Biuletyn #prosteNGO ma służyć wymianie informacji na temat tego, co się dzieje w procesie stanowienia prawa dla NGO i w procesach rzeczniczych na jego rzecz. Zachęcamy chętne osoby i instytucje do współpracy. Biuletyn dostarcza faktów i tez do środowiskowej dyskusji.
SPIS TREŚCI
- W SKRÓCIE
- DZIEJE SIĘ
- PROPOZYCJE UPROSZCZEŃ I UŁATWIEŃ
- TEMATY DO DYSKUSJI
W skrócie
W planach legislacyjnych
Na poziomie rządowym:
- Obligatoryjne rady seniorów. Grupa posłów PiS zaproponowała poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o samorządzie gminnym, ustawy o samorządzie powiatowym oraz ustawy o samorządzie województwa (Kliknij) zgodnie z którym „rada gminy będzie zobligowana do utworzenia rady seniorów, jeżeli w zależności od liczby mieszkańców gminy, z wnioskiem wystąpi określona liczba osób powyżej 60. roku życia. W gminie do 20 000 mieszkańców – co najmniej 50 lub w gminie powyżej 20 000 mieszkańców co najmniej 100 mieszkańców tej gminy. Analogiczne rozwiązanie wnioskodawcy projektu proponują w stosunku do nowopowstałych rad seniorów na poziomie powiatowym i wojewódzkim”.
Komentarz: W Biuletynie z 11 maja 2021 roku (Kliknij) informowaliśmy o senackich propozycjach rozwiązań dla rad seniorów i rad młodzieżowych. Senacki projekt ustawy o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz niektórych innych ustaw (druk nr 989) (Kliknij) utknął na lata w Komisji Polityki Senioralnej oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej. Widząc nowy projekt trudno nie wrócić pamięcią do komentarza sprzed ponad roku: „Warto wyjaśnić tę zagadkę, która dużo mówi o procedowaniu ustaw. Projekt o radach seniorów wpłynął 3 grudnia zeszłego roku, o radach młodzieży dopiero 14 stycznia. Oba 9 marca skierowano do pracy w komisjach. I tu drogi tych projektów się rozchodzą. Zagadka znajduje rozwiązania w stwierdzeniu, że… 9 marca do Sejmu trafił rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o samorządzie gminnym, ustawy o samorządzie powiatowym oraz ustawy o samorządzie województwa. Oba projekty dotyczące rad młodzieży – senacki i rządowy – procedowane były razem. Stąd to ekspresowe tempo”. W tym kontekście warto spojrzeć też na nową inicjatywę posłów PiS.
W procesie legislacyjnym
Na poziomie rządowym:
- Ustawa o fundacjach rodzinnych. Kolejna wersja (z dnia 28 października 2022 r.) projektu ustawy o fundacji rodzinnej (UD172) (Kliknij). Na stronie pojawiły się też uwagi do wersji z 15 października 2011 (w tym stanowisko wspólne Ogólnopolskiej Federacji Organizacji Pozarządpwych i Forum Darczyńców), a także odniesienie się projektodawcy do nich. W kwestii nazwy „fundacja” stanowisko projektodawcy jest stałe i zakłada, że kwestia nazwy będzie rozstrzygnięta przez Stały Komitet Rady Ministrów.
Komentarz: Także stanowisko organizacji jest stałe i dotyczy kwestii wizerunkowej dla fundacji (por. Fundacje rodzinne. Projekt ustawy wraca po raz kolejny – Kliknij). A przecież beneficjentami będą tu też mogły być organizacje pozarządowe działające w sferze pożytku – zapis ten udało się wprowadzić w czasie konsultacji publicznych m.in. dzięki propozycji Fundacji im. Roberta Schumana. Nie próbuje się też widzieć pewnych pozytywów dyskusji nad fundacjami rodzinnymi (por. Niektóre nauki z dyskusji nad fundacjami rodzinnymi – Kliknij). Warto także pamiętać, że myślenie o fundacjach jedynie w kontekście pożytku publicznego, ma też swoje wady. Ostatnio w ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego każda fundacja w polskim porządku prawnym realizuje zadania publiczne. Oznacza to, że za podmiot zobowiązany do udostępnienia informacji publicznej może być uznana także fundacja, która nie dysponuje majątkiem publicznym. Dotknęło to bezpośrednio Fundację im. Stefana Batorego (Kliknij). A przecież stowarzyszenia mogą powstawać w dowolnych celach, także prywatnych.
Na poziomie parlamentarnym:
- Ustawa o NIW. 7 listopada 2022 r. po przegłosowaniu (232 za, 219 przeciw, 3 wstrzymało się) przez Sejm „wniosku o odrzucenie uchwały Senatu odrzucającej ustawę z dnia 6 października 2022 r. o zmianie ustawy o Narodowym Instytucie Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego” (druk nr 2552) (Kliknij) – ustawę przekazano Prezydentowi do podpisu.
