Wzorzec statutu stowarzyszenia – uzasadnienie i opis procesu

Przez wzgląd na wagę prawa wolności do zrzeszania się i doświadczenia związane z rejestracją spółek w systemie S24 postulujemy wprowadzenie instrumentu prawnego analogicznego do ww. systemu dla szybkiej rejestracji stowarzyszeń z osobowością prawną.
Przez wzgląd na wagę prawa wolności do zrzeszania się i doświadczenia związane z rejestracją spółek w systemie S24 postulujemy wprowadzenie instrumentu prawnego analogicznego do ww. systemu dla szybkiej rejestracji stowarzyszeń z osobowością prawną.
(wpis aktualizowany – ostatnia aktualizacja: 29 marca 2023 r.)

Uzasadnienie potrzeby wprowadzenia wzorca statutu stowarzyszenia rejestrowego

Możliwość tworzenia stowarzyszeń jest realizacją gwarantowanej przepisami Konstytucji wolności zrzeszania się zgodnie z Powszechną Deklaracją Praw Człowieka i Międzynarodowym Paktem Praw Obywatelskich i Politycznych. W praktyce możliwość tworzenia stowarzyszeń jest mocno sformalizowana, co utrudnia proces zrzeszania.

Rejestracja stowarzyszeń – przepisy a rzeczywistość

Zgodnie z art. 20a ust 1 ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym sąd rejestrowy ma 7 dni na rozpoznanie wniosku o założenie stowarzyszenia. W rzeczywistości proces ten często trwa wiele tygodni. Niejednolite orzecznictwo powoduje również, że część sądów kwestionuje określone zapisy, co dodatkowo proces wydłuża.

Przykłady obowiązujących rozwiązań prawnych

Zgodnie z art. 20a ust. 2 ww. ustawy wniosek o wpis spółki, której umowa została zawarta przy wykorzystaniu wzorca umowy udostępnionego w systemie teleinformatycznym, sąd rejestrowy rozpoznaje w terminie jednego dnia od daty wpływu.

W dniu 1 lipca 2021 roku weszło w życie nowe brzmienie art. 19 ww. ustawy, zgodnie z którym organizacje pozarządowe prowadzące działalność gospodarczą wnioski do KRS składają za pośrednictwem systemu teleinformatycznego. Organizacje, które działalności gospodarczej nie prowadzą, również mają taką możliwość. Bez zmian towarzyszących powyższym rozwiązaniom, samo wykorzystania systemu teleinformatycznego, nie przyspiesza jednak rejestracji stowarzyszeń.

Względem stowarzyszeń, będących podmiotami o celach społecznych, powinny zostać podjęte działania analogiczne, jakie podjęto względem spółek, będących podmiotami o celach gospodarczych, tj. powinien zostać opracowany oraz wdrożony wzorzec statutu stowarzyszenia (analogicznie do wzorca umowy spółki) i towarzyszące wzorcowi uchwały.

Wskazuje się, że wzorzec spółki obecnie regulowany jest rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 14 stycznia 2015 r. w sprawie określenia wzorców dotyczących spółki z ograniczoną odpowiedzialnością udostępnionych w systemie teleinformatycznym (załącznik nr 1 do rozporządzenia).

Podobną praktykę, czyli opracowanie wzorca statutu, zastosowano przy innym podmiocie społecznym, czyli kołach gospodyń wiejskich, których funkcjonowanie reguluje ustawa z dnia 9 listopada 2018 r. o kołach gospodyń wiejskich. Zgodnie z art. 5 ust. 3 ww. ustawy koło gospodyń wiejskich może działać na podstawie wzorcowego statutu, którego treść określa załącznik do ustawy. W każdym czasie koło gospodyń wiejskich działające na podstawie wzorcowego statutu może przyjąć własny statut, zgodny z wymogami określonymi w ust. 2 ustawy. Treść wzorca statutu KGW – nie sama idea wzorca – jest przedmiotem krytyk. Aby rozwiązania dotyczące treści wzorca stowarzyszania nie budziły zastrzeżeń, niezbędne są szerokie konsultacje.

