SPIS TREŚCI
Autor: Piotr Frączak
Wprowadzenie
Za poprzedniego rządu prowadziliśmy monitoring Komitetu do spraw Pożytku Publicznego (Kliknij). Punktem wyjścia było przekonanie, że sam Komitet jest ciałem powołanym po to, by stworzyć funkcję Przewodniczącego o bardzo szerokich kompetencjach. Praktyka potwierdziła intuicję, bo w istocie Komitet nie pełnił znaczącej roli. Co teraz?
Pani Ministra Agnieszka Buczyńska uruchomiła nabór do nowego składu Komitetu, o czym poinformowała w Dzienniku Gazecie Prawnej (2 stycznia 2024 rok). Wygląda więc na to, że – przynajmniej na razie – nie czekają nas tu zasadnicze zmiany. Co więcej – część organizacji przekonywało (także panią Ministrę), że oczekiwaniem sektora jest zachowanie NIW-u i wzmocnienie roli Komitetu ds. Pożytku Publicznego. Być może KPP (wraz z Przewodniczącą) będzie pełnić ważną rolę? Można za to tylko trzymać kciuki, choć wydaje się, że system prawny został skrojony pod ideę „ręcznego sterowania”, a nie dialogu z organizacjami.
Ja osobiście szansę widziałbym raczej w uproszczeniu systemu i likwidacji Komitetu, a także funkcji jego Przewodniczącego. Czy sam minister i powrót do idei Rady Dialogu Obywatelskiego lub silnej, reprezentatywnej Rady Działalności Pożytku Publicznego jako nie tyle ustalania odgórnie polityki państwa (Komitet ds. Pożytku Publicznego złożony jest przecież jedynie z urzędników), a wspólnego wypracowania rozwiązań z organizacjami. Na razie mamy jednak, poza Funduszem Inicjatyw Obywatelskich, odziedziczony po Prawie i Sprawiedliwości system – ze wszystkimi wadami i zaletami; choć ja przyznam, że poza rozmontowaniem ustawy o pożytku (jak to się modnie teraz określa – „na rympał”), tych zalet nie widzę.
Jak system będzie funkcjonował w nowych warunkach dopiero się przekonamy. Na łamach biuletynu będziemy starać się monitorować te wysiłki i ich efekty. Opierać się będziemy przede wszystkim na materiałach pojawiających się na oficjalnych stronach (szczególnie BIP) organów administracji (Minister, Przewodniczący, Komitet) i monitorować będziemy przede wszystkim pod kątem procesu stanowienia prawa, czyli pracy nad systemowymi rozwiązaniami.
Przypomnijmy na początek zadania poszczególnych organów, bo choć nie wydają się one rozłączne, to jednak mówią czego się można po nich spodziewać.
Minister
Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 18 grudnia 2023 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra do spraw Społeczeństwa Obywatelskiego (Kliknij) mówi, że do zakresu działania ministra należy:
- przeprowadzanie analiz i ocena skuteczności rozwiązań prawnych w zakresie społeczeństwa obywatelskiego;
- opracowywanie kierunków działań na rzecz zrównoważonego rozwoju społeczeństwa obywatelskiego;
- wspieranie inicjatyw obywatelskich;
- monitorowanie i upowszechnianie dobrych praktyk w zakresie społeczeństwa obywatelskiego;
- opracowywanie i opiniowanie projektów aktów prawnych oraz innych dokumentów rządowych dotyczących społeczeństwa obywatelskiego;
- wykonywanie innych zadań zleconych przez Radę Ministrów lub Prezesa Rady Ministrów.
Przewodniczący (jako organ)
Cytujemy za BIP Komitetu ds. Pożytku Publicznego (Kliknij).
Zadania:
- sprawuje nadzór nad działalnością pożytku publicznego,
- wydaje akty wykonawcze do ustawy o NIW-CRSO oraz do ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (m.in. określa wzory ofert, umów i sprawozdań stosowanych w ramach procedury zlecania zadań publicznych),
- nadzoruje NIW-CRSO,
- powołuje dyrektora NIW-CRSO,
- zatwierdza projekty rocznego planu finansowego i planu działalności NIW-CRSO,
- zatwierdza roczne sprawozdanie finansowe i roczne sprawozdanie z działalności NIW-CRSO,
- zatwierdza sprawozdanie z realizacji PWRSO przez NIW-CRSO,
- powołuje 3 członków Rady NIW-CRSO oraz pozostałych na wniosek uprawnionych podmiotów,
- powołuje członków RDPP,
- koordynuje programy współpracy administracji,
- przygotowuje programy wspierania rozwoju społeczeństwa obywatelskiego,
- opracowuje i opiniuje projekty aktów prawnych,
- współpracuje z innymi państwami, organizacjami oraz instytucjami międzynarodowymi i zagranicznymi,
- współpracuje w przygotowaniu sprawozdań, opinii i raportów dotyczących umów międzynarodowych w zakresie rozwoju społeczeństwa obywatelskiego.
Przewodniczący (kierując pracami Komitetu)
Zadania:
- koordynowanie i monitorowanie współpracy organów administracji rządowej z sektorem organizacji pozarządowych oraz innych zorganizowanych form społeczeństwa obywatelskiego
- przygotowywanie i konsultowanie z organizacjami pozarządowymi oraz innymi podmiotami prowadzącymi działalność pożytku publicznego programów wspierania rozwoju społeczeństwa obywatelskiego oraz monitorowanie ich wdrażania
- opracowywanie i opiniowanie projektów aktów prawnych w zakresie rozwoju społeczeństwa obywatelskiego
- współpraca w sprawach związanych z rozwojem społeczeństwa obywatelskiego z innymi państwami, organizacjami oraz instytucjami międzynarodowymi i zagranicznymi
- współpraca w przygotowywaniu sprawozdań i raportów z realizacji wiążących Rzeczpospolitą Polską umów międzynarodowych dotyczących rozwoju społeczeństwa obywatelskiego
- przedstawianie opinii w sprawie możliwości przystąpienia przez Rzeczpospolitą Polską do umów międzynarodowych dotyczących rozwoju społeczeństwa obywatelskiego.
Już na pierwszy rzut oka widać, że chcąc opracowywać i opiniować akty prawne (np. ustawę o pożytku), będzie pani Ministra mieć problem, czy robi to jako Ministra, Przewodnicząca czy Komitet?
Ciąg dalszy nastąpi.