie zdołała przygotować swojego stanowiska przed uchwaleniem ustawy. I jeszcze jedna zaskakująca wiadomość. Okazuje się, że kwestia siedziby NIW-u – mimo poprzednich deklaracji (np. na posiedzeniu podkomisji w październiku 2024 Kliknij) – nie jest jeszcze ostatecznie przesądzona. Tadeusz Tomaszewski na podsumowanie debaty w Sejmie stwierdził „Pan minister odpowiedział na pytania dotyczące przebudowy tego hotelu na ul. Parkowej. Myślę, że w tej sprawie istotna jest jeszcze Podkomisja stała do spraw współpracy z organizacjami pozarządowymi. Jak pan minister będzie gotowy, to sobie właśnie z przedstawicielami tych organizacji usiądzie, porozmawiamy, abyśmy wiedzieli, byli przekonani, że ten wspólny, czyli narodowego instytutu i sektora pozarządowego, dom ma rzeczywiście im służyć i być na miarę potrzeb…”. Ciekawsza trochę wydaje się dyskusja w Senacie (Kliknij), gdzie padło np. pytanie senatora Józefa Zająca „Co będą robić ministerstwa, kiedy te wszystkie fundacje się rozkręcą i będą tak działać?”. Warto zwrócić uwagę też, na powtarzaną przez Podsekretarza Stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów Marka Krawczyka tezę, że „Narodowy Instytut Wolności, ten sprzed 2023 r., który znaliśmy, przestał już, można powiedzieć, istnieć. Funkcjonuje on teraz, jak oceniamy, bardzo dobrze i bardzo sprawnie, realizując programy wsparcia właśnie dla organizacji pozarządowych”. To chwytliwe, ale mocno kontrowersyjne, stwierdzenie.

W procesie rzeczniczym

• Podpis Prezydenta. 10 kwietnia Prezydent RP podpisał ustawę z dnia 20 marca o o rynku pracy i służbach zatrudnienia (Kliknij) i tym samym zakończył się proces rzeczniczy w sprawie ustawowego unormowania sposobu nadawania statusu osoby bezrobotnej przez powiatowe urzędy pracy członkom zarządów NGO (Kliknij).
• Nowe tryby zlecania zadań. 1 kwietnia – posiedzenie podkomisji stałej ds. współpracy z organizacjami pozarządowymi (patrz dalej). 2 kwietnia – RDPP podejmuje uchwałę w sprawie nowelizacji ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie w zakresie zlecenia realizacji zadań publicznych (Kliknij). 11 kwietnia -pierwsze spotkanie Międzyresortowego Zespołu powołanego przy Komitecie ds. Pożytku Publicznego.

Komentarz: Kwestia nowelizacji ustawy o działalności pożytku jest jednym z powodów sporego napięcia, które ostatnio odczuwa się na linii organizacje pozarządowe – administracja rządowa. Grupa robocza domaga się informacji na temat co dzieje się z postulatami, które zgłosiła już w styczniu (Kliknij), a Rada Pożytku chce w tej sprawie podjąć uchwałę. W odpowiedzi organizacje słyszą, że zostanie powołany kolejny Zespół przy Komitecie ds. Pożytku Publicznego, który zacznie oceniać propozycje. Przypomnijmy, że kierunkowe propozycje otrzymały jeszcze przed wyborami wszystkie partie będące obecnie w koalicji rządowej, a później i sama Ministra. Był więc ponad rok by się nad tymi propozycjami pochylić. W powołanej Grupie, uznając, że kierunki są uzgodnione, wypracowano już konkretne zapisy ustawy. Teraz okazuje się, że proces ten może zacząć się w zasadzie od nowa. Czekamy na efekty prac nowego Zespołu.

• S24 dla stowarzyszeń 3 kwietnia 2024 w Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka pierwsze czytanie (kliknij) komisyjnego projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo o stowarzyszeniach, ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym oraz ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Druk nr 868). Zaczęto też prace nad treścią ustawy jednak ich zakończenie zostało przełożone na spotkanie komisji na początek maja.

