Opis

O potrzebie poprawy i uspójnienia sprawozdawczości organizacji pozarządowych w Polsce mówi się od dawna. Ostatnia próba szerszego uregulowania tej materii datowana jest na 2021 r. i łączy się z projektem ustawy o sprawozdawczości organizacji pozarządowych. Projekt wychodził z dobrej diagnozy, niestety - z uwagi na to, iż wkraczał mocno w obszar wzmożonej kontroli organizacji przez władzę centralną - przybrał formę, która wzbudziła sprzeciw sektora pozarządowego.

Diagnoza wciąż pozostaje jednak aktualna: "Obowiązki sprawozdawcze organizacji pozarządowych w Polsce są regulowane przez kilka niezależnych od siebie aktów prawnych (np. ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości, ustawa z dnia 6 kwietnia 1984 r. o fundacjach, ustawa o z dnia 24 kwietnia 2003 r. działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, ustawa z 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej, ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawa z dnia 9 listopada 2018 r. o kołach gospodyń wiejskich. Charakter obowiązków sprawozdawczych organizacji pozarządowych uzależniony jest od formy prawnej podmiotu, a nie jego wielkości czy skali działalności. Prowadzi to do paradoksalnych sytuacji gdy niewielka fundacja o rocznym przychodzie 10 tys. zł. składa organowi nadzoru identyczne w formie sprawozdanie z działalności jak fundacja z przychodami 10 mln zł. i więcej, zaś stowarzyszenia, niezależnie od wielkości, nie mają takiego obowiązku, chyba że posiadają status organizacji pożytku publicznego. Niejednolita jest forma realizacji obowiązków sprawozdawczych, w niektórych przypadkach odbywa się w formie elektronicznej, a w innych wciąż w formie papierowej. Dodatkowo, w niektórych przypadkach dochodzi do dublowania sprawozdawczości".