Biuletyn #prosteNGO ma służyć wymianie informacji na temat tego, co się dzieje w procesie stanowienia prawa dla NGO i w procesach rzeczniczych na jego rzecz. Zachęcamy chętne osoby i instytucje do współpracy. Biuletyn dostarcza faktów i tez do środowiskowej dyskusji.
SPIS TREŚCI
- W SKRÓCIE
- DZIEJE SIĘ
- PROPOZYCJE UPROSZCZEŃ I UŁATWIEŃ
- TEMATY DO DYSKUSJI
W skrócie
W planach legislacyjnych
Więcej konsultacji. Jak podaje Rzeczpospolita, rząd chce zreformować proces legislacyjny – zwiększona ma być rola konsultacji publicznych (Katarzyna Wójcik, Ma być większy wpływ na zmiany prawa). Zmiany mają zostać wprowadzone do końca września.
Poprawianie NOWEFIO. Pojawiła się zapowiedź projektu uchwały Rady Ministrów zmieniającej uchwałę w sprawie przyjęcia programu wspierania rozwoju społeczeństwa obywatelskiego pod nazwą „Rządowy Program Fundusz Inicjatyw Obywatelskich NOWEFIO na lata 2021–2030” (ID269).
Komentarz: Zmiany wydają się być kosmetyczne. Jak czytamy ”Zmiana zapisu dotyczącego finansowania programu NOWEFIO 2021-2030 wynika z zaleceń Najwyższej Izby Kontroli zawartych we wnioskach z kontroli „Planowanie i wykorzystanie rezerw budżetu państwa i budżetu środków europejskich”. Zgodnie z zaleceniami wydatki budżetowe powinny być, co do zasady, planowane w częściach budżetowych poszczególnych dysponentów. Ponieważ środki rezerwy celowej na realizację Programu w trakcie wykonywania budżetu w całości są przekazywane do części 16 – Kancelaria Prezesa Rady Ministrów, niezbędna jest zmiana treści Programu, tak aby środki planowane były w ramach części 16 – Kancelaria Prezesa Rady Ministrów”.
W procesie legislacyjnym
Na poziomie rządowym:
- Ekonomia społeczna. Pojawiła się kolejna wersja (z dnia 21 kwietnia 2022 r.) projektu ustawy o ekonomii społecznej (UD185).
- Wyrównywanie 1%. Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (UD347) przeszedł przez Radę Ministrów i został skierowany do Sejmu (druk nr 2186), gdzie odbyło się już pierwsze czytanie. Co ciekawe zapisy dotyczące wyrównywania 1% zostały znacząco zmienione. Obok proponowanego wcześniej rozwiązania dodano dwa nowe, gdzie 1) propozycje rozdysponowania środków proponować może Rada Działalności Pożytku Publicznego, 2) organizowany będzie konkurs ofert. Ostateczna decyzja będzie każdorazowo (rok w rok) zależeć i tak od Ministra Finansów (por. Wyrównanie spadku wpływów z 1%). Projekt ustawy w Sejmie przeszedł już pierwsze czytanie i został skierowany do Komisji Finansów Publicznych.
Komentarz: Zamiast jednej złej możliwości mamy teraz trzy złe możliwości, które będą co roku wzbudzać emocje, naciski i umożliwiać administracji (pamiętajmy, że Rada Działalności Pożytku Publicznego jest organem doradczym Przewodniczącego Komitetu ds. Pożytku Publicznego) rozdzielanie dodatkowych środków dla organizacji. Więcej niepewności, więcej uznaniowości zamiast rozwiązań systemowych. Poprzednia propozycja – jak się wydaje – była korzystna dla dużych organizacji. Teraz dodano nowe, które – jak słuszne pokazuje stanowisko Fundacji Avalon – można określić jako „zamach na ideę niezależności jednego procenta podatku”. I dalej: „Nie tylko na kwestie finansowe – bo realnie odbiera się organizacjom możliwości działania i pomocy najbardziej potrzebującym. Przede wszystkim odbiera się podatnikowi prawo do decyzji o tym, jaka organizacja, a nawet – który konkretnie podopieczny otrzyma jego cząstkę podatku”.
- Składki w związkach zawodowych. Wraz z Polskim Ładem pojawiła się ulga podatkowa dla członków związków zawodowych. Oto członek związku może odliczyć od podstawy opodatkowania 300 zł swoich składek członkowskich. Jednak przychylając się do postulatów NSZZ „Solidarność”, kwota ta ma być zwiększona do 500 złotych (por. Mikołaj Fidziński, „500 plus” dla związkowców. Rząd podkręca ulgę podatkową).
Komentarz: Wydaje się, że w tym kontekście postulat o zwolnieniu składek członkowskich w organizacjach nie wydaje się bezzasadny.
Na poziomie parlamentarnym:
- Ustawa wdrożeniowa. Przyjęta została (uwzględniająca niektóre poprawki Senatu RP) ustawa z dnia 28 kwietnia 2022 r. o zasadach realizacji zadań finansowanych ze środków europejskich w perspektywie finansowej 2021–2027. Warto wspomnieć, że wprowadza ona też zmiany w Ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (w art. 5 w ust. 2 pkt 7, w art. 35 w ust. 2 pkt 8 i w art. 41a w ust. 2 pkt 6).
