Opis

Ustawa o ekonomii społecznej określa, że podmioty ekonomii społecznej, do których należą m.in. organizacje pozarządowe, mogą ubiegać się o status przedsiębiorstwa społecznego. Status ten nadaje wojewoda po spełnieniu określonych w ustawie warunków. Uzyskanie statusu przedsiębiorstwa społecznego wiąże się z różnymi uprawnieniami, np. refinansowaniem kosztów zatrudnienia pracowników czy pozyskiwaniem dotacji ze środków publicznych adresowanych wyłącznie do przedsiębiorstw społecznych.

Wśród warunków uzyskania statusu przedsiębiorstwa społecznego znalazły się m.in.: niedzielenie zysku pomiędzy członków, właścicieli czy pracowników, prowadzenie działalności służącej integracji społecznej i zawodowej osób z grup zagrożonych marginalizacją społeczną lub świadczeniu usług społecznych, zatrudnianie co najmniej trzech pracowników na umowy o pracę w wymiarze co najmniej pół etatu oraz prowadzenie działalności odpłatnej pożytku publicznego, działalności gospodarczej lub innej zarobkowej. Organizacja, która spełnia wszystkie warunki, ale prowadzi jedynie działalność nieodpłatną pożytku publicznego, pozbawiona jest możliwości ubiegania się o status przedsiębiorstwa społecznego.

Prowadzenie działalności odpłatnej, gospodarczej lub innej zarobkowej jest jedynie warunkiem formalnym, bowiem dla uzyskania statusu przedsiębiorstwa społecznego nie ma znaczenia, jaka jest skala tego rodzaju działalności czy też jaki jest udział przychodów z tej działalności w całkowitych przychodach organizacji. Wydaje się więc, że organizacje pozarządowe, które prowadzą stałą działalność nieodpłatną pożytku publicznego, na którą pozyskują stałe finansowanie pozwalające utrzymać wymagane ustawowo zatrudnienie powinny mieć również możliwość ubiegania się o uzyskanie statusu przedsiębiorstwa społecznego. Tym bardziej, że ta stała działalność najczęściej polega na prowadzeniu placówek świadczących usługi społeczne i/lub prowadzących różne formy integracji społecznej i zawodowej osób zagrożonych marginalizacją społeczną, co realizuje cele, jakie mają przedsiębiorstwa społeczne. Stała działalność nieodpłatna to na przykład świetlice socjoterapeutyczne, kluby integracji społecznej, noclegownie czy różnego rodzaju poradnie dla osób potrzebujących wsparcia. Możliwość skorzystania z uprawnień związanych z posiadaniem statusu przedsiębiorstwa społecznego byłaby istotną formą wsparcia funkcjonowania tego typu placówek.