Komentarz: Ministerstwo Sprawiedliwości stoi na stanowisku, że należy najpierw wprowadzić elektroniczna rejestrację organizacji, a dopiero następnie procedować rejestrację w oparciu o wzorzec statutu. Brak porozumienia – konflikt pomiędzy procesem legislacyjnym, a planami rządowymi – spowodował zamieszanie. Przypomnijmy. Z inicjatywy Stowarzyszenia Dialog Społeczny na przełomie 2020 i 2021 przygotowano i przeprowadzono szerokie konsultacje wzorca statutu dla stowarzyszeń. OFOP składa o rządu petycja w sprawie szybkiej rejestracji w oparciu o wzorzec w czerwcu 2021. Mimo pozytywnej odpowiedzi i kolejnych monitów nic się w ówczesnym rządzie nie działo. Tym razem petycja została złożona w październiku 2022 do Sejmu. Komisja Petycji przychyliła się do propozycji i – już w kolejnej kadencji – przygotowała projekt komisyjny, który właśnie miał pierwsze czytanie. Jak pisaliśmy resort sprawiedliwości został „zaskoczony” prowadzonymi pracami (więcej – Kliknij).

• Działania non-profit dla zwierząt. W czasie dyskusji w Senacie na temat ustawy o zmianie ustawy o zawodzie lekarza weterynarii i izbach lekarsko-weterynaryjnych wrócił temat lecznic non-profit. Senator Piotr Masłowski pytał „o rolę organizacji pozarządowych w tym systemie. Czy w ramach prac, które się toczą, przewidywane są jakiekolwiek zmiany i pewne otwarcie organizacjom pozarządowym, nieprowadzącym działalności gospodarczej, możliwości świadczenia usług weterynaryjnych?” Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Jacek Czerniak odpowiadał „Nie ma takiej możliwości. (…) Panie Senatorze. Organizacje pozarządowe mogą uczestniczyć w każdym procesie legislacyjnym, w konsultacjach społecznych, my ich uwzględniamy, zawsze wysyłamy te projekty. Niemniej jednak takie, że tak powiem, zamienienie tych ról jest na dzisiaj niemożliwe”. Senator Piotr Masłowski tłumaczył „Otóż to jest pokłosie petycji, która na samym początku kadencji pojawiła się w Komisji Petycji. Petycja ta została złożona przez fundację „Vet-Alert”, która prowadziła gabinet weterynaryjny, ale została przez izbę wykreślona z listy umożliwiającej prowadzenie takiego gabinetu weterynaryjnego, ponieważ nie jest przedsiębiorcą. No, jest organizacją pozarządową, nieprowadzącą działalności gospodarczej. Organizację tę prowadzą (…) Lekarze weterynarii (…) nie widzę przeciwskazań do tego, żeby organizacja, która zatrudnia lekarza weterynarii i posiada na to środki, np. z odpisu 1,5% podatku, ze sponsoringu, ze składek członkowskich czy dotacji, mogła takie usługi świadczyć za darmo. A na chwilę obecną jest to systemowo wyłączone. Interwencję w tej sprawie podjął rzecznik praw obywatelskich, podobnie jak Rada Działalności Pożytku Publicznego. Dyskusję nad izbami weterynaryjnymi chciałbym potraktować jako okazję do tego, żeby się nad tym zastanowić. Dla mnie to jest element deregulacji systemu, o której tyle mówimy w kraju. A poza tym widzę co najmniej 3 grupy beneficjentów, które by mogły na tym zyskać. Grupą pierwszą są osoby starsze i ubogie, które bardzo często mają zwierzęta, a których nie stać na to, żeby korzystać z usług weterynaryjnych świadczonych w sposób komercyjny. Wiem o tym z racji tego, że przez całe lata byłem związany z pomocą społeczną. Osoby zajmujące się np. bezdomnymi wiedzą, że oni bardzo często mają zwierzęta, których nie leczą. Schroniska dla bezdomnych nie przyjmują ludzi ze zwierzętami, a być może to jest element, który mógłby jakoś pomóc. Druga kwestia to są obszary wiejskie, które się wyludniają. Mam wrażenie, że elementem naszej kultury wiejskiej jest posiadanie zwierząt, a tych starszych ludzi coraz częściej nie stać na korzystanie z usług weterynaryjnych. I kwestia trzecia. Sytuacje, które znam, sytuacje z Rybnika i z innych miast Śląska, pokazują, że pozarządowe organizacje prozwierzęce, zajmujące się zwierzętami, bardzo często mają ogromne długi u lekarzy weterynarii, bo nie stać ich na opłacanie tych usług. Dlatego uważam, że rozważenie takiej zmiany w systemie, oczywiście z zachowaniem jakichś regulacji – to wymaga dyskusji – jest jak najbardziej wskazane”.