Komentarz: Ta zmiana podejścia chyba jest symptomatyczna. W poprzedniej perspektywie – po wielu zabiegach organizacji – rady (tak krajowa, jak i wojewódzkie) miały za zadanie „organizowanie wyborów przedstawicieli organizacji pozarządowych do składu komitetu monitorującego”. Teraz jest to „organizowanie postępowania w celu wyłonienia organizacji pozarządowych do składu komitetu monitorującego”. Więc już nie wybory, ale postępowanie w celu wyłonienia… Wydaje się, że to znaczący krok w tył w systemie budowania reprezentacji sektora. Tak oto zasady tworzenia reprezentacji sektora oddano w ręce mianowanych przez administrację ciał doradczych. Ciekawe jak to się skończy…
- Kolejne wyjątki w dotacjach. Jak podaje portal remiza.com.pl. „[P]odczas posiedzenia połączonych komisji administracji i spraw wewnętrznych i finansów publicznych posłowie przyjęli poprawkę, która umożliwia przekazanie środków dla jednostek OSP przez KPRM. Poprawka znalazła się w projekcie nowelizacji niektórych ustaw w celu automatyzacji załatwiania niektórych spraw przez Krajową Administrację Skarbową”.
Dzieje się
Samorządowy Okrągły Stół we Wrocławiu
Organizacje pozarządowe zostały zaproszone do dyskusji na ogólnopolskie spotkanie kilkuset samorządowców, organizacji pozarządowych, partnerów z Ukrainy, świata biznesu i nauki, które odbywa się 8 i 9 maja we Wrocławiu (Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych jest współorganizatorem). Tutaj wspólnie będą wypracować rozwiązania, które mogą być – w perspektywie najbliższych lat – pomocne we wspieraniu i integracji uchodźców. Chodzi przede wszystkim o narzędzia – zarówno systemowe, jak i finansowe – umożliwiające pomoc. Organizację będą chciały, między innymi, pokazać problemy prawne z jakimi muszą się borykać podejmując działania na rzecz uchodźców. Prezentujemy roboczą treść jednej z rekomendacji dot. usprawnienia współpracy na linii JST-NGO-administracja centralna i wzmocnienia potencjału NGO – Rekomendacja dla obrad Samorządowego Okrągłego Stołu we Wrocławiu – 8-9 maja 2022 r.
Propozycje uproszczeń i ułatwień
Podcasty #prosteNGO
Choć stowarzyszenia, fundacje, czy kluby sportowe są bardzo popularną formą zrzeszeń, to są jeszcze inne. Poznajemy je w kolejnym odcinku z cyklu #prosteNGO: Kliknij
Parlamentarny Zespół ds. Organizacji Pozarządowych i Społeczeństwa Obywatelskiego
Odbyło się kolejne spotkanie pod hasłem Rozwiązania prawne – wyzwania i zagrożenia dla organizacji pozarządowych. Zapis wideo: Kliknij
Komentarz: Było to robocze spotkanie, w którym omówione zostały kwestie problemów organizacji związanych z 1) petycją do Sejmu w sprawie PPK, 2) petycją do Przewodniczącego Komitetu ds. Pożytku Publicznego ws. wzorca statutu stowarzyszenia, 3) niedostatecznym uwzględnieniem organizacji w rozwiązaniach prawnych dotyczących pomocy Ukrainie, 4) pomysłami na wyrównywanie spadku dochodów z 1%, 5) uchwaleniem ustawy wdrożeniowej i 6) projektem ustawy o transparentności, tzw. LexWoś. Ustalono również możliwe dalsze wspólne działania w omawianych kwestiach.
Temat do dyskusji
Monitoring działalności Komitetu ds. Pożytku Publicznego
Dostaliśmy odpowiedzi na nasze pytania dotyczące BIP-u KPP i powstania (?) Prezydium KPP. Nie są to na razie odpowiedzi satysfakcjonujące. Jeśli chodzi o stronę BIP-u, to wystosowaliśmy kolejne pisma, gdzie sugerujemy, że ”zarówno Przewodniczący jak i Komitet ds. Pożytku Publicznego mają status organów administracji rządowej. Mieszczą się więc w pojęciu organów władzy publicznej lub szerzej władz publicznych, zgodnie więc z art. 8 ust. 3 oraz art. 9 ust. 2 w zw. z art. 4 ust. 1 pkt 1 Ustawy o dostępie do informacji publicznej, obydwa organy mają ustawowy obowiązek posiadania swoich stron podmiotowych BIP oraz zamieszczenia na nich szeregu informacji, wskazanych m.in. w art. 8 ust. 2 w zw. z katalogiem z art. 6 tejże ustawy. Wśród obowiązkowych informacji do zamieszczenia są też informacje o sposobie dostępu do informacji nie umieszczonych w BIP, a będących w ich posiadaniu”. Jeśli chodzi o Prezydium, to odpowiedź potwierdza jego istnienie, choć podkreśla, że Prezydium „nie nosi charakteru formalnego”. Według odpowiedzi tworzą go „osoby faktycznie odpowiedzialne za kierowanie pracami Komitetu. Według udppiw oraz regulaminu Komitetu są to: Przewodniczący Komitetu, Wiceprzewodniczący Komitetu oraz Sekretarz Komitetu. Jednocześnie nie jest wykluczone, że – w zależności od problemu czy założenia pozostającego do rozwiązania – mogą zostać przybrane do pomocy również inne osoby, chociażby osoby odpowiedzialne za funkcjonowanie zespołów problemowych czy eksperckich”. Jednak, na razie, nazwa Prezydium przestała się pojawiać się w informacjach o spotkaniach strony rządowej z organizacjami (por. strona FB Komitetu ds. Pożytku Publicznego) w sprawach pomocy Ukrainie. Na pewno będziemy chcieli sprawdzić jaką rolę pełni KPP w tych działaniach.
Jeszcze nie zapisałeś się na Biuletyn #prosteNGO? Możesz to zrobić poniżej!
Chcesz się podzielić informacjami lub komentarzami? Prześlij je na piotr.fraczak@ofop.eu