Pozostałe podmioty działające w oparciu o ustawę prawo o stowarzyszeniach

W oparciu o ustawę prawo o stowarzyszeniach tworzone są nie tylko stowarzyszenia rejestrowe. Z wyłączeniem przepisów dotyczących rejestracji w KRS, zakładane są w ewidencji starosty nieprowadzące działalności gospodarczej kluby sportowe i uczniowskie kluby sportowe (art. 4 ust. 2 i art. 4 ust. 7 ustawy z dnia 25 czerwca 2010 r. o sporcie). Statuty tych podmiotów – zarejestrowanych w ewidencji – również w całości opierają się na art. 10 ust. 1 ustawy prawo o stowarzyszeniach, różni je jedynie brak działalności gospodarczej i węższy zakres celów.

Wzorzec statutu mógłby w bardzo prosty sposób być dostosowany także do specyfiki ww. podmiotów – problemem jest tu jednak brak elektronicznej ogólnopolskiej ewidencji. Podobny problem dotyczy jeszcze prostszych form działania, jakimi są stowarzyszenia zwykłe. Warto zasygnalizować również wspomniane już zastrzeżenia względem funkcjonującego wzorca statutu KGW.

Docelowo warto rozważyć jeszcze dalej idące odformalizowanie procesu rejestracji podmiotów społecznych. Są to osobne zagadnienie, ale również powinny zostać wzięte pod uwagę przy projektowaniu przepisów.

Podstawowe założenia dotyczące wzorca statutu stowarzyszenia

Wzorzec statutu powinien odnosić się do art. 10 ust. 1 ustawy prawo o stowarzyszeniach, który to artykuł wskazuje, jakie elementy statut stowarzyszenia określa w szczególności. Przy konstrukcji wzorca warto kierować się zasadą minimalizmu, tj. odnosić się wyłącznie do niezbędnych, ustawowych zapisów. Nie należy też stawiać znaku równości między wzorcem statutu a modelowym statutem stowarzyszenia. Opracowanie tego drugiego nie jest możliwe, biorąc pod uwagę mnogość sfer w jakich działają stowarzyszenia.

Skorzystanie ze ścieżki rejestracji związanej z zastosowaniem wzorca statutu stowarzyszenia powinno być opcjonalne – nie może zastąpić dotychczasowych możliwości rejestracji bez wykorzystania wzorca, a stanowić ma wyłącznie dodatkowe rozwiązanie.

Proces tworzenia wzorca statutu stowarzyszenia powinien być jak najbardziej otwarty i prowadzony z uwzględnieniem głosów organizacji społecznych i instytucji publicznych.

Wreszcie – wzorzec statutu powinien nie tylko umożliwiać rejestrację stowarzyszenia, ale także zapewniać możliwość dokonywania zmian dla tak zarejestrowanego podmiotu w systemie S24. Stąd wskazane jest zastosowanie możliwie dużej ilości zapisów wariantowych i tym sposobem dopuszczenie do korzystania z nich także po rejestracji podmiotu.

Proces tworzenia wzorca statutu stowarzyszenia

Pierwsza wersja wzorca statutu

Pierwszą propozycję wzorca upubliczniono i poddano konsultacjom 15 grudnia 2020 roku. Jednym z trudniejszych zagadnień było właściwe sprostanie wymogom art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy, który to zapis poza oczywistą koniecznością wskazania w statucie celów, wymaga również podania sposobów ich realizacji, co nie jest praktykowane względem innych form prawnych, w tym np. kół gospodyń wiejskich. Propozycja zapisu odwoływała się do sfery zadań publicznych z art. 4 ust. 1 ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, która to sfera jest podstawą redakcji przepisu dotyczącego celów, przy wskazaniu możliwości jej prowadzenia jako działalności nieodpłatnej i jako działalności odpłatnej. Zapis nie był rozbudowany: „Stowarzyszenie realizuje cele w sposób nieodpłatny, jako statutowa działalność nieodpłatna pożytku publicznego i w sposób odpłatny, jako statutowa działalność odpłatna pożytku publicznego.”

Przy opracowywaniu wzorca statutu należało też rozstrzygnąć kwestię możliwości wyboru jednoosobowego składu zarządu i komisji rewizyjnej stowarzyszenia, która to możliwość rodzi wątpliwości w praktyce sądowej. Pierwsza wersja zapisów wzorca zakładała dopuszczenie takiego rozwiązania.

W pierwszej wersji przewidziano tylko jedno rozwiązanie wariantowe, wskazujące na możliwość wyboru odpowiednej regulacji w zakresie prowadzenia lub nieprowadzenia działalności gospodarczej.

Pełna treść pierwszej wersji statutu dostępna jest tutaj: Kliknij. Wzorzec szeroko konsultowano. Pierwsza tura zbierania uwag trwała miesiąc – do 15 stycznia 2021 roku.

Druga wersja wzorca statutu

Drugą wersję statutu upubliczniono 31 stycznia 2021 roku. Zawierała ona korekty będące efektem konsultacji.

W konsultacjach zwrócono uwagę, że zgodnie z art. 435 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny firma (nazwa) stowarzyszenia prowadzącego działalność gospodarczą powinna zawierać określenie formy prawnej. Jednocześnie stowarzyszenie, które nie zamierza prowadzić działalności gospodarczej, nie ma obowiązku wskazywania w nazwie formy prawnej (tj. słowa „stowarzyszenie”). Zaproponowano rozwiązanie wariantowe – z obowiązkowym wskazaniem oznaczenia formy prawnej przy stowarzyszeniach rejestrujących się od razu w rejestrze przedsiębiorców i bez takiego obowiązku dla stowarzyszeń, które nie rejestrują działalności gospodarczej. Ponadto zwrócono uwagę, że zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 1) ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach nazwa stowarzyszenia powinna odróżniać je od innych stowarzyszeń, organizacji i instytucji – stąd uwaga odnośnie rozwiązania technicznego związanego już z etapem ew. projektowania systemu S24 dla stowarzyszeń w przedmiocie zastosowania mechanizmu blokującego możliwość nadania nazwy już figurującej w KRS.

Dokonano korekty zapisu dotyczącego terenu działania stowarzyszenia przez wzgląd na wskazaną opinię, iż w jednym z orzeczeń KRS zwrócono uwagę na fakt, iż terenem działania stowarzyszenia „nie powinna być głównie zagranica”. Statut w pierwszej wersji nie wskazywał wprost na powyższe, ale też nie czynił rozróżnienia, zestawiając ze sobą możliwość działania na terenie Rzeczpospolitej i zagranicy w jednym punkcie. W nowym proponowanym brzmieniu zaproponowano nieco inną redakcję zapisu (rozbicie na dwa punkty).

W przedmiocie paragrafu dotyczącego siedziby stowarzyszenia doprecyzowano, że siedziba ta ma być wybierana z rozwijalnej listy miejscowości (wskazywano w uwagach, że część stowarzyszeń wpisuje w miejscu siedziby konkretne adresy, co nie jest rozwiązaniem praktycznym, ani koniecznym).

Podstawą do konstrukcji celów statutowych pozostawiono art. 4 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Wobec ww. wnoszono zastrzeżenia, jednak nie zaproponowano innego katalogu, na którym można się oprzeć. Wprowadzenie możliwości formułowania otwartego celów, powodowałoby konieczność oceny ich przez Sąd, co może zablokować możliwość rejestracji w trybie S24 (zwraca się uwagę, że wzorzec nie zamyka stowarzyszeniu możliwości wprowadzenia zmian w przyszłości po rejestracji i nie wyklucza też rejestracji w trybie zwykłym, tj. bez wykorzystania wzorca i trybu S24).

Z katalogu celów usunięto cele w zakresie porządku i bezpieczeństwa publicznego oraz obronności państwa i działalności Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej. Jest to powodowane brzmieniem art. 45 ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach, zgodnie z którym osoby pragnące założyć stowarzyszenie prowadzące działalność bezpośrednio związaną z ww. są obowiązane uzgodnić zakres tej działalności, odpowiednio, z Ministrem Obrony Narodowej lub ministrem właściwym do spraw wewnętrznych. W praktyce uniemożliwia to rejestrację w trybie S24.