Komentarz: Ta, wydawałoby się drobna i bardzo jednostkowa sprawa nabiera coraz większego znaczenia. I to z kilku powodów. Po pierwsze budzi coraz szersze zainteresowanie. Stanowisko w tej sprawie zajęła Grupa robocza ds. uproszczeń prawnych dla organizacji pozarządowych 12 marca (Kliknij), a następnie zostało, wraz z ponowieniem uchwały RDPP ws. interwencji wniesionej przez Fundację Vet-Alert (Uchwała nr 44 Rady Działalności Pożytku Publicznego z dnia 28 marca 2025 r. Kliknij) przekazane przez Przewodniczącą Komitetu ds. Pożytku Publicznego do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz do Krajowej Izby Lekarsko-Weterynaryjnej. Po drugie sprawa ta ma wymiar zarówno równości praw dla różnych podmiotów (prowadzących działalność pożytku publicznego) jak i – jak wykazał to Senator Masłowski – wyzwań deregulacyjnych. Po trzecie mamy tu problem kompetencyjny, który jak na razie Przewodnicząca Komitetu ds, Pożytku Publicznego rozstrzygnęła w ten sposób: „Analogiczny wniosek autora petycji – Pana Dawida Karkochy, Prezesa Fundacji Centrum
Leczenia Zwierząt, wpłynął do Przewodniczącego Komitetu do Spraw Pożytku Publicznego.
Sprawa została przekazana zgodnie z właściwością do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, o
czym poinformowano wnioskodawcę (Kliknij). Po czwarte, moim zdaniem, mamy problem z decyzyjnością w Komisji Petycji Senatu. O samym wydarzeniu już pisaliśmy (Kliknij), warto tylko podkreślić. że wówczas zgłoszony wniosek przez pana senatora Piotra Masłowskiego o kontynuowanie prac nad tą petycją nie uzyskał poparcia przy dwu głosach za, dwóch wstrzymujących i dwu przeciw.

• Czekamy.  Od 3 października 2024 na wyniki konsultacji projektu ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu marnowaniu żywności (Kliknij). Od 20 listopada 2024 na dezyderat w sprawie petycji w sprawie umożliwienia przekazywania 1,5% podatku dochodowego od osób prawnych dla organizacji pożytku publicznego (Kliknij).

Dzieje się

• Podpisy elektroniczne. Instytut Spraw Obywatelskich od 1 stycznia 2012 roku prowadzi kampanię „Obywatele decydują”, w której apeluje do polityków wszystkich opcji politycznych, żeby ułatwili Polkom i Polakom zabieranie głosu w sprawach obywatelskich, m.in. przy wykorzystaniu podpisu elektronicznego. 28 czerwca 2024 roku do Sejmu wpłynął „Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks wyborczy” (druk nr 556), który dotyczy zaprojektowania elektronicznej platformy służącej do obsługi procesu elektronicznego popierania list kandydatów i kandydatów wybieranych w wyborach powszechnych. 18 lutego 2025 Rzecznik Praw Obywatelskich pisze list w tej sprawie do wicepremiera, ministra cyfryzacji Krzysztofa Gawkowskiego (Kliknij) wskazując na anachroniczność faktu, że na „gruncie obecnie obowiązującej ustawy o wykonywaniu inicjatywy ustawodawczej przez obywateli jedyną formułą złożenia przez obywatela podpisu poparcia pod projektem tzw. inicjatywy ludowej jest formuła podpisu własnoręcznego”. Z kolei w Sejmie 3 kwietnia w ramach pytań w sprawach bieżących z inicjatywy posła Łukasza Osmalaka odpowiadali Sekretarze Stanu w Ministerstwie Cyfryzacji Michał Gramatyka i w Ministerstwie Cyfryzacji Dariusz Standerski. Ten ostatni podkreślał: „bardzo doceniam inicjatywę legislacyjną, inicjatywę poselską w tym zakresie, ponieważ zdecydowanie zbieranie podpisów pod listami kandydatów w formie elektronicznej jest jedną z tych usług publicznych, które nie tylko można, ale należy scyfryzować (…). Chciałbym zwrócić uwagę na ważny komponent tej procedury elektronicznego uczestnictwa obywateli w życiu publicznym, czyli elektroniczne zbieranie podpisów pod obywatelską inicjatywą ustawodawczą. Uważam, że jest to rozwiązanie, które powinno być podstawą, ponieważ wówczas głos obywateli, ich konstytucyjne prawo będzie dostępne łatwiej i będzie to w sposób bardziej bezpieczny, zwłaszcza dla licznych organizacji pozarządowych, zwłaszcza dla po prostu podmiotów społeczeństwa obywatelskiego. (Dzwonek) Wówczas głos obywateli będzie lepiej i głośniej słyszalny (Kliknij).
• Posiedzenie podkomisji stałej do spraw współpracy z organizacjami pozarządowymi (PSR02S) wysłuchano informacji na temat stanu prac nad rządowym projektem nowelizacji ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie (Kliknij). Podsekretarz stanu Marek Krawczyk podziękował organizacją za wypracowanie rozwiązań, jednak – według niego – te propozycje trafią dopiero do „dużej” nowelizacji, której termin przygotowania nie jest jeszcze określony. Obecne organizacje wyraziły oczekiwania, że zmiany te powinny być wprowadzone jak najszybciej, np. razem z „małą” nowelizacją przygotowaną przez rząd.

Komentarz: Warto też zwrócić uwagę, że na pytanie – skoro program współpracy Przewodniczącej Komitetu ds. pożytku publicznego nie dotyczy urzędu pani Minister ds. społeczeństwa obywatelskiego, to czy zgodnie z ustawą pani Ministra nie powinna mieć swojego programu? – Marek Krawczyk stwierdził, „myśmy tę sprawę w istotny sposób analizowali z prawnikami z Kancelarii Prezesa Rady Ministrów i doszliśmy do wniosku, że tworzenie odrębnego programu współpracy przez ministra, który de facto dotyczyłby tego samego obszaru wydaje się tutaj bezzasadne, i obecnie stoimy na takim stanowisku, że będzie jeden program współpracy przygotowany przez panią Przewodnicząca Komitetu ds. Pożytku Publicznego”. Wydaje się, ze kwestia ta – na jakiej podstawie prawnej pani Ministra ds. społeczeństwa obywatelskiego jest zwolniona z obowiązku wynikającego z Art.  5b.  ust. 1. ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Spróbujemy się tego dowiedzieć.

