Biuletyn #prosteNGO – 17-30 marca 2025 r.

Biuletyn #prosteNGO ma służyć wymianie informacji na temat tego, co się dzieje w procesie stanowienia prawa dla NGO i w procesach rzeczniczych na jego rzecz. Zachęcamy chętne osoby i instytucje do współpracy. Biuletyn dostarcza faktów i tez do środowiskowej dyskusji.

SPIS TREŚCI

1. W SKRÓCIE

1. W planach legislacyjnych (Nowelizacja ustawy o ekonomii społecznej, Ustawa o rzeczniku ds. NGO, Moc Małych Społeczności)
2. W procesie legislacyjnym
   • Na poziomie rządowym (Badanie sprawozdań OPP)
   • Na poziomie parlamentarnym (Ustawa o NIW, Pomoc rozwojowa, krok w dobrym kierunku? Kodeks karny i przestępstwa z nienawiści, W konsultacjach sejmowych)
3. W procesie rzeczniczym (Nowe tryby zlecania zadań, Raporty z konsultacji rozporządzeń, Czekamy)
4. Dzieje się (Podkomitet ds. rozwoju partnerstwa, Program współpracy, Podkomisja stała, Podkomisja stała ds. roli społeczeństwa w wymiarze sprawiedliwości, W Senacie o społeczeństwie obywatelskim, społeczenstwoobywatelskie.gov.pl,  Wysłuchanie obywatelskie)

2. TEMATY DO DYSKUSJI

1. Co nie zadziałało?
2. 5 prostych deregulacji
3. Czy wiesz, że… (1947)

---

W skrócie

W planach legislacyjnych

• Nowelizacja ustawy o ekonomii społecznej. W podsumowaniu prekonsultacji (Kliknij) czytamy, że „Po pierwsze należy zauważyć, że „propozycje KKRES zyskały generalną aprobatę uczestników konsultacji. Dotyczy to zarówno wielu rozwiązań szczegółowych dotyczących relacji między różnymi aktorami aktywnymi na polu ekonomii społecznej, jak i kwestii zasadniczych, czy też propozycji nowych rozwiązań prawnych. (…) Drugą ważną cechą tego procesu konsultacji jest wskazanie przez jego uczestników wielu zagadnień nieujętych w propozycjach KKRES, które w ich opinii wymagają korekty. Dotyczyły one zarówno ustawy o ekonomii społecznej, jak również regulacji dotyczących spółdzielni socjalnych, podmiotów zatrudnienia socjalnego, czy też zakładów aktywności zawodowej. Dotychczasowy przebieg prac nad przygotowaniem nowelizacji ustawy o ekonomii społecznej wyraźnie wskazuje na duże zainteresowanie kluczowych interesariuszy. Taki konstruktywny wkład oraz aktywność będą również niezbędne na dalszych etapach procesu legislacyjnego”.

Komentarz: Po pierwsze docenić trzeba sposób prowadzenia prekonsultacji, czyli nie konsultowanie zbiorczo propozycji zapisów ustawowych, ale zadanie konkretnych pytań konsultacyjnych. To nie jest częstą formą konsultacji, a na pewno czymś co powinno być traktowane jako dobra praktyka. Po drugie warte pochwały jest zaprezentowanie szczegółowego „Raportu z konsultacji propozycji zmian w ustawie o ekonomii społecznej”. Wątpliwości natomiast budzi brak realizacji zapisanej w uznawanym za rząd dokumencie „7 zasad konsultacji” (Kliknij) zasady responsywności („Każdemu, kto zgłosi opinię, należy się merytoryczna odpowiedź w rozsądnym terminie, co nie wyklucza odpowiedzi zbiorczych”), gdyż nie ma merytorycznego odniesienia się do zgłoszonych propozycji. Po prostu nie wiemy które i dlaczego propozycje zostaną wzięte pod uwagę i dlaczego. Dodatkowo warto podkreślić, że udział w ankiecie 116 respondentów nie jest wielkim sukcesem jeśli weźmie się pod uwagę liczbę podmiotów ekonomii społecznej 102 000 według danych GUS za 2022. Z drugiej strony liczba aktywnych przedsiębiorstw społecznych (900 według ostatnich badań Klon/Jawor Kliknij) każe zastanowić się nad kierunkami rozwoju ekonomii społecznej w Polsce.

• Ustawa o rzeczniku ds. NGO. Konwent Wojewódzkich Rad Działalności Pożytku Publicznego (pisaliśmy i nim ostatnio Kliknij) rozsyła założenia do ustawy o rzeczniku ds. NGO. Planuje też powołanie zespołu ds. ustawy o rzeczniku NGO, który ma poprowadzić Maciej Kunysz.

Komentarz: Koncepcja rzecznika pojawiała się m.in. wśród tez #prosteNGO (Kliknij). Jednak w tej propozycji „Rzecznik NGO będzie centralnym organem administracji rządowej, działającym niezależnie i powoływanym przez Prezesa Rady Ministrów na wniosek Przewodniczącej Komitetu Pożytku Publicznego, po konsultacji z Radą Działalności Pożytku Publicznego”. W tej formie będzie to kolejna „narośl” na rozbudowanym systemie. Tylko przy dużej reformie (Kliknij) i to przy zapewnieniu niezależności wobec obecnych instytucji rzecznik mógłby mieć rzeczywiste znaczenie.

• Moc Małych Społeczności. W wykazie prac legislacyjnych rządu projekt uchwały Rady Ministrów w sprawie przyjęcia programu wspierania rozwoju społeczeństwa obywatelskiego pod nazwą „Rządowy Program wsparcia organizacji pozarządowych Moc Małych Społeczności” (Kliknij).

Komentarz: Na razie nic nie wiemy (wysłaliśmy zapytanie w tej kwestii w trybie dostępu do informacji publicznej) o wynikach prekonsultacji (Kliknij). Planowane przyjęcie dokumentu to II kwartał tego roku. Zakładając, że konkurs uda się ogłosić przed wakacjami, to przyjmując podobny jak dla FIO termin ogłoszenia wyników (3 miesiące) to na realizację projektów zostaną najwyżej trzy miesiące. Jeśli natomiast, tak jak to zapowiadano, będzie jeszcze regranting to istnieje niebezpieczeństwa otrzymania małych grantów dopiero pod koniec roku. W ten sposób nie da się zaplanować i wdrożyć żadnej sensownej zmiany, tym bardziej w obszarze odporności społecznej.

W procesie legislacyjnym

Na poziomie rządowym

• Badanie sprawozdań OPP. Konsultowany jest projekt rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie obowiązku badania sprawozdań finansowych organizacji pożytku publicznego (druk 950).

Komentarz: W ramach #prosteNGO generalnie postulujemy uchylenie Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 13 listopada 2018 r. w sprawie obowiązku badania sprawozdań finansowych organizacji pożytku publicznego jako mającego negatywny wpływ na obciążenie organizacyjne i finansowe OPP i stosowanie zapisu zgodnego z art. 64 ust. 1 ustawy o rachunkowości. Nie trzeba w tym względzie zmieniać Ustawy o działalności pożytku i o wolontariacie gdyż zgodnie z Art. 23. ust 4 „minister właściwy do spraw finansów publicznych w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zabezpieczenia społecznego” może (ale nie musi) w drodze rozporządzenia wprowadzić obowiązek badania dla tych organizacji OPP, których sprawozdanie finansowe nie podlega obowiązkowi badania zgodnie z przepisami o rachunkowości. Z zadowoleniem jednak trzeba przyjąć informację o prowadzonych w Ministerstwie Finansów pracach nad zmianą rozporządzenia w sprawie obowiązku badania sprawozdań finansowych organizacji pożytku publicznego. Potrzeba uaktualnienia wartości aktualnych progów jest, o ile rozporządzenie ma pozostać, niezbędna. Wydaje się jednak konieczne przynajmniej podniesienie minimalnego progu otrzymanych dotacji, który zobowiązuje do przeprowadzenia badania sprawozdania finansowego, do 500.000 złotych. 

Jednocześnie zwracamy uwagę, że zapis w piśmie zapraszającym do konsultacji „brak odpowiedzi w powyższym terminie pozwolę sobie potraktować jako uzgodnienie projektu” jest niepoprawny. Par. 40 ust 4 Regulaminu Pracy Rady Ministrów mówi „Jeżeli skutki nieprzedstawienia stanowiska nie wynikają z przepisów odrębnych, organ wnioskujący może uznać nieprzedstawienie stanowiska w wyznaczonym terminie za uzgodnienie treści projektu lub przedstawienie opinii pozytywnej, a w przypadku konsultacji publicznych – za rezygnację z przedstawienia stanowiska”.

Na poziomie parlamentarnym

• Ustawa o NIW. Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o Narodowym Instytucie Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego (druk nr 1129) trafił do Sejmu i został skierowany do pierwszego czytania w Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych.
• Pomoc rozwojowa, krok w dobrym kierunku? Prezentując sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o współpracy rozwojowej oraz niektórych innych ustaw (druki nr 1034 i 1086). posłanka Agnieszka Kłopotek stwierdziła ” Wysoka Izbo! Projekt ustawy wprowadza szereg pozytywnych zmian w obszarze polskiej współpracy rozwojowej. (…) Niemniej jednak konieczne będzie dalsze monitorowanie implementacji tych zmian, by zapewnić ich równomierne i sprawiedliwe wykorzystywanie przez wszystkie podmioty, w tym organizacje pozarządowe i małe przedsiębiorstwa”. Myśl tę kontynuowała prezentując stanowisko Klubu PSL „Po pierwsze, istotne jest, by wszelkie zmianyw polityce współpracy rozwojowej nie ograniczały się jedynie do zwiększenia roli instytucji finansowych, takich jak BGK, ale także wspierały zrównoważony rozwój lokalnych podmiotów, w tym polskich organizacji pozarządowych. Polskie organizacje pozarządowe, które mają doświadczenie w realizacji projektów rozwojowych, powinny mieć również szansę na aktywne uczestnictwo w tym procesie, szczególnie w obszarach związanych z edukacją, ochroną zdrowia czy pomocą humanitarną”. Tą samą kwestię podnosił poseł Jarosław Sachajko (Republikanie) „kluczowa jest współpraca z organizacjami pozarządowymi oraz sektorem prywatnym. Państwo nie powinno monopolizować mechanizmów pomocowych, lecz tworzyć przestrzeń dla inicjatyw oddolnych i partnerskich, które często okazują się bardziej skuteczne i elastyczne w działaniu” (Kliknij).
• Kodeks karny i przestępstwa z nienawiści. Senat przyjął bez poprawek ustawę z dnia 6 marca 2025 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny (Numer 876).

Komentarz: Sekretarz Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Arkadiusz Myrcha podczas dyskusji stwierdził: „Przede wszystkim prezentując tę ustawę,(…) Chciałbym rozpocząć od podziękowań dla strony społecznej, organizacji pozarządowych, które przez cały proces rządowy aktywnie włączały się w prace nad tym projektem, a także na etapie sejmowym. I to, jaki kształt przybrała już uchwalona przez Sejm ustawa, jest żywym dowodem na to, że w procesie legislacyjnym potrzebne są konsultacje, potrzebny jest dialog, zwłaszcza kiedy strony przedstawiają odmienne, wydawałoby się przynajmniej na początku, argumenty, i że warto do samego końca próbować wypracować wspólny projekt. Ten finalny został wypracowany wręcz na etapie drugiego czytania. I za pełne zaangażowanie strony społecznej bardzo, bardzo dziękuję” (Kliknij). Gdyby przedstawiciele administracji pamiętali o tym już na etapie prac rządowych na pewno współpraca z organizacjami układałaby się znacznie lepiej.

• W konsultacjach sejmowych jest m.in. 1) poselski projekt ustawy o zmianie ustawy – o wspieraniu rodziców w aktywności zawodowej oraz w wychowaniu dziecka – „Aktywny rodzic” (Kliknij) dotyczący zlikwidowania wyłączeń części osób korzystających okresowo z preferencyjnych zasad oskładkowania lub prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą, w tym samotnie wychowujących dzieci, poprzez wprowadzenie zasady, że preferencyjne oskładkowanie jest równoznaczne z opłacaniem składek od 100% podstawy minimalnego wynagrodzenia ; 2) przedstawiony przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej projekt ustawy o zmianie ustawy o realizowaniu usług społecznych przez centrum usług społecznych (Kliknij) dotyczący wprowadzenia zmian korygujących dotychczasowe rozwiązania, m.in. w zakresie kwalifikacji i doświadczenia zawodowego wymaganego do zatrudnienia na określonych w ustawie stanowiskach pracy w centrum usług społecznych, podstawy nawiązania stosunku pracy zawieranego z dyrektorem centrum oraz rodzaju jednostek, które mogą wchodzić w skład centrum oraz wprowadzenia zmian, które ułatwią funkcjonowanie istniejących centrów usług społecznych, np. w zakresie zastrzeżenia nazwy „centrum usług społecznych” czy też rozwiązań szczególnych, umożliwiających przekazywanie dotacji z budżetu państwa na dodatki do wynagrodzeń pracowników zatrudnionych w centrach.

W procesie rzeczniczym

• Nowe tryby zlecania zadań. Na stronie ngo.pl Piotr Choroś prezentuje zmiany przygotowane przez Grupę robocza ds. uproszczeń prawnych dla organizacji pozarządowych (Kliknij).

Komentarz: Kwestia nowelizacji ustawy o działalności pożytku jest jednym z powodów sporego napięcia, które ostatnio odczuwa się na linii organizacje pozarządowe – administracja rządowa. Grupa robocza domaga się informacji na temat co dzieje się z postulatami, które zgłosiła już w styczniu (Kliknij), a Rada Pożytku chce w tej sprawie podjąć uchwałę. W odpowiedzi organizacje słyszą, że zostanie powołany kolejny Zespół przy Komitecie ds. Pożytku Publicznego, który zacznie oceniać propozycje. Przypomnijmy, że kierunkowe propozycje otrzymały jeszcze przed wyborami wszystkie partie będące obecnie w koalicji rządowej, a później i sama Ministra. Był więc ponad rok by się nad tymi propozycjami pochylić. W powołanej Grupie, uznając, że kierunki są uzgodnione, wypracowano już konkretne zapisy ustawy. Teraz okazuje się, że proces ten może zacząć się w zasadzie od nowa. Dodatkowe zamieszanie wprowadza prezentacja propozycji małej nowelizacji, która w międzyczasie się znacznie rozrosła. Propozycje te nie były przedmiotem Grupy ds. uproszczeń i dla wielu okazują się sporym zaskoczeniem, co wydaje się zaskakiwać administrację.

• Raporty z konsultacji rozporządzeń. Znamy już podsumowanie konsultacji 1) w sprawie wzorów ofert i ramowych wzorów umów dotyczących realizacji zadań publicznych oraz wzorów sprawozdań z wykonania tych zadań (Kliknij) i 2) w sprawie uproszczonego wzoru oferty i uproszczonego wzoru sprawozdania z realizacji zadania publicznego (Kliknij).
• Czekamy.  Od 3 października 2024 na wyniki konsultacji projektu ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu marnowaniu żywności (Kliknij). Od 20 listopada 2024 na dezyderat w sprawie petycji w sprawie umożliwienia przekazywania 1,5% podatku dochodowego od osób prawnych dla organizacji pożytku publicznego (Kliknij). Od 26 listopada 2024 na I czytanie Komisyjnego projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo o stowarzyszeniach, ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym oraz ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Druk nr 868).

Dzieje się

• Podkomitet ds. rozwoju partnerstwa Odbyło się VIII posiedzenie podkomitetu (Kliknij), na którym dyskutowano o przyszłości polityki spójności w Unii Europejskiej reprezentanci zorganizowanego społeczeństwa obywatelskiego zaprezentowali swoje propozycje, wskazując na znaczenie dalszego wsparcia regionów, a także konieczność uwzględnienia problemów takich jak zmiany klimatyczne, nierówności społeczne oraz wyzwania demograficzne. Podczas posiedzenia podjęto też uchwałę, której celem jest zwrócenie uwagi na konieczność zmiany definicji partnerów spoza administracji w ustawie o zasadach prowadzenia polityki rozwoju. Nowe rozwiązanie zaproponowane przez  Podkomitet ma na celu lepsze dostosowanie terminologii używanej w dokumentach krajowych do standardów unijnych.

Komentarz: Proponowana zmiana dotyczy również partnerów reprezentujących społeczeństwo obywatelskie. W propozycji są to organizacje pozarządowe w rozumieniu ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie – tak jak to było dotychczas, ale z dodatkiem – nie należące do pozostałych kategorii partnerów. Oto bowiem definicja organizacji pozarządowych jest bardzo szeroka i mieszczą się tam i związki zawodowe, organizacje pracodawców czy izby gospodarcze. Chodzi więc o to, by organizacje reprezentujące inne typy partnerów spoza administracji nie były traktowane jako partnerzy reprezentujący społeczeństwo obywatelskie.

• Program współpracy. Dostępny jest raport z konsultacji projektu Programu współpracy Przewodniczącego Komitetu do spraw Pożytku Publicznego z organizacjami pozarządowymi (Kliknij). Uwagi, do których odniosła się administracja, zgłosiły Fundacja im. Stefana Batorego, Fundacja W Stronę Dialogu, Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych. Sam program już obowiązuje (Kliknij).

Komentarz: Cieszy fakt podsumowania konsultacji. Uwzględniono (częściowo) niektóre zgłoszone propozycje, co jest dobrym prognostykiem na przyszłość. Ciekawostką jest kwestia relacji Przewodnicząca i Ministra. W uzasadnieniach czytamy „Pracami Komitetu kieruje Przewodnicząca, a nie Minister ds. Społeczeństwa Obywatelskiego. Obecna „unia personalna” jakkolwiek logiczna nie wynika z przepisów prawa” i dalej „Program przyjmowany Zarządzeniem Przewodniczącego nie może obejmować postanowień dot. innego (chodziło tu właśnie o minister ds. społeczeństwa obywatelskiego – przyp. PF) Ministra”. Co prawda ta „odmienność bytów” nie przeszkadzała KPRM w stworzeniu wspólnego BIP-u (Kliknij). Jednak dużo ciekawszym pytaniem jest czy Ministra teraz będzie miała swój odrębny program współpracy? Bo to przecież zgodnie z ustawą „Minister lub wojewoda przyjmują, w drodze zarządzenia, po konsultacjach z organizacjami pozarządowymi (…) roczny lub wieloletni program współpracy z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami wymienionymi w art. 3 ust. 3 na okres nie dłuższy niż 5 lat”. Przy okazji, brak jest nadal obligatoryjnego rocznego planu pracy Komitetu na rok 2025 (Kliknij). Nie udaje się znaleźć również wykazu prac legislacyjnych Przewodniczącego Komitetu ds. Pożytku Publicznego na rok 2025. Ten na 2024 dostępny jest poza stroną samego Komitetu (Kliknij).

Na koniec warto przypomnieć niektóre uwagi jakie zostały sformułowane wobec Programu (Kliknij). Wrócimy do nich na pewno przy podsumowaniu programu.

• Podkomisja stała do spraw współpracy z organizacjami pozarządowymi (PSR02S) na spotkaniu 1 kwietnia planuje wysłuchać informacji Ministry do spraw Społeczeństwa Obywatelskiego na temat stanu prac nad rządowym projektem nowelizacji ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariatu oraz informacji na temat rocznych i wieloletnich planów współpracy z organizacjami pozarządowymi. Tym razem referować będą przedstawiciele ministerstw Klimatu i Środowiska, oraz Zdrowia.
• Podkomisja stała do spraw udziału i roli społeczeństwa obywatelskiego w wymiarze sprawiedliwości oraz społecznej kontroli prokuratury przyjęła bez dyskusji, w ciągu 6 min. (Kliknij), swój plan pracy.