Krytyce poddano proponowane brzmienie paragrafu dotyczącego sposobów realizacji celów. Zapis rozbudowano, opierając się na klasyfikacji PKD. Podobnie jak w przypadku celów – wprowadzenie możliwości otwartego formułowania sposobów realizacji celów spowodowałoby konieczność oceny ich przez Sąd, co stoi w sprzeczności z założeniami trybu S24. Inną możliwość to opracowanie zamkniętego katalogu sposobów realizacji celów wyłącznie na potrzeby wzorca statutu. Poniżej przykład możliwej alternatywy dla klasyfikacji PKD:

  1. Stowarzyszenie realizuje cele w sposób nieodpłatny, jako statutowa działalność nieodpłatna pożytku publicznego i w sposób odpłatny, jako statutowa działalność odpłatna pożytku publicznego poprzez:
  • realizację zadań publicznych
  • prowadzenie instytucji publicznych
  • działania rzecznicze, edukacyjne i promocyjne
  • działania w obszarze zagospodarowania czasu wolnego
  • działania animujące i integracyjne
  • wypracowywanie i testowanie rozwiązań innowacyjnych w zakresie działań społecznych
  • bezpośrednią pomoc potrzebującym i pomoc wzajemn
  1. Statutowa działalność odpłatna nie może się pokrywać z PKD prowadzonej działalności gospodarczej.

Zagadnienie sposobów realizacji celów wydaje się jednym z najbardziej istotnych w kontekście całego wzorca statutu.

W przedmiocie zapisów regulujących zagadnienia związane z członkostwem wskazywano na możliwe wprowadzenie różnych kategorii członków (m.in. członkowie wspierający, członkowie honorowi). Odwołując się do jednej z naczelnych zasad, które towarzyszyły konstrukcji wzorca statutu, uwag nie uwzględniono – ustawa nie wskazuje różnych kategorii członków. Dokonano niewielkich korekt redakcyjnych. Samych zapisów nie uszczegółowiono, uznając iż każda dalsza regulacja w praktyce ograniczy swobodę dziania. Gdyby jednak rozbudowywać zapisy, warto oprzeć się na regulacjach ustawy z dnia 16 września 1982 r. Prawo spółdzielcze (zwłaszcza art. 18-32). Mocno rozbudowywałoby to jednak statut i przeniosło ciężar regulacji dotyczących członkostwa właśnie na wzorzec statutu, nie ustawę, co nie wydaje się właściwą praktyką.

W przedmiocie podejmowania uchwał przez władze stowarzyszenia postulowano wprowadzenie tzw. drugiego terminu, którego pierwsza wersja statutu nie zakładała. W praktyce tworzenia statutów pojawiają się ww. zapisy, wskazujące np. na drugi termin po upływie pół godziny od terminu pierwszego, w ramach którego można obradować i podejmować uchwały bez względu na liczbę obecnych członków. Tak krótki czas tworzy pewną fikcję. Zaproponowano więc zapisy wariantowe – pozwalające m.in. wprost na obradowanie bez względu na liczbę obecnych, jeżeli w taki sposób osoby zakładające stowarzyszenie chcą uregulować wewnętrzne stosunki w organizacji. Dodano również zapis o możliwości głosowania w trybie obiegowym z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej, inspirowany zapisami wprowadzonymi do ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach na czas pandemii.

Liczbę członków zarządu i komisji rewizyjnej zwiększono do co najmniej dwóch w każdym z tych organów. Jak wspomniano ustawa nie reguluje wprost ww. zagadnienia – w pierwszej wersji statutu zakładano możliwość jednoosobowych organów, zostało to jednak poddane sporej krytyce.

Usunięto zapisy wskazujące na konieczność jawnych głosowań. Statut nie rozstrzyga o jawności lub tajności danego głosowania, pozostawiając tą sprawę do wewnętrznej regulacji.

Możliwość otrzymywania wynagrodzenia przez członków zarządu za czynności wykonywane w związku z pełnioną funkcją wskazano jako wariant. W pierwszej wersji statutu zapis był obligatoryjny, słusznie wskazano jednak, że części osób zakładających stowarzyszenia może wprost zależeć, aby ze statutu nie wynikały jakiekolwiek możliwości zarobkowania przez osoby zaangażowane w działalność.

Wprowadzono wariantowość w zakresie sposobu reprezentacji (wprowadzając możliwość reprezentacji łącznej), w zakresie określenia organu ustanawiającego wysokość i częstotliwości pobierania składek członkowskich oraz w zakresie regulującym sposób zmiany statutu i likwidacji stowarzyszenia.

Ponadto dodano paragraf wskazujący na to w jaki sposób zwoływane są zebrania władz stowarzyszenia oraz paragraf określający rok obrotowy. W praktyce tworzenia statutów to ostatnie zagadnienie często jest pomijane, jednak zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 9) ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości rok obrotowy powinien być określony w statucie podmiotu.

Pełna treść drugiej wersji statutu dostępna jest tutaj: Kliknij. Druga tura zbierania uwag trwała miesiąc – do 28 lutego 2021 roku.

Trzecia wersja wzorca statutu

Trzecią wersję statutu upubliczniono 19 marca 2021 roku. Zawierała ona korekty będące efektem drugiej tury konsultacji.

Dokonano niewielkiej korekty zapisu dotyczącej terenu działania stowarzyszenia przez wzgląd na wskazaną opinię, iż wskazanie na możliwość działania poza granicami kraju „na terenie innych państw” uniemożliwia np. rejs statkiem przez wody międzynarodowe (które nie należą do żadnego państwa). W obecnym proponowanym brzmieniu zapis nie ma tego ograniczenia.

Utrzymano art. 4 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie jako podstawą do konstrukcji celów statutowych. Jak już wspomniano – wprowadzenie możliwości formułowania otwartego celów, powodowałoby konieczność oceny ich przez Sąd, co może zablokować możliwość rejestracji w trybie S24. Ponadto art. 4 ustawy o pożytku ma swoje mocne osadzenie w ustawach podatkowych – odwołują się do niego zarówno ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (na marginesie warto jednak odnotować archaiczne i dużo węższe, niż katalog sfer pożytku zwolnienie z podatku CIT dla organizacji nie posiadających statusu OPP), jak i ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (w przedmiocie odliczenia od podatku kwot darowizn przekazywanych na cele pożytku publicznego).

Art. 4 ustawy o pożytku jest też powiązany z konstrukcją działalności odpłatnej, która może być prowadzona wyłącznie w obszarze działalności pożytku publicznego i która jest też ważnym elementem konstrukcji brzmienia przepisu dotyczącego sposobów realizacji celów. Jak też już wspominano sprostanie wymogom art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy Prawo o stowarzyszeniach jest jednym z trudniejszych zagadnień. Utrzymano konstrukcję opartą na klasyfikacji PKD. Podobnie jak w przypadku celów – wprowadzenie możliwości otwartego formułowania sposobów realizacji celów spowodowałoby konieczność oceny ich przez Sąd, co stoi w sprzeczności z założeniami trybu S24. Jednocześnie poniżej wskazany jest podany w konsultacjach przykład możliwego alternatywnego zapisu:

Stowarzyszenie realizuje cele przez (spr. techniczna – można zaznaczyć jedną z powyższych opcji):

  • działania ogólnodostępne
  • działania na rzecz społeczności lokalnej
  • działania na rzecz swoich członków.

W przedmiocie zapisów regulujących zagadnienia związane z członkostwem wskazywano na potrzebę uregulowania możliwości lub braku możliwości wstępowania do stowarzyszenia małoletnich poniżej 16 lat oraz cudzoziemców niemających miejsca zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, wynikającą z brzmienia art. 3 ust. 3 i art. 4 ust. 2 ustawy. Wprowadzono zapisy pozwalające na dokonanie wyboru.

Dodano dodatkowe warianty w przedmiocie podejmowania uchwał przez władze stowarzyszenia oraz w przedmiocie decyzji o rozpoczęciu prowadzenia działalności gospodarczej.

Dodano możliwość wskazania w statucie informacji na temat ilości dni, odnośnie których z wyprzedzeniem członkowie danego organu informowani są o terminie i miejscu posiedzeń.

Wreszcie – jako opcjonalną wprowadzono postulowaną zarówno w pierwszych, jak i drugich konsultacjach możliwość kooptacji w przypadku, gdy skład zarządu lub komisji rewizyjnej ulegnie zmniejszeniu w trakcie trwania kadencji na skutek śmierci lub rezygnacji.

Pełna treść trzeciej wersji statutu dostępna jest tutaj: Kliknij

Czwarta wersja wzorca statutu (aktualna)

Czwartą wersję statutu upubliczniono 16 maja 2021 roku. Jest ona efektem uwag zgłoszonych przez Wydziały Gospodarcze Krajowego Rejestru Sądowego Sądów Rejonowych, złożone w odpowiedzi na wysłany do wszystkich ww. Wydziałów KRS e-mail z treścią o prowadzonych działaniach na rzecz wzorca statutu stowarzyszenia.

Kluczowa kwestia podniesiona w ramach zebrania opinii nie ma bezpośredniego odzwierciedlenia w zapisach statutu, ale odnosi się do samej funkcjonalności mechanizmu wzorca statutu stowarzyszenia. Wskazano, że wzorzec statutu powinien nie tylko umożliwiać rejestrację stowarzyszenia, ale także zapewniać możliwość dokonywania zmian dla tak zarejestrowanego podmiotu w systemie S24. Stąd wskazane jest zastosowanie możliwie dużej ilości zapisów wariantowych i tym sposobem dopuszczenie do korzystania z nich także po rejestracji podmiotu.

Jeżeli chodzi o samą treść statutu, to najważniejsza zmiana – powiązana też ze wspomnianą powyżej kwestią – dotyczy wprowadzenia do wzorca opcjonalnych zapisów pozwalających stowarzyszeniu spełnić przesłankę z art. 20 ust. 1 pkt 6) ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, obligatoryjną dla uzyskania statusu organizacji pożytku publicznego.

Pełna treść czwartej wersji statutu dostępna jest tutaj: Kliknij

Opis procesu konsultacji zapisów wzorca statutu stowarzyszenia

Otwarte konsultacje propozycji zapisów wzorca statutu stowarzyszenia rejestrowego podzielne były na dwie tury. Po każdej z tur zapisy wzorca ulegały zmianie. Każda z tur konsultacji trwała miesiąc.

Sposób prowadzenia otwartych konsultacji

Opinię można było wyrażać na kilka sposobów:

  • przechodząc na podstronę internetową, gdzie dostępny był wzorzec statutu, pod którym podpięte były formularze konsultacyjne,
  • bezpośrednio klikając w formularz konsultacyjny zaaranżowanych z wykorzystaniem formularzy Google,
  • wysyłając uwagi na adres e-mail.

Informacja o konsultacjach kilkukrotnie zamieszczane były w serwisie ngo.pl (m.in. „Dialog Społeczny i trzeci.org: Wspólnie opracujmy wzorzec statutu stowarzyszenia!” i „Dialog Społeczny i trzeci.org: Do 28 lutego trwa drugi etap zbierania uwag do WZORCA statutu stowarzyszenia!”), na stronie FB ngo.pl i rozesłane newsletterem ngo.pl. Ponadto dwukrotnie drogą e-mail rozesłano informację na temat konsultacji do wszystkich akredytowanych Ośrodków Wsparcia Ekonomii Społecznej oraz wszystkich powiatów i wszystkich miast na prawach powiatu w Polsce zgodnie z bazą teleadresową JST dostępną w ramach serwisu MSWiA.

Podmioty biorące udział w otwartych konsultacjach

Opinie zostały zgłoszone przez następujące osoby i instytucje (kolejność alfabetyczna według typu instytucji – organizacja pozarządowa, JST, osoba fizyczna):

  • Paulina Białek – Bielskie Stowarzyszenie Artystyczne Teatr Grodzki z siedzibą w Bielsku-Białej
  • Krzysztof Mularski – Instytut Metropolitalny
  • Agata Wojciechowska – Studenckie Stowarzyszenie Pomocy Niepełnosprawnym z siedzibą w Poznaniu
  • Łukasz Garczewski – Stowarzyszenie Klucznicy z siedzibą w Poznaniu
  • Sylwia Matysiak – Urząd Miejski w Bielsku-Białej
  • Artur Zok – Urząd Miejski w Bytomiu (Biuro Organizacji Pozarządowych)
  • Janusz Sośniak – Urząd Miasta Częstochowy (Wydział Kultury, Promocji i Sportu)
  • Starostwo Powiatowe w Kościanie
  • Urząd Miasta Krakowa (Wydział Sportu)
  • Katarzyna Dyzio – Urząd Miasta Łodzi (Biuro Aktywności Miejskiej)
  • Renata Giertych – Powiat Nowosolski
  • Hanna Kruczkowska – Urząd Miasta Poznania (Wydział Sportu)
  • Natalia Wojna-Stolorz – Urząd Miasta Siemianowice Śląskie (Wydział Kultury i Sportu)
  • Beata Macedońska – Urząd Miejski w Słupsku (Wydział Współpracy i Promocji)
  • Tomasz Wiczyński – Starostwo Powiatowe w Starogardzie Gdańskim (WKSPR i PS)
  • Piotr Solik – Urząd Miasta Tychy (Wydział Spraw Obywatelskich)
  • Marta Maziarz – Urząd m. st. Warszawy (Biuro Sportu i Rekreacji – Zespół Nadzoru nad Stowarzyszeniami Kultury Fizycznej)
  • Andrzej Kubica – Urząd Miejski Wrocławia (Departament Spraw Społecznych Wydział Partycypacji Społecznej)
  • Kamil Matuszewski – Urząd Miejski Wrocławia (Departament Spraw Społecznych Wydział Partycypacji Społecznej)
  • dr Mikołaj Iwański
  • Aleksander Jankowski
  • Marcin Kansy
  • Łukasz Kasprzyk
  • Edyta Koper
  • Seweryn Krys
  • Andrzej Woźniak
  • Krzysztof Wychowałek

Wzorzec statutu a Wydziały KRS

Wzorzec statutu uwzględniający uwagi z otwartych konsultacji (trzecia wersja statutu) w dniu 26 marca 2021 roku wysłano drogą e-mail do wszystkich Wydziałów KRS w Polsce z prośbą o wyrażenie opinii do dnia 16 kwietnia 2021 roku. Otrzymano uwagi i opinie od 3 Wydziałów KRS.

Uwagi i stanowiska względem uwag

Pełna treść uwag zgłoszonych w otwartych konsultacjach i stanowiska względem nich dostępne są pod poniższymi linkami:

Porównanie zmian wzorca:

Należy mieć na uwadze, że w ramach działań na rzecz wzorca statutu tak sam dokument, jak i wszystkie zgłoszone do niego uwagi (zarówno w pierwszej, jak i w drugiej turze konsultacji) traktowane są jako całościowy materiał merytoryczny do wykorzystania przy ewentualnych działaniach na rzecz rozpoczęcia procesu legislacyjnego. Oznacza to, że efektem działań jest nie tylko sam proponowany wzorzec statutu, ale i wszystkie zgłoszone do niego uwagi, również te, które nie mają odzwierciedlenia w ostatecznym kształcie zapisów wzorca.

Petycja do Przewodniczącego Komitetu do spraw Pożytku Publicznego

Petycja OFOP do Wiceprezesa Rady Ministrów Przewodniczącego Komitetu do spraw Pożytku Publicznego prof. Piotra Glińskiego

15 czerwca 2021 r. Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych złożyła do Piotra Glińskiego, Wiceprezesa Rady Ministrów, Przewodniczącego Komitetu ds. Pożytku Publicznego petycję w sprawie wzorca statutu stowarzyszenia.

Wstępna odpowiedź została opublikowana na stronie Kancelarii Prezesa Rady Ministrów dedykowanej petycjom w dniu 29 listopada 2021 r. Szczegółowa odpowiedź została przesłana elektronicznie w dniu 14 stycznia 2022 r.

Przewodniczący Komitetu ds. Pożytku Publicznego pozytywnie ustosunkował się do podejmowanych działań. W odpowiedzi czytamy m.in. „Tematyka wskazana w przedmiotowej petycji została poddana gruntownej analizie, której wnioski prowadzą do stwierdzenia, iż stanowi ona przejaw ważnej inicjatywy społecznej w związku z ujętą w Konstytucji Rzeczypospolitej wolnością zrzeszania się.” I dalej: „Odnosząc się do przedstawionych przez Państwa propozycji wprowadzenia instrumentu prawnego analogicznego do systemu S24 – służącego do elektronicznej rejestracji spółek (jednocześnie nie zastępującego obecnej ścieżki rejestracji, a jedynie będącego w stosunku do niej rozwiązaniem dodatkowym), polegającego na wprowadzeniu wzorca statutu stowarzyszenia w drodze rozporządzenia właściwego ministra oraz w konsekwencji wprowadzenia odpowiednich przepisów w ustawie Prawo o stowarzyszeniach oraz ustawie o Krajowym Rejestrze Sądowym, uprzejmie informuję, iż prezentują one wysoki poziom merytoryczny, nad którym należałoby podjąć dalej idące rozważania. Zastosowanie podobnego mechanizmu jak w przypadku rejestracji spółek w systemie S24 wychodzi naprzeciw postępującemu procesowi cyfryzacji społeczeństwa, a także woli odformalizowania spraw urzędowych. W związku z czym, chociażby z tych powodów pomysł ten zasługuje na uznanie.”

Odpowiedź kończy się słowami: „W związku z powyższym wystąpiłem do Ministra Sprawiedliwości o wyrażenie poglądu na sytuację i ocenę postulowanych rozwiązań. Jednocześnie jako Przewodniczący Komitetu ds. Pożytku Publicznego pragnę dodać, iż w przypadku woli podjęcia przez resort sprawiedliwości inicjatywy legislacyjnej wobec zasygnalizowanej problematyki, uprzejmie deklaruję chęć współpracy celem wypracowania regulacji w omawianym zakresie.”

Pełna odpowiedź w formacie pdf: Kliknij

Pozytywne stanowisko RDPP

Działania na rzecz wzorca były prezentowane 12 sierpnia 2021 roku w trakcie posiedzenia Zespołu do spraw Rozwoju Dialogu Obywatelskiego Rady Działalności Pożytku Publicznego. 31 sierpnia 2021 r. RDPP jednogłośne (25 głosów za) podjęła uchwałę nr 203 w sprawie poparcia dla petycji Ogólnopolskiej Federacji Organizacji Pozarządowych ws. szybkiej rejestracji stowarzyszeń rejestrowych.

Prezentacja wzorca statutu stowarzyszenia w Senacie RP

Działania na rzecz wzorca statutu prezentowane były także w trakcie konferencji w Senacie RP pn. „#prosteNGO. Perspektywy rozwoju organizacji pozarządowych – przeszkody prawne dla wolności zrzeszania się” w dniu 3 grudnia 2021 r. Poparcie dla działań wyrazili m.in. posłanka Monika Falej, przewodnicząca Parlamentarnego Zespołu ds. Organizacji Pozarządowych i Społeczeństwa Obywatelskiego oraz wicedyrektor Departamentu Społeczeństwa Obywatelskiego w KPRM Tomasz Moliński.

Ponowne pozytywne stanowisko RDPP

Wobec braku działań legislacyjnych Rada Działalności Pożytku Publicznego ponownie jednogłośne (17 głosów za) podjęła uchwałę w sprawie petycji Ogólnopolskiej Federacji Organizacji Pozarządowych dotyczącej propozycji legislacyjnych w zakresie szybkiej rejestracji stowarzyszeń rejestrowych

Petycja OFOP do Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Elżbieta Witek

Petycja OFOP do Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Elżbieta Witek

Wobec braku działań ukierunkowanych na rozpoczęcie procesu legislacyjnego Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych złożyła w październiku 2022 r. petycję do Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej ws. wzorca statutu stowarzyszenia

Komisja do Spraw Petycji

10 lutego 2023 r. przyjęto przez Komisję do Spraw Petycji wniosek posłanki Anity Kucharskiej-Dziedzic o podjęcie inicjatywy legislacyjnej ws. szybkiej rejestracji stowarzyszeń w systemie S24 z wykorzystaniem wzorca statutu stowarzyszenia: Nagranie wideo z prac komisji

Parlament nowej kadencji (2023-)

26 stycznia 2024 r. wniesiono przez Komisję do Spraw Petycji projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo o stowarzyszeniach, ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym oraz ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (SH-020-53/24) (Kliknij) dotyczący wprowadzenia do systemu prawnego rozwiązania pozwalającego na szybką rejestrację stowarzyszeń rejestrowych w oparciu o wzorzec statutu.

Ww. jest efektem ww. petycji OFOP (petycja nr BKSP-145-653/22) (Kliknij).

Harmonogram

Harmonogram działań: Kliknij

Accessibility by WAH