• Grupa ds. uproszczeń prawnych dla organizacji pozarządowych. 9 kwietnia odbyło się VIII posiedzenie plenarne Grupy prowadzone przez, wskazanego arbitralnie przez Przewodniczącą Komitetu ds. Pożytku Publicznego, nowego przewodniczącego – Piotra Kontkiewicza. Po spotkaniu osoby członkowskie Grupy otrzymała spis aktualnego stanu prac nad przyjętymi przez Grupę rekomendacjami. Poza już wspomnianymi wyżej (tryb zlecania, problemy z prowadzeniem klinik weterynaryjnych, S24 dla stowarzyszeń) informacja dotyczyła: 1) przekazania 24 marca do Ministra Finansów pakietu zawierającego: poszerzenie zwolnienia działalności statutowej organizacji pozarządowych z podatku CIT (19/09/2024 r.); zwiększenie i ujednolicenie poziomu odpisów od darowizn na cele pożytku publicznego dokonywanych przez osoby fizyczne i prawne (20/11/2024 r.), zwiększenia kwoty stypendium dla uczniów i studentów wolnej od podatku dochodowego od osób fizycznych (20/11/2024 r.); przywrócenia dotacji jako formy przekazywania środków pieniężnych na edukację przedszkolną z budżetu państwa do budżetów gmin oraz zwiększenia kwoty tej dotacji (20/11/2024 r.), a także zmian w zakresie VAT od darowizn rzeczowych. 2) Przekazane do Ministra Sportu i Turystyki oraz Ministra Sprawiedliwości ustaleń dotyczących umożliwienie rejestracji klubów sportowych w KRS (12/02/2025 r.). 3. Pismo w Sprawie Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych, które zostało przekazane do KNF oraz GIIF (UKNF zwrócił się do GIIF w tej sprawie z prośbą o podjęcie działań).

Komentarz: Jak widać sprawy się dzieją, choć np. wysyłanie 24 marca pisma w sprawie postulatów z września ubiegłego roku budzi spore wątpliwości o intencje. Pytaniem jest też, czy forma listów kierowanych do innych ministerstw jest jedyną formą działania, jaką ma pani Przewodnicząca do dyspozycji by realizować przygotowane na jej prośbę uproszczenia. W tym kontekście widoczny jest też brak pani Ministry ds. społeczeństwa obywatelskiego w ostatnich spotkaniach i dyskusjach. Miejmy nadzieje, że nie jest to spowodowane toczącą się kampanią prezydencką. Akurat funkcja związana ze wspieraniem społeczeństwa obywatelskiego nie powinna być w żaden sposób kojarzona z polityką partyjną.

• Deregulacja.pl Fundacja Wolności Gospodarczej wraz z Forum Obywatelskiego Rozwoju rozpoczęły inicjatywę pozarządową pod hasłem „Twórzmy prawo, które wspiera zamiast ograniczać”. Ma to być długofalowy projekt w odpowiedzi na rosnące zainteresowanie tematem deregulacji i potrzebę rzetelnego źródła wiedzy. „Chcemy poprawy jakości prawa w Polsce poprzez jego uproszczenie i eliminację zbędnych regulacji” – piszą organizatorzy. W ramach projektu obie fundacje zamierzają też monitorować deregulację prowadzoną przez rządzących, mobilizować polityków do działania i wspierać wartościowe pomysły prezentowane przez przedsiębiorców i obywateli, w tym zespół “SprawdzaMY”. Inicjatorzy wymieniają 10 zasad dobrego prawa (Kliknij). Warte uwagi.

Komentarz: Tu warto przypomnieć proponowane przez #proste.ngo 8 zasad dobrego prawa dla organizacji pozarządowych (Kliknij) i w ogóle propozycje uproszczeń zbierane już od kilku lat (Kliknij). Dodajmy też, że OFOP zgłosił gotowość udziału swoich ekspertów w pracach „SprawdzaMy”. Przypomnijmy, że wśród propozycji Zespołu Rafała Brzoski jest propozycja zmiany w CIT – „firmy mogłyby przekazywać 1 proc. podatku na rzecz organizacji pożytku publicznego, analogicznie do mechanizmu w PIT”. Czy jednak jest to uproszczenie i czy jego efekty przyczynią się do rzeczywistej zmiany – można mieć wątpliwości (Kliknij).

• Ekonomia społeczna. Poseł Andrzej Grzyb w ramach sejmowej debaty nad projektem ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu deregulacji prawa gospodarczego i administracyjnego oraz doskonalenia zasad opracowywania prawa gospodarczego „Chciałbym tutaj prosić pana ministra, aby w tych przyszłych regulacjach, bo rozumiem, że to będzie wieloetapowy proces, również ta kwestia dotycząca funkcjonowania spółdzielczości i niektórych barier, które są z tym związane… Chodzi tu np. o obrót pomiędzy członkiem spółdzielni a samospółdzielnią {zapewne powinno być samą spółdzielnią – przyp. red.]. Wielokrotnie na tej sali niestety przegraliśmy – nie powinien być ten obrót opodatkowany. (Dzwonek) I myślę, że tego typu propozycje zyskają wielką aprobatę społeczną, dlatego chciałbym o to wnosić” (Kliknij).

Komentarz: Kwestia spółdzielczości i ustawy ją regulującej (sama ustawa jest czasów stanu wojennego 16 września 1982 r. ) jest niewątpliwie traktowana po macoszemu. Debata publiczna zdominowana jest bowiem dyskusją nad ustawą o ekonomii społecznej i, de facto, zdefiniowanych w ustawie przedsiębiorstwach społecznych. Chcąc jednak uspołeczniać i demokratyzować gospodarkę nie wolno się odwracać od tradycyjnych form ekonomii społecznej.

Temat do dyskusji

Co nie zadziałało?

Kontynuujemy dyskusję na temat konkursów NIW-u (Kliknij). Przedstawiciele tej instytucji zachęcają do refleksji: „Uważnie przyglądamy się reakcji organizacji pozarządowych, czytamy wasze komentarze, dyskutujemy z Radą NIW, słuchamy uwag i pomysłów na zmiany. Chcemy odnieść się do najczęściej podnoszonych wątków, zastrzeżeń i zaprosić do dalszej dyskusji (Kliknij). Korzystamy więc z okazji by podbić zdanie eksperta oceniającego w tych konkursach. Bowiem, jak twierdzi Marek Tatała (Fundacja Wolności Gospodarczej) „W ocenie oceniania wniosków w NIW nie chodzi o krytykę, a o to, by instytucja działała lepiej. Nie ma idealnego systemu oceny, ale warto rozmawiać co poprawić, szczególnie, kiedy w grę wchodzi gospodarowanie środkami publicznymi”.

Czy wiesz, że…

1898 (28 lutego/12 marca) rozciągnięto na Królestwo Polskie możliwość korzystania ze statutu wzorcowego stowarzyszeń spożywczych dla Cesarstwa Rosyjskiego – zatwierdzonego przez ministra spraw wewnętrznych 13/25 maja 1897 roku. Jednak prawo legalizacji minister pozostawił nadal w swojej gestii. Dopiero 5/18 maja 1904 roku minister przekazał prawo zatwierdzania statutów tego rodzaju spółdzielni właściwym gubernatorom.

Komentarz: Pierwsze stowarzyszenie spożywcze pod nazwą Merkury powstało w Królestwie Polskim już w 1869 roku. Jak pisał Wojciechowski ” Według ustawodawstwa rosyjskiego stowarzyszenia spożywcze były zaliczone do kategorii instytucyj dobroczynnych, podlegały Wydziałowi hygieny ludowej i dobroczynności publicznej w ministerstwie spraw wewnętrznych i obowiązane były statuty swoje przedkładać do zatwierdzenia ministra. Do 1897 r. założyciele stowarzyszeń dla skrócenia procedury wyjednywania pozwolenia ministra wzorowali się na statutach już zatwierdzonych stowarzyszeń: pierwszego w Rydze, założonego w 1865 r., albo „Merkurego” w Warszawie. Mimo to projekty ulegały licznym zmianom w ministerstwie i na zatwierdzenie trzeba było czekać bardzo długo”. Sytuacja zmieniła się dopiero tak naprawdę po 1905 roku.

---