Komentarz: Jak zwrócił uwagę przewodniczący Mirosław Adam Orliński (PSL-TD) „zgodnie z art. 182 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej udział obywateli w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości określa ustawa. Tym samym udział czynnika społecznego w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości jest bezwzględnym wymogiem prawnym…” Dyskusji nie było, bo też nie było na sali przedstawicieli zainteresowanych, czyli przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego. Miejmy nadzieję, że to się zmieni.

• W Senacie o społeczeństwie obywatelskim  Konferencja zorganizowana z inicjatywy wicemarszałka Senatu Rafała Grupińskiego przez Międzynarodowy Instytut Społeczeństwa Obywatelskiego we współpracy z Wydziałem Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego pod honorowym patronatem marszałek Senatu Małgorzaty Kidawy-Błońskiej i Rzecznika Praw Obywatelskich prof. Marcina Wiącka (Kliknij).

Komentarz: Na szczególną uwagę zwracało wystąpienie Rzecznika Praw Obywatelskich (Kliknij), który mówił między innymi „Państwo jest zobowiązane przede wszystkim do umożliwienia podjęcia nieskrępowanego podjęcia przez grupę ludzi decyzji o rozpoczęciu aktywności obywatelskiej – podkreślił Rzecznik i dodał, że jest to także wolność działania społeczeństwa obywatelskiego. A zatem władza przede wszystkim nie powinna przeszkadzać obywatelom w uzewnętrznianiu swoich przekonań, aktywizmie społecznym – mówił wskazując, że władza powinna też zbudować odpowiednie ramy prawne ku temu, żeby z tej wolności korzystać. RPO wyjaśnił, że adresatem wolności tworzenia i działania struktur społeczeństwa obywatelskiego jest władza ustawodawcza, wykonawcza i sądownicza i zaznaczył, że w tym zakresie jest wiele do zrobienia” – podkreślenia PF.

•  społeczenstwoobywatelskie.gov.pl i inne W protokole z posiedzenia Komitetu do spraw Pożytku Publicznego (odbyło się 20 stycznia 2025 r.) czytamy „Przewodnicząca Komitetu (…) Poinformowała także, iż podjęte zostały prace nad stworzeniem strony internetowej społeczenstwoobywatelskie.gov.pl, która będzie zbierała informacje z poszczególnych ministerstw na temat środków dostępnych dla organizacji pozarządowych, ale i też kampanii informacyjnych czy konsultacji. Celem jest to, by organizacje dostawały powiadomienie, że w obszarze, który je interesuje właśnie odbywają się konsultacje lub konkursy. Strona internetowa ma służyć także sieciowaniu organizacji zaangażowanych w kwestie obrony cywilnej. Jej elementem byłaby interaktywna mapa organizacji”.

Komentarz: Dziwne, że przyjętym w międzyczasie programie współpracy niż o tej inicjatywie nie ma. Jest natomiast informacja „Wymiana informacji odbywa się przez najbardziej powszechne i dostępne kanały komunikacji (w ramach dostępnych zasobów). Ze strony Przewodniczącego są to: Biuletyn Informacji Publicznej, profile mediów społecznościowych Przewodniczącego oraz strona https://www.gov.pl/web/pozytek”.

Dodajmy, że w protokole czytamy też. że „poruszono kwestie zgłaszania propozycji do Planu pracy Komitetu na rok 2025. Pismo w tej sprawie zostanie wystosowane do Członków Komitetu po posiedzeniu, tak aby w lutym plan pracy został przyjęty. Przedstawicielka Ministra ds. Unii Europejskiej zapowiedziała, że na następnym posiedzeniu Komitetu do spraw Pożytku Publicznego mogłyby zostać przedstawione ustalenia z raportu Rady NGO do spraw Prezydencji”. Czekamy z niecierpliwością, choć luty już minął.

