Biuletyn #prosteNGO ma służyć wymianie informacji na temat tego, co się dzieje w procesie stanowienia prawa dla NGO i w procesach rzeczniczych na jego rzecz. Zachęcamy chętne osoby i instytucje do współpracy. Biuletyn dostarcza faktów i tez do środowiskowej dyskusji.
SPIS TREŚCI
- W SKRÓCIE
- DZIEJE SIĘ
- PROPOZYCJE UPROSZCZEŃ I UŁATWIEŃ
- TEMATY DO DYSKUSJI
W skrócie
W planach legislacyjnych
W obronie sygnalistów. Projekt ustawy o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa (UC101) mającej na celu wdrożenie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 z dnia 23 października 2019 r. w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii. W opisie istoty rozwiązań ujętych w projekcie czytamy „Zgłoszenia naruszenia prawa będzie można dokonać za pomocą wewnętrznych kanałów zgłoszeń utworzonych przez podmioty prywatne oraz publiczne (…) W projektowanej ustawie zostaną określone wymagania dotyczące utworzenia oraz organizacji wewnętrznych i zewnętrznych kanałów (procedur i rozwiązań organizacyjnych) zgłaszania naruszeń oraz zasady dokonania ujawnienia publicznego. Wewnętrznej procedurze zgłaszania naruszeń i podejmowania działań następczych nadany zostanie charakter wewnątrzzakładowego aktu prawnego objętego zakresem definicji prawa pracy, którym nadany zostanie charakter wewnątrzzakładowego aktu prawnego objętego zakresem definicji prawa pracy (art. 9 Kodeksu pracy).”
Komentarz: Wydaje się, że w większości regulacje te nie nałożą na organizacje dodatkowych obowiązków (w zakresie obowiązku ustanowienia wewnętrznych kanałów zgłaszania naruszeń, podlegać będą podmioty sektora publicznego i prywatnego zatrudniające co najmniej 50 pracowników). Jednak doświadczenia związane z takimi ustawami jak dotyczącymi Pracowniczych Planów Kapitałowych czy konieczności wpisu zarządów stowarzyszeń do Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych, każą uważać by ochrona sygnalistów nie odbywała się kosztem nowych formalności w organizacjach.
W procesie legislacyjnym
Na poziomie rządowym:
- Ochrona wolności słowa. Projekt ustawy o ochronie wolności słowa w internetowych serwisach społecznościowych (UD293) już jest w konsultacjach. Pismo z 21-dniowym terminem na zajęcie stanowiska (i z nieprawidłową formułą „brak odpowiedzi we skazanym terminie pozwolę sobie traktować jako uzgodnienie projektu”) otrzymały m.in.: Fundacja Panoptykon, Fundacja Wyszehradzka, Fundacja Platforma Przemysłu Przyszłości, Fundacja Court Watch Polska, Fundacja im. Stefana Batorego, Helsińska Fundacja Praw Człowieka, Fundacja Instytut na rzecz Kulyirt Prawnej Ordo Iuris, Fundacja Konsumentów, Instytut Prawa i Społeczeństwa INPRIS, Sieć Obywatelska Watchdog Polska, Subvenio Fundacja Interwencji Kryzysowej i Pomocy Psychologicznej, Stowarzyszenie im. Juliusza Lea, Fundacja Inicjatywa Przeciw Cenzurze, Fundacja Wspierania Oświaty i Kultury przy Kościele Remonstrantów Polskich, Fundacja Instytut Edukacji Ekonomicznