Działania rzecznicze
Przez działania rzecznicze rozumiemy aktywności służące wpływaniu na zmiany poprzez wyrażanie interesów środowiska organizacji pozarządowych. Naszym celem są między innymi zmiany regulacji prawnych na poziomie centralnym, zmiana interpretacji obowiązujących przepisów, egzekwowanie praw i zmiany w funkcjonowaniu instytucji publicznych.
Działania prowadzimy jako Zespół Ogólnopolskiej Federacji Organizacji Pozarządowych "Proste prawo dla NGO" współpracując z szeregiem ciał doradczo-konsultacyjnych, instytucji z sektora pozarządowego i administracji publicznej oraz parlamentarzystami i parlamentarzystkami.
Zakończone procesy rzecznicze
Postulaty Ogólnopolskiej Federacji Organizacji Pozarządowych dotyczące uproszczeń dla III sektora na wybory parlamentarne 2023 roku
W 2023 rok Zespół Ogólnopolskiej Federacji Organizacji Pozarządowych "Proste prawo dla NGO" przygotował postulaty na wybory parlamentarne dotyczące podniesienia jakości dialogu obywatelskiego, ułatwienia działania organizacji pozarządowych i ich finansowania oraz uproszczenia spoczywających na nich obowiązków administracyjno-podatkowych. W dniu 29 września 2023 r. na konwencji organizacji pozarządowych w Warszawie pn. „Mamy pomysł na Polskę!” przedstawiciele i przedstawicielki komitetów wyborczych Koalicji Obywatelskiej, Nowej Lewicy i Trzeciej Drogi oraz przedstawiciele i przedstawicielki OFOP i Forum Darczyńców w Polsce podpisali deklaracje współpracy na rzecz dobrego prawa dla organizacji pozarządowych. Deklaracje w sposób bezpośredni i pozytywny odniosły się do opracowanych postulatów.
Wprowadzenie 1,5% PIT zamiast 1% PIT i mechanizmu wyrównawczego
Zmiany podatkowe wprowadzane w Polskim Ładzie, a potem w przepisach naprawiających Polski Ład, niosły negatywne skutki dla przychodów OPP z tytułu 1% podatku. Celem niwelowania tych negatywnych skutków rząd PiS w 2022 roku zaproponował mechanizm wyrównawczy 0,5% oparty o system dotacyjny, co spotkało się ze sprzeciwem organizacji społecznych postulujących dystrybucję dodatkowego 0,5% z wykorzystaniem dotychczasowego mechanizmu, tj. decyzji podatnika. Ostatecznie w 2022 roku Sejm uwzględnił poprawki Senatu zgodne z wolą organizacji pozarządowych, a Prezydent RP podpisał ustawę odpowiadającą oczekiwaniom sektora.
Wprowadzenie 0% stawki VAT dla nieodpłatnych dostaw towarów i usług na rzecz organizacji pozarządowych działających na rzecz uchodźców
W związku z napaścią w 2022 roku Rosji na Ukrainę organizacje pozarządowe podjęły szereg działań pomocowych. Dbając o zabezpieczenie interesu organizacji pozarządowych postulowaliśmy objęcie 0% stawką VAT nieodpłatnych dostaw towarów i usług na rzecz organizacji pozarządowych działających na rzecz uchodźców. Postulat nie został uwzględniony.
Sprzeciw wobec kształtu projektowanej ustawy o sprawozdawczości organizacji pozarządowych z 2021 i 2022 roku
W latach 2021-2023 roku ważyły się losy przygotowanej przez PiS ustawy o sprawozdawczości organizacji pozarządowych. Ustawa zawierała jednak szereg kontrowersyjnych - z punktu widzenia organizacji - rozwiązań. Ostatecznie negatywne stanowisko względem projektu ustawy poparło kilkadziesiąt federacji, w tym ze strony społecznej, samorządowej, pracowniczej i pracodawców. Ustawa nie weszła w życie. Sama kwestia poprawy sprawozdawczości organizacji pozarządowych wciąż pozostaje nierozwiązana.
Sprzeciw wobec poselskiego projektu ustawy o transparentności finansowania organizacji pozarządowych z 2022 roku
O propozycjach zmian w prawie uderzających w organizacje pozarządowe mówiło się od 2020 roku. W 2022 roku pojawił się poselski projekt ustawy o transparentności finansowania organizacji pozarządowych (tzw. „Lex Woś”) przypominający rosyjską ustawę o zagranicznych agentach i węgierską ustawę o przejrzystości, którą TSUE uznał za niezgodną z unijnym prawem. Propozycje zawarte w tym projekcie stanowiły przykład „nękania” sektora organizacji społecznych niepotrzebnymi i nieuzasadnionymi regulacjami, których wspólnym mianownikiem jest brak zaufania do obywateli oraz rozbudowa systemu centralizacji i nadzoru. Organizacje pozarządowe stanowczo sprzeciwiły się tym próbom. Regulacje nie weszły w życie, a z uwagi na zmianę rządu w 2023 roku niebezpieczeństwo ich wprowadzenia znacznie się oddaliło.
Sprzeciw wobec proponowanego kształtu zmian w sprawozdawczości fundacji z 2022 roku
W 2022 roku pojawił się rządowy projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu uproszczenia procedur administracyjnych dla obywateli i przedsiębiorców zmieniający artykułu 12 ustawy o fundacjach opisujący zasady nadzoru i sprawozdawczość fundacji. OFOP i Forum Darczyńców negatywnie ustosunkowały się do tej propozycji wskazują m.in. na niespójność prowadzonych działań związanych ze sprawozdawczością organizacji pozarządowych, brak konsultacji w środowisku fundacji i brak alternatywnej papierowej możliwości składania sprawozdań przez fundacje. Powyższe uwagi nie zostały wzięte pod uwagę i artykuł wszedł w życie w pierwotnym kształcie.
Sprzeciw wobec użycia nazwy „fundacja” w ustawie dotyczącej sukcescji firm rodzinnych
Organizacje popierały działania prawodawcy zmierzające do rozwiązania problemów sukcesyjnych firm rodzinnych, postulowały jednak zmianę nazwy projektowanej regulacji (projekt ustawy o fundacji rodzinnej), argumentując, że termin „fundacja” jest w polskim systemie prawnym terminem zastanym i oznacza organizację społeczeństwa obywatelskiego działającą w interesie publicznym. Powyższe uwagi nie zostały wzięte pod uwagę i ustawa weszła w życie w pierwotnym kształcie, tj. jako ustawa z dnia 26 stycznia 2023 r. o fundacji rodzinnej.