• Wysłuchanie obywatelskie dotyczące projektu ustawy o zmianie ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną oraz niektórych innych ustaw” odbędzie się 7 kwietnia 2025 r. (Kliknij). Spotkanie stanowi przestrzeń do dyskusji nad projektem ustawy, a jego celem jest wspólne wypracowanie najlepszych rozwiązań, które umożliwią zachowanie równowagi pomiędzy poszanowaniem wolności słowa w internecie a skutecznym zwalczaniem nielegalnych treści.

Komentarz: Wysłuchanie obywatelskie (Kliknij) to forma „rozmowy z rządem”, która ma umożliwić wyartykułowanie przez społeczeństwo swoich oczekiwań. Przypomnijmy poprzednie wysłuchanie, które odbyło się w listopadzie 2024 (por. np. tekst w Polityce Kliknij) i dotyczyło strategii migracyjnej rządu. Wtedy padły słowa senatora Macieja Żywno: Deklaracja współpracy z NGO-sami musi się zacząć od współpracy na granicy. Tej deklaracji ciągle nie ma. To prawda, jest wiele metod mówienia do rządu, ale cytując, przywoływane wcześniej wystąpienie Rzecznika Praw Obywatelskich Marcina Wiącka, pytaniem jest czy władza „nie tylko słyszy ale również słucha” głosu społeczeństwa obywatelskiego?

Temat do dyskusji

Co nie zadziałało?

Trudno nie wierzyć w dobre intencje dyrektora Narodowego Instytutu Wolności Michała Brauna, który mówi „Jestem zawsze otwarty na spotkanie, rozmowę, konstruktywną krytykę – z każdego z takich spotkań rodzą się kolejne pomysły na wartościowe działania”(Kliknij), a jednak ostatnie wyniki konkursów budzą frustrację. Nie tylko dlatego, że z 2296 ofert w konkursie FIO (nie wiem dlaczego ciągle jest używana zbitka NoweFIO) dofinansowanie dostało jedynie 247. Oznacza to, że co najmniej1696 (tyle jest na liście rezerwowej) dobrych projektów nie dostało dofinansowania. Tyle pracy – czytania wytycznych, uczestniczenia w spotkaniach, pisania wniosków, czytania ich przez ekspertów – w zasadzie zostało zmarnowanych. Ale to można było przewidzieć i każdy znał ryzyko. Jednak efekty, przy zachowaniu wszystkich procedur, wydają się nie być zadowalające. Słyszy się niezadowolenie organizacji, ale i głosy ekspertów są pełne wątpliwości. Czy to wina samych konkursów (Kliknij), niedoskonałości przyjętych strategii, które są na tyle ogólne, że uniemożliwiają ważenie racji czy może, jak chce Kuba Karyś, Przewodniczący Komitetu Obrony Demokracji, są to „Stare grzechy w nowej odsłonie?”… Zapraszamy do dyskusji. Na początek punkt widzenia Kuby Karysia.

5 prostych deregulacji

Katarzyna Sadło przedstawia na ngo.pl swoją „krótką i dość przypadkową listę spraw na pewno nie najważniejszych, ale może wystarczająco uprzykrzających nam życie, żeby próbować wskoczyć z nimi na deregulacyjną falę”. Bezdyskusyjna potrzeba deregulacji rozbija się przede wszystkim o kwestie priorytetów. Wydaje się, że gdyby organizacje, jednym głosem, domagały się jakiś zmian – to wcześniej czy później – dostałyby to, czego by chciały. Jak jednak uzgodnić od czego zacząć?

Czy wiesz, że…

1947 dochodzi do ujednolicenia ruchu kobiecego na wsi. Działające do tej pory Inspektoraty Kobiece przy Związku Samopomocy Chłopskiej przekształcały się, przy pomocy monopolistycznej Społeczno-Obywatelskiej Ligi Kobiet (późniejsza Liga Kobiet), w Koła Gospodyń Wiejskich (powrót do tradycyjnej nazwy) przy ZSCh, a członkinie KGW wstępowały zaś równocześnie do S-OLK. Z kolei wiejskie koła Ligi przekazano ZSCh. System kontroli nad oddolną aktywnością się domykał.

---