Biuletyn #prosteNGO ma służyć wymianie informacji na temat tego, co się dzieje w procesie stanowienia prawa dla NGO i w procesach rzeczniczych na jego rzecz. Zachęcamy chętne osoby i instytucje do współpracy. Biuletyn dostarcza faktów i tez do środowiskowej dyskusji.
SPIS TREŚCI
- W SKRÓCIE
- DZIEJE SIĘ
- PROPOZYCJE UPROSZCZEŃ I UŁATWIEŃ
- TEMATY DO DYSKUSJI
W skrócie
W planach legislacyjnych
Niższe ceny na paliwo gazowe. Rządowy projekt ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców paliw gazowych w związku z sytuacją na rynku gazu trafia do wykaz prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów (UD338) 11 stycznia 2022 r.. Tego samego dnia trafia na Komitet Stały Rady Ministrów i… do Sejmu (druk nr 1902). 12 stycznia 2022 już I czytanie w komisji i… II czytanie na posiedzeniu Sejmu. Dzień później III czytanie, a porem głosowanie (440 za, 0 przeciw, 1 wstrzymał się).
W treści ustawy jest zapis włączający do katalogu podmiotów, dla których ustala się szczególne zasady taryfy cen paliw gazowych, organizacje pozarządowe w rozumieniu art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz.U. z 2020 r. poz. 1057, z późn. zm.) oraz podmioty, o których mowa w art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie – w zakresie w jakim zużywają paliwo gazowe na potrzeby działalności pożytku publicznego.
Komentarz: W trakcie posiedzenia Komitetu Stałego Rady Ministrów propozycję włączenia organizacji pozarządowych przedstawił Przewodniczący Komitetu ds. Pożytku Publicznego. Ciekawe wydają się niektóre argumenty z uzasadnienia: 1) „W związku z tym, że działalność pożytku publicznego nie jest, co do zasady, działalnością gospodarczą, organizacje pozarządowe i podmioty wymienione w art. 3 ust. 3 ustawy powinny, w zakresie prowadzonej działalności pożytku publicznego, zostać objęte pakietem osłonowym ws. taryf na gaz”, 2) „Brak zabezpieczenia organizacji pozarządowych i podmiotów wymienionych w art. 3 ust. 3 ustawy przed znaczną podwyżką cen gazu może spowodować istotne ograniczenie ich działalności na rzecz gospodarstw domowych”, 3) „W tej samej gminie mogą zatem być zadania użyteczności społecznej realizowane przez podmioty publiczne i takie same lub podobne zadania realizowane za pośrednictwem podmiotów niepublicznych, jakimi są organizacje pozarządowe. Stosowanie wobec podmiotów publicznych i niepublicznych realizujących identyczne lub podobne zadania różnych stawek opłat za gaz jest działaniem niesprawiedliwym wobec organizacji pozarządowych”, 4) „Jednocześnie (…) poddaje pod rozwagę zasadność osobnego wymieniania w art. 1 pkt 1 projektu (…) – ochotniczych straży pożarnych”.
W obronie imienia… Grupa posłów PiS przygotowała Poselski projekt ustawy o ochronie dziedzictwa narodowego związanego z nazywaniem obiektów przestrzeni publicznej, który dotyczy objęcia pamięci o osobach szczególnie zasłużonych zwiększoną ochroną przez ograniczenie dopuszczalności zmian nazw obiektów przestrzeni publicznej, które upamiętniają zasługi tych osób.
Komentarz: Trudno uznać to za przypadek. Oto w listopadzie 2020 r. z inicjatywy organizacji pozarządowych (m.in. z apelem, pod którym zbierano podpisy wystąpiła Akcja Demokracja) wpłynęła do Rady Warszawy petycja dotycząca zmiany nazwy ronda im. Dmowskiego na Praw Kobiet, a w grudniu Radni Warszawy zagłosowali nad jej przyjęciem. Niezależnie od meritum sporu, próby rozwiązywania konkretnych problemów poprzez zmiany legislacyjne nie są najlepszym pomysłem i raczej psują system prawny, niż coś naprawiają.