- Kooperatywy mieszkaniowe. 7 listopada po III czytaniu tekst ustawy Rządowy projekt ustawy o kooperatywach mieszkaniowych oraz zasadach zbywania nieruchomości należących do gminnego zasobu nieruchomości w celu wsparcia realizacji inwestycji mieszkaniowych (druk nr 2627) (Kliknij) został skierowany do Prezydenta i Marszałka Senatu.
Komentarz: Ciekawe dlaczego projekt dotyczący prowadzenia w Polsce inwestycji w formule kooperatywy mieszkaniowej, pozwalającej prowadzić inwestycje nowego budynku mieszkalnego przez grupę przyszłych mieszkańców nie budzi specjalnego zainteresowania organizacji pozarządowych, które tak mocno angażują się w promowanie partycypacji?
Dzieje się
Międzyzespołowe spotkanie Inicjatywy „Nasz Rzecznik”
10 listopada 2022 r. odbyło się zdalne połączone spotkanie Zespołów Praw Osób z Niepełnosprawnościami, Praw Opiekunek/ów, Zdrowie oraz Edukacja Włączająca, a także osób zaangażowanych w opracowanie postulatów dotyczących zdrowia psychicznego w ramach Inicjatywy „Nasz Rzecznik”. Więcej: Kliknij
„Równe prawa osób z niepełnosprawnościami”
Helsińska Fundacja Praw Człowieka rozpoczęła nowy projekt: „Równe prawa osób z niepełnosprawnościami”. Projekt przewiduje dyżury poradnictwa prawnego w całym kraju oraz prowadzenie litygacji strategicznej w sprawach dyskryminacji ze względu na niepełnosprawność. Projekt potrwa do końca lutego 2024 roku. Zapisy mailowe: rownetraktowanie@hfhr.pl, zapisy telefoniczne: (48) 22 556 44 40.
Nowe perspektywy. Instytucje rzecznicze, społeczeństwo obywatelskie i prawa człowieka
23 listopada 2022 r. Helsińska Fundacja Praw Człowieka zaprasza na konferencję „Nowe perspektywy. Instytucje rzecznicze, społeczeństwo obywatelskie i prawa człowieka wobec współczesnych wyzwań”. Konferencja odbędzie się w Centrum Zielna, na ulicy Zielnej 37 w Warszawie. Konferencja będzie również transmitowana online na Facebooku oraz kanale Youtube HFPC.
Godność, Równość, Solidarność
9-10 grudnia planowane jest święto aktywistów i aktywistek działających na rzecz praw człowieka. Wydarzenie organizuje OFOP i Inicjatywa „Nasz Rzecznik”, we współpracy z Helsińską Fundacją Praw Człowieka w ramach 22. Międzynarodowego Festiwalu Filmowego WATCH DOCS Prawa Człowieka w Filmie. Więcej: Kliknij
Propozycje uproszczeń i ułatwień
Nowe one-pagery
Pojawiły się nowe opisy tez #prosteNGO:
- Potrzebne jest utworzenie Rzecznika Organizacji Pozarządowych (Kliknij)
- Zastąpienie nadzoru instytucjonalnego nad organizacjami pozarządowymi związkami rewizyjnymi (Kliknij)
- Stworzenie prawnych gwarancji dla fundacji, stowarzyszeń zwykłych i innych organizacji, w tym również spółek non-profit, dla swobodnego zrzeszania się w formie osób prawnych – związków / federacji (Kliknij)
Zaproszenie na webinarium
Trwa rekrutacja na webinarium dotyczące propozycji 1% podatku od firm dla organizacji społecznych. Webinarium odbędzie się 22 listopada 2022 r. Więcej: Kliknij
Temat do dyskusji
Jak to z NIW-em było?
Tekst dotyczący historii uchwalania ustawy o Narodowym Instytucie Wolności, to chyba dobry punkt wyjścia do oceny znaczenia tej instytucji.
Pełnomocnik ds. społeczeństwa obywatelskiego
W ramach monitoringu działania Komitetu Pożytku Publicznego otrzymaliśmy odpowiedź na nasze pytanie. Zgodnie z przewidywaniami dowiedzieliśmy się, że „funkcja Pełnomocnika Rządu do spraw społeczeństwa obywatelskiego nie jest obsadzona”.
Komentarz: W ostatnich biuletynach pokazywaliśmy jak rząd z łatwością tworzy i likwiduje różnych Pełnomocników. W ostatnim czasie np. pojawił się projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie zniesienia Pełnomocnika Rządu do spraw Przetwórstwa i Rozwoju Rynków Rolnych (Kliknij). Jaki jest cel istnienia nieobsadzonej – właściwie od pięciu lat – funkcji Pełnomocnika do spraw społeczeństwa obywatelskiego?
Jeszcze nie zapisałeś się na Biuletyn #prosteNGO? Możesz to zrobić poniżej!
Chcesz się podzielić informacjami lub komentarzami? Prześlij je na piotr.fraczak@ofop.eu