autor: Piotr Frączak
Powiem tak. Jestem w zasadzie centrum wydarzeń, a już sam się gubię, kto, kiedy, z kim. A co dopiero ma powiedzieć ta mała organizacja w małym mieście, dla której – rzekomo – cały ten system został zbudowany? Nie obiecuję pełnego obrazu, ale przynajmniej spróbuję naszkicować ten niezbyt przejrzysty system, gdzie obszary merytoryczne nakładają się na siebie, a poszczególne osoby występują w różnych rolach.
Niektóre ciała dialogu
UWAGA: Dane z oficjalnych informacji, mogły się w międzyczasie zmienić jeśli chodzi o pojedyńcze osoby członkowskie.
Obecnie, na poziomie krajowym, mamy cztery główne i dotyczące całego sektora pozarządowego, zinstytucjonalizowane formy dialogu z władzą centralną.
Z jednej strony mamy Komitet Umowy Partnerstwa (o komitetach monitorujących na razie nie mówimy bo są one sfokusowane na poszczególnych obszarach, choć np. Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego zawiera tak ważny dla sektora komponent capacity building) – to ciało gdzie reprezentencja sektora monitoruje środki z Funduszy Europejskich i – co bardzo ważne – zabiega o to by zasada partnerstwa, a więc i udział organizacji, była zapewniona. To zresztą ciało, gdzie nie osoby, ale organizacje są członkami. To zasadnicza różnica w porównaniu z kolejnymi formami dialogu. Osobą członkowską prezydium KUP jest Karolina Dreszer-Smalec.
Reprezentantami organizacji są: Fundacja im. Stefana Batorego (Ewa Kulik/Marzena Błaszczyk), Fundacja Rozwoju Gospodarki i Innowacji im. Eugeniusza Kwiatkowskiego (Marek Drączkowski/Jacek Kaliński), Fundacja Stocznia (Jan Jakub Wygnański/Witold Klaus), New Europe Foundation (Petros Tovmasyan /Robert Kłosowski), Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych (Karolina Dreszer-Smalec/Adam Szulczewski oraz Piotr Frączak/Justyna Nakielska), Polska Fundacja im. Roberta Schumana (Rafał Dymek/Ewelina Górecka), Polskie Forum Osób z Niepełnosprawnościami Przemysław Żydok/Anna Drabarz), Stowarzyszenie EKOSKOP (Maciej Kunysz/Edyta Salnikow), Wspólnota Robocza Związków Organizacji Socjalnych (Justyna K. Ochędzan/Waldemar Weihs oraz Tomasz Musielski/Anna Czyżewska), Związek Stowarzyszeń Konfederacja Inicjatyw Pozarządowych Rzeczypospolitej (Szymon Dziubicki, Bartosz Dąbrowski).
Drugim ciałem jest Rada Działalności Pożytku Publicznego, gdzie wybrani przez administrację osoby, doradzają w zasadzie jedynie Przewodniczącemu Komitetu ds. Pożytku Publicznego. Umocowana w ustawie, często traktowana jest jako ważny głos sektora. Tu współprzewodniczącym jest Maciej Kunysz.
Członkami są Krzysztof Balon – Polski Komitet Europejskiej Sieci Przeciwdziałania Ubóstwu (EAPN Polska), Paweł Bilski – Fundacja Oczami Brata, Andrzej Brzeziński – Polski Związek Niewidomych, Ewa Chromniak – Fundacja Biuro Inicjatyw Społecznych, Wojciech Dec – Związek Stowarzyszeń Forum Lubelskich Organizacji Pozarządowych, Agata Domżał – Polska Sieć LGD – Federacja Regionalnych Sieci LGD, Alicja Gawinek – Opolskie Centrum Wspierania Inicjatyw Pozarządowych, Krzysztof Hołyński – Stowarzyszenie MOST, Iwona Janicka – Stowarzyszenie Kongres Kobiet, Daria Janowicz – Green REV Institute, Martyna Kowacka – Związek Harcerstwa Polskiego, Błażej Krasoń – Federacja Polskich Banków Żywności, Maciej Dawid Kunysz – Stowarzyszenie EKOSKOP, Agata Machnik-Pado – Fundacja Gospodarki i Administracji, Magdalena Masiak – Związek Harcerstwa Rzeczypospolitej, Cezary Miżejewski – Ogólnopolski Związek Rewizyjny Spółdzielni Socjalnych, Justyna Kalina Ochędzan – Wielkopolska Rada Koordynacyjna Związek Organizacji Pozarządowych, Jan Pałasz – Polska Rada Organizacji Młodzieżowych, Katia Roman – Fundacja SOK, Paulina Ruta – Polskie Stowarzyszenie Nordic Walking, ks. Robert Sitarek – Polska Rada Ekumeniczna, ks. dr Stanisław Słowik – Caritas Diecezji Kieleckiej, Adam Szulczewski – Fundacja na rzecz Collegium Polonicum, Jarosław Szydłak – Stowarzyszenie Katolickie Centrum Kultury, Michał Szymanderski-Pastryk – Fundacja Mazowia, Joanna Wardzińska – Fundacja Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych, Waldemar Weihs – Fundacja Merkury, Łukasz Wielgosz – Fundacja Avalon, Makary Wiskirski – Komitet Obrony Demokracji, Mateusz Wojcieszak – Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych, Błażej Zając – Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne „Porozumienie Wschód-Zachód”.
