Realizacja zadań publicznych

Umożliwienie przeznaczenia części dofinansowania na rozwój instytucjonalny organizacji pozarządowych

{{placeholder content='e3sgYnJpenlfZGNfaW1hZ2VfYWx0IH19' imageSrc='wp-5837f54c13edaa26f890af1e8e0c6214.png'}}

Opracowanie: Forum Dobrego Prawa

Data: 31-07-2021

Problem

W aktualnym stanie prawnym nie ma podstawy do uwzględnienia kosztów rozwoju instytucjonalnego w budżecie zadania publicznego. Można jedynie uwzględnić koszty zakupu sprzętu, czy szkoleń, o ile jest to konieczne i ma bezpośredni związek z realizacją danego zadania – ta możliwość nie jest jednak optymalną formą wspierania zaplecza instytucjonalnego organizacji.

Kogo dotyczy?

  • Organizacje pozarządowe realizujące zadania publiczne

Rozwiązanie

Zmiana art. 5 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie na przykład poprzez dodanie ust. 9 określającego, że jednostki samorządu terytorialnego mogą udzielać dofinansowania na rozwój instytucjonalny organizacji pozarządowych. Proponowana zmiana pociągnie za sobą konieczność rozszerzenia par. 221 ustawy o finansach publicznych i dodanie zapisu o możliwości finansowania rozwoju instytucjonalnego.

Opis

Rozwój instytucjonalny oznacza koszty związane ze wzmacnianiem szeroko rozumianego zaplecza organizacji pozarządowej - sprzętowego, lokalowego, osobowego. Jest on niezbędny dla efektywnego funkcjonowania organizacji, w tym dla prawidłowej realizacji zadań publicznych. Przykładowe wydatki związane ze wsparciem instytucjonalnym to: zakup sprzętu (np. komputerów, kamer, rzutników multimedialnych), szkolenia personelu (w zakresie związanym z realizowanym zadaniem publicznym), doposażenie lokalu (np. konieczny remont, dostosowanie do potrzeb osób ze szczególnymi potrzebami, modernizacja pomieszczeń).


Ostatnie „Badanie kondycji trzeciego sektora i sytuacji wolontariatu w województwie kujawsko-pomorskim” (31.10.2019) pokazuje, że wśród odczuwalnych problemów organizacji w regionie jest trudność w zdobywaniu funduszy lub sprzętu niezbędnego do prowadzenia działalności organizacji, a wśród głównych potrzeb organizacji jest wzmocnienie zaplecza organizacyjnego. Przykładowo, w codziennej pracy organizacji wykorzystywany jest bardzo często prywatny sprzęt osób zaangażowanych (komputery, drukarki, itp.). Kolejną barierą często wymienianą przez organizacje są braki w zakresie warunków lokalowych. W regulaminach konkursów i naborów rzadko pojawia się możliwość zakupu sprzętu, remontu pomieszczeń, czy szerzej – sfinansowania działań wzmacniających organizacje instytucjonalnie, a niekoniecznie związanych bezpośrednio z realizowanym zadaniem publicznym. Organizacje z mniejszym lub większym powodzeniem pozyskują środki na swe działania merytoryczne, natomiast sfera ich rozwoju sprzętowego, lokalowego, osobowego pozostaje wysoce niedoinwestowana.


Sugerujemy, aby mechanizm przeznaczania części dofinansowania na rozwój instytucjonalny organizacji pozarządowych został wprowadzony do regulaminów otwartych konkursów ofert na realizację zadania publicznego, ogłaszanych przez samorządy na podstawie ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie. Organizacja, która otrzyma środki publiczne, określony procent dofinansowania będzie wówczas mogła przeznaczyć na swój rozwój instytucjonalny, dzięki temu jeszcze lepiej i jeszcze sprawniej realizować zadania publiczne określone w ustawie. Aby było to jednak możliwe, niezbędnym jest wprowadzenie do niej precyzyjnego zapisu.

Inspiracja

Przeznaczenie części dofinansowania na rozwój instytucjonalny organizacji pozarządowych jest z powodzeniem stosowane w kilku programach dotacyjnych na poziomie ogólnokrajowym. Programem umożliwiającym tego rodzaju wydatki jest Fundusz Inicjatyw Obywatelskich (możliwość przeznaczenia 20% dotacji na działania wzmacniające NGO pod względem instytucjonalnym) oraz Program Rozwoju Organizacji Obywatelskich, do którego NIW CRSO przeprowadził w 2019 roku pierwszy nabór. Możliwość finansowania niektórych kosztów związanych z rozwojem instytucjonalnym dają (niezależnie od kosztów pośrednich) dotacje Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (nakłady na nabycie środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych oraz wyposażenia; koszty ich najmu, dzierżawy lub leasingu; koszty remontów, adaptacji i modernizacji pomieszczeń). Wsparcie instytucjonalne organizacji pozarządowych umożliwiają także dotacje z Programu Aktywni Obywatele 2014-2021, finansowanego w ramach Funduszy norweskich i Funduszy EOG. Jednak obszar tematyczny ww. funduszy oraz ich ogólnokrajowy charakter praktycznie wykluczają ze wsparcia m.in. niewielkie organizacje działające lokalnie bądź regionalnie.

Akty prawne do zmiany

  • Ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie

Zabierz głos w dyskusji!

Jeżeli chcesz podyskutować o problemie i propozycji jego rozwiązania, skorzystaj z formularza.

Niech Twój głos będzie widoczny dla wszystkich!