Autor: Piotr Frączak
Tekst niniejszy nie jest tekstem prawniczym, jest próbą spojrzenia na system prawny z punktu widzenia działacza społecznego.
26 czerwca 2023 roku odbyło się pierwsze Posiedzenie Podkomitetu ds. rozwoju partnerstwa na lata 2021-2027. Wiele się od niego oczekuje i – oceniając pierwsze spotkanie – są realne możliwości działania. Co więcej – w partnerskiej formule.
Ciało to funkcjonuje w ramach Komitetu Umowy Partnerstwa (KUP), a do jego zadań należy:
- opiniowanie dokumentów związanych z Umową Partnerstwa na lata 2021-2027 pod kątem realizacji zasady partnerstwa;
- wypracowywanie rozwiązań zapewniających realizację zasady partnerstwa oraz promowanie dobrych praktyk w tym zakresie;
- monitorowanie realizacji zasady partnerstwa, w tym monitorowanie włączania partnerów w skład Komitetów Monitorujących programy i zapewnienie im instrumentów uczestnictwa w pracach Komitetów Monitorujących;
- rekomendowanie działań naprawczych, jeśli zasada partnerstwa nie jest realizowana lub jest realizowana w sposób niewystarczający;
- przygotowanie i prowadzenie działań służących zapewnieniu uczestnictwa partnerów we wdrażaniu, monitorowaniu, ewaluacji realizacji programów w perspektywie 2021-2027, w tym działań o charakterze sieciującym i montoringowym dla członków/członkiń Komitetów Monitorujących;
- udział w przygotowaniach do ewaluacji wdrażania zasady partnerstwa na różnych etapach realizacji Umowy Partnerstwa na lata 2021-2027;
- eksploracja nowych terytoriów partycypacji /nowych narzędzi realizacji zasady partnerstwa;
- uczestnictwo w działaniach na poziomie europejskim w zakresie rozwijania partnerstwa.
Warto dokładnie przeczytać te zadania. bo teraz trzeba będzie je wypełnić życiem.
Na posiedzeniu tym nie tylko przyjęto regulamin, uwzględniając część uwag zgłoszonych przez partnerów, ale też ukonstytuowało się Prezydium Podkomitetu i wybrano Przewodniczącą. Warto zwrócić uwagę na „partnerskie” zasady tej formuły pracy.
Po pierwsze – członkami Podkomitetu mogą być Członkowie/Członkinie Komitetu Umowy Partnerstwa i ich zastępcy/zastępczynie, którzy zgłosili chęć uczestnictwa w pracach Podkomitetu. Reprezentacja organizacji w KUP jest bardzo silna – 14 miejsc jest dla organizacji.
Po drugie – prace Podkomitetu organizuje pięcioosobowe Prezydium Podkomitetu, w którego skład wchodzą: przedstawiciel/ka administracji rządowej, przedstawiciel/ka administracji samorządowej oraz po jednym przedstawicielu/ce z grupy partnerów społecznych, gospodarczych i społeczeństwa obywatelskiego. Co ważne przedstawicieli/ki do Prezydium wybierają członkowie z każdej z grupy we własnym gronie i przedstawiają ich na posiedzeniu Podkomitetu, na którym konstytuuje się Prezydium.
Po trzecie, w końcu, prezydium Podkomitetu wybiera ze swojego grona przewodniczącego/ą Podkomitetu, przy czym przewodniczący/a wybierany jest z grupy partnerów społecznych, gospodarczych i społeczeństwa obywatelskiego na okres 1 roku i prowadzone jest rotacyjne. Za to wiceprzewodniczącego/ej Podkomitetu pełni przedstawiciel administracji rządowej w Prezydium Podkomitetu.
Należy wspomnieć, że przedstawicielką organizacji pozarządowych w prezydium podkomitetu została wybrana Ewa Kulik-Bielińska, która jako pierwsza też pełnić będzie funkcję przewodniczącej Podkomitetu. Dodatkowo, ministerstwo zaproponowało aby sekretariat Podkomitetu przejął jeden z partnerów spoza administracji. Tej roli, eksperymentalnie na jeden rok, podjął się OFOP.
Komentarz: Warto tu przypomnieć, że taka propozycja była już sformułowana wobec OFOP-u w poprzedniej perspektywie (w przy podkomitecie do spraw monitorowania realizacji zasady partnerstwa), ale niestety z powodu zmiany decyzji nic z tego nie wyszło. Będzie to jakiś test, na ile w realizacji zasady partnerstwa, posunęliśmy się do przodu. Dodajmy od razu, że OFOP w latach 2010-2014 prowadził już sekretariat Krajowej Sieci Tematycznej ds. Partnerstwa (Zobacz wszystkie numery Partnerstwa: Kliknij), która koordynowała współpracę różnych grup partnerów z różnych komitetów monitorujących. Działania te w „Europejskim kodeksie postępowania w zakresie partnerstwa w ramach europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych” KSTP zostały pokazana jako dobra praktyka: „W Polsce krajowa sieć tematyczna ds. partnerstwa została utworzona w czerwcu 2010 r. celem wspierania członków komitetów monitorujących. Ma zwiększyć efektywność ich działań i wyeliminować problemy z wdrażaniem funduszy strukturalnych. Sieć ma poparcie Ministerstwa Rozwoju Regionalnego. Koszty sieci pokrywa się z programu operacyjnego w zakresie pomocy technicznej 2007–2013. Sieć organizuje coroczną konferencję krajową i posiedzenia na szczeblu regionalnym. Przeprowadza analizy, dzieli się wiedzą wykorzystującą analizy tematyczne, przeprowadza konkursy dla komitetu monitorującego dotyczące dobrych praktyk w zakresie partnerstwa i organizuje działalność edukacyjną. Umożliwia horyzontalną wymianę informacji z wykorzystaniem bazy wiedzy zarządzanej przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego”.