W procesie legislacyjnym
Na poziomie rządowym:
- Projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami oraz niektórych innych ustaw (UD247) w wersji z 20 grudnia trafił 22 grudnia do uzgodnień resortowych. Wcześniej, bo do początków października, na RCL umieszczono stanowiska zgłoszone w konsultacjach. Głos zabrały m.in Fundacja Habitat, Polski Związek Eksploratorów (w sumie 3 dokumenty), Stow. Antykwariuszy i Marszandów, Stow. Naukowe Archeologów (2 pisma), Stow. Projekt Września, Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków, Towarzystwo Opieki nad Zabytkami (2 pisma). Niestety nie ma podsumowania konsultacji (odniesienia się projektodawcy do zgłoszonych uwag) jednak jak wynika z OSR przesłanego do uzgodnień są już informacje o konsultacjach. Tu tylko trzeba dodać, że według tegoż OSR w konsultacjach wzięły udział także i inne organizacje: Towarzystwo Urbanistów Polskich, Stowarzyszenie Historyków Sztuki, Towarzystwo Opieki nad Zabytkami, Towarzystwo Ochrony Dziedzictwa Archeologicznego, których stanowisk na stronie RCL-u nie ma.
Komentarz: To niezwykła (i chyba dobra) praktyka, by przesyłać do uzgodnień resortowych już skonsultowane propozycje aktów prawnych. Szkoda, że same konsultacje jakieś… niedokończone.
- Projekt ustawy o zmianie ustawy o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach (UD324) nie trafił do konsultacji społecznych, a w ramach opiniowania projekt wysłano tylko do Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu.
Komentarz: Wydaje się, że brak wysłuchania głosu przedstawicieli archiwów społecznych nie może być uznany, w tym wypadku, za dobrą praktykę. Choć sama nowelizacja w art. 39a. przesądza, że odznakę honorową „Za Zasługi dla Dziedzictwa Archiwalnego” nadaje Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych także na wniosek „organizacji społecznej, stowarzyszenia lub fundacji prowadzących działalność archiwalną”. To warto brać ten głos pod uwagę, czy nie?
Na poziomie parlamentarnym:
- Do Senatu. Na poziomie sejmowym zakończyły się prace nad rządowymi projektami ustaw. Poza wspomnianą wyżej ustawą o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców paliw gazowych dotyczyło to kontrowersyjnej – z punktu widzenia organizacji pozarządowych – ustawy o zmianie ustawy – Prawo oświatowe oraz niektórych innych ustaw (druk nr 1812), a także ustawy o zmianie ustawy o zatrudnieniu socjalnym oraz o zmianie ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (druk nr 1834). Oba projekty, które z różnych przyczyn budzą zainteresowanie organizacji pozarządowych, trafiły już do Senatu.
Dzieje się
Badanie dot. ewidencji UKS i klubów sportowych
4 stycznia 2022 r. wysłaliśmy pismo do organów prowadzących ewidencje uczniowskich klubów sportowych i klubów sportowych działających w formie stowarzyszenia – czyli wszystkich 380 powiatów i miast na prawach powiatu – z prośbą o udzielenie odpowiedzi na 5 pytań dotyczących ewidencji. Zapoznaj się z wynikami cząstkowymi: Kliknij
Trzeci sektor
Ukazał się kolejny numer kwartalnika. Tym razem interesująca ekspertyza Julii Kluczyńskiej i Magdaleny Pękackiej „Fundacja rodzinna – spór o nazwę i tożsamość” wpisuje się w szeroką dyskusję na ile organizacje pozarządowe (w tym fundacje) powinny być powoływane jedynie do realizowania celów społecznych i czy z założenia są instytucjami pożytku publicznego? Z kolei Filip Pazderski prezentuje kolejny odcinek Kalendarium zmian prawnych opisując działania od lipca do września 2021 r. podejmowane w sferze prawa dotyczącego organizacji pozarządowych.
Szkoła Reprezentacji OFOP
Forum Darczyńców podejmuje kolejny temat w ramach cyklu „Dobre prawo dla fundacji”. Tym razem seminarium (17 stycznia) i warsztat (19 stycznia) dotyczyć będą finansowej niezależności fundacji.
Finansowa niezależność fundacji
4 stycznia 2022 r. wysłaliśmy pismo do organów prowadzących ewidencje uczniowskich klubów sportowych i klubów sportowych działających w formie stowarzyszenia – czyli wszystkich 380 powiatów i miast na prawach powiatu – z prośbą o udzielenie odpowiedzi na 5 pytań dotyczących ewidencji. Zapoznaj się z wynikami cząstkowymi: Kliknij
Propozycje uproszczeń i ułatwień
Podcasty #prosteNGO
Proste prawo dla organizacji jest możliwe, o ile rzeczywiście w sposób prosty i zrozumiały widzieć będziemy istotę działalności społecznej. Dla tych, którzy chcą zdobyć podstawową wiedzę, a także dla tych, którzy chcieliby wrócić do korzeni aktywności obywatelskiej i spojrzeć na organizacje z innej, niż robią to obecne regulacje prawne, perspektywy zapraszamy do cyklu podcastów. Po pierwsze posłuchajcie od czego się zaczyna, czyli o grupach społecznych. Posłuchaj pierwszego odcinka i sprawdź na jakich platformach podcastowych jest dostępny: Kliknij
Kolejne terminy webinariów!
Zapraszamy na organizowane w styczniu i lutym webinaria dla klubów sportowych, webinaria dotyczące uproszczeń formalnych oraz webinaria dotyczące podatków i sprawozdawczości.
Nowa propozycja uproszczeń
Jest kolejna propozycja uproszczeń. Tym razem dotyczy zwolnienia z podatku PIT wartości nieodpłatnych świadczeń uzyskiwanych przez osoby fizyczne z tytułu członkostwa w organizacjach pozarządowych.
Wzorcowy statut stowarzyszenia – odpowiedź na petycję
Znamy wreszcie odpowiedź Przewodniczącego Komitetu ds. Pożytku Publicznego w sprawie petycji OFOP-u. W odpowiedzi czytamy m.in. „Odnosząc się do przedstawionych przez Państwa propozycji (…) uprzejmie informuję, iż prezentują one wysoki poziom merytoryczny, nad którym należałoby podjąć dalej idące rozważania.” Całość listu: Kliknij
Temat do dyskusji
Co z uczniowskimi klubami sportowymi?
UKS-y wciąż stanowią największą część spośród klubów sportowych, choć ich udział wśród zrzeszeń sportowych systematycznie spada. Czym jest uczniowski klub sportowy?
Zaczynamy dyskusję o podatku CIT
Konstrukcja systemu opodatkowania organizacji pozarządowych podatkiem dochodowym od osób prawnych jest w niektórych miejscach anachroniczna, niejasna, a czasem także niesprawiedliwa. Problem wydaje się jednym z istotniejszych do rozwiązania w zestawie wyzwań formalno-prawnych, przed którymi stoją organizacje społeczne w Polsce. Podatek CIT w organizacji – stan prawny i dylematy.
Szkic do mapy organizacji monitorujących prawo
Jednym z ważnych elementów skutecznego uczestnictwa w procesie legislacyjnym jest dobre rozpoznanie aktorów, którzy biorą udział w tej grze „o prawo”. W prawie dla organizacji ważne jest przede wszystkim rozpoznanie tych organizacji, które mogą być potencjalnym sojusznikiem lub prowadzić „własne” działania rzecznicze w interesującej nas kwestiach. Stąd też pierwsza próba pokazania, gdzie szukać takich organizacji.
Jeszcze nie zapisałeś się na Biuletyn #prosteNGO? Możesz to zrobić poniżej!
Chcesz się podzielić informacjami lub komentarzami? Prześlij je na piotr.fraczak@ofop.eu