Kolejnym – też umocowanym ustawowo – jest Krajowy Komitet Rozwoju Ekonomii Społecznej. Tu teoretycznie nie mowa o organizacjach pozarządowych, ale – z mocy prawa – każda organizacja jest podmiotem ekonomii społecznej (PES), a wśród PES znakomita większość to organizacje pozarządowe. Komitet działa przy Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Tu współprzewodniczącym jest Cezary Miżejewski.
Przedstawicielami podmiotów ekonomii społęczne są: Krzysztof Balon, Wspólnota Robocza Związków Organizacji Socjalnych (WRZOS), Maciej Bielawski, Elbląskie Stowarzyszenie Wspierania Inicjatyw Pozarządowych (ESWIP), Agata Dziubińska-Gawlik, Europejski Dom Spotakń Fundacja Nowy Staw, Witold Ekielski, Stowarzyszenie TCFHUB, Zbigniew Hanas, Fundacja Regionalny Klaster Ekonomii Społecznej i Innowacji „Centrum Rozwoju”, Justyna Iwankiewicz, Koszalińska Agencja Rozwoju Regionalnego, Karolina Jarosz, Świętokrzyski Ośrodek Wsparcia Ekonomii Społecznej, Bogusław Kazimierz Kamiński, FAMILOK Spółdzielnia Socjalna, Dariusz Krajewski, Łódzki Sejmik Osób Niepełnosprawnych, Paweł Krępski, Fundacja Opiekun Prawny, Aleksandra Lewandowska, Fundacja Pro-Omnis, Katarzyna Loska-Szafrańska, Fundacja Rozwoju Ekonomii Społecznej (FRES), Zenon Matuszko, Fundacja Rozwoju Ekonomii Społecznej (FRES), Tomasz Musielski, Stowarzyszenie Wsparcie Społeczne „Ja-Ty-My”, Wojciech Otto, Stowarzyszenie na Rzecz Osób Niepełnosprawnych „Nasz dom – Nasz Świat”, Przemysław Piechocki, Stowarzyszenie na rzecz Spółdzielni Socjalnych (SnRSS), Barbara Święch-Bober, Polskie Towarzystwo Wspierania Warsztaów Terapii Zajęciowej MOST, Urszula Trubacz, Stowarzyszenie Adelfi, Mariusz Stanisław Urban, Spółdzielnia Socjalna Dębnianka, Dariusz Węgierski, Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Spółdzielczości i Przedsiębiorczości Lokalnej WAMA-COOP, Paweł Wiśniewski, Janowskie Stowarzyszenie Niesienia Pomocy „Humanus” w Janowie Lubelskim, Tomasz Wróblewski, Stowarzyszenie Łomżyńskiego Klastra Ekonomii Społecznej, Piotr Wójcik, Fundacja Zielona Przystań.
Kolejnym ciałem, powołanym już ad hoc, jest Grupa robocza ds. uproszczeń prawnych dla organizacji pozarządowych przy Przewodniczącej Komitetu ds. Pożytku Publicznego. Tu także wyboru dokonała administracja ze zgłoszonych kandydatów, z tym, że część z nich nie jest przedstawicielami organizacjami, a po prostu ekspertami. Zastępcą przewodniczącego Grupy (o przewodniczącego jest obecne spór) jest Tomasz Schimanek.
Osoby członkowskie Grupy: Bernacka Beata, Choroś Piotr, Cyran-Juraszek, Karolina Dymek Rafał, Frączak Piotr, Gawinek Alicja, Gorczyński Łukasz, Guć Michał, Gutsze Karol, Karolak Katarzyna, Kata-Gawlik Natalia, Kirkowski Marek, Kluczyńska Julia, Kochanowski Maciej, Kokoszkiewicz Mateusz, Kozińska-Bałdyga Alina, Kuć Anna, Kunysz Maciej, Leciak Martyna, Lis Agnieszka, Matyjaszczyk Beata, Mike Magdalena, Miżejewski Cezary, Mularski Krzysztof, Olejarz Jacek, Pawłowska Anna, Pawłowski Tomasz, Pławecki Krzysztof, Pazderski Filip, Rybus-Tołłoczko Andrzej, Schimanek Tomasz, Serba-Chrzanowska Agnieszka, Seweryn Monika, Słowik Stanisław, Supera-Markowska Maria, Szulczewski Adam, Ślak Damian, Waszak Łukasz, Weihs Waldemar, Wielgosz Łukasz, Zając Błażej, Zielińska Anna, Zwarycz Aleksandra, Żak Przemysław.
Podgrupy
Poszczególne formy dialogu zazwyczaj podzielone są na mniejsze grupy zadaniowe (zespoły). Tak w Komitecie ds, Umowy Partnerstwa mamy np. Podkomitet ds. rozwoju zasady partnerstwa (członkini prezydium Ewa Kulik-Bielińska). Trudniej połapać się w licznych zespołach RDPP i grupy ds. uproszczeń.
| Zespoły Grupy ds. uproszczeń prawnych dla organizacji pozarządowych do spraw: | Zespoły problemowe Rady Działalności Pożytku Publicznego do spraw: |
| ogólnych i norm generalnych oraz prawa ustrojowego NGO (Maciej Kunysz) | Dialogu Obywatelskiego, przewodniczący (Mateusz Wojcieszak) |
| zlecania zadań (Piotr Choroś) | Realizacji Zadań Publicznych, Usług Społecznych i Ekonomii Społecznej (Cezary Miżejewski) |
| podatkowych (Rafał Dymek) | Klimatu, Ochrony Środowiska, Energii i Zrównoważonego Rozwoju (Agata Domżał) |
| sprawozdawczości (Alicja Gawinek) | Uproszczeń, Sprawozdawczości, Nadzoru i Kontroli (Alicja Gawinek) |
| edukacji wiejskiej (Alina Kozińska-Bałdyga) | Edukacji, Kultury i Polityki Młodzieżowej (Katia Roman) |
| organizacji pożytku publicznego (Martyna Leciak) | Polityki Społecznej, Włączenia Społecznego oraz Dialogu Międzypokoleniowego (Krzysztof Balon) |
| stowarzyszeń (Błażej Zając) | Współpracy Międzynarodowej, Polonii, Polityki Migracyjnej oraz Mniejszości Narodowych i Etnicznych (Błażej Zając) |
| rejestracji i rejestrów organizacji (Tomasz Pawłowski) | Mediacji i Interwencji (Waldemar Weihs) |
| fundacji (Jacek Olejarz) | Unii Europejskiej, Funduszy i Zasady Partnerstwa (Justyna Kalina Ochędzan) |
| Komunikacji, Wolontariatu i Aktywności Obywatelskiej (Martyna Kowacka) |
Mętna woda?
Są dwa podejścia do kwestii reprezentacji sektora wobec władzy publicznej. Pierwsza, pluralistyczna, mówi im więcej kanałów komunikacji tym lepiej, więcej głosów strony społecznej jest wstanie przebić się do władzy. Druga, systemowa, podkreśla, że przy kakofonii głosów głos strony społecznej będzie po prostu ignorowany. O tym, że moim zdaniem dotychczasowa forma dialogu nie jest do zaakceptowania już pisałem (Kliknij). Jednak zmiana może przyjść od góry (reforma) lub od dołu (nacisk społeczny), bo że szkoda trwonić aktywność społeczną na pozorne formy dialogu (tokenizm) jestem święcie przekonany. A przecież wyżej wymienione „ciała dialogu” to tylko wierzchołek góry lodowej złożonej z wielości rad, komitetów, zespołów, grup itp.
Masz zdanie na ten temat? Odezwij się: piotr.fraczak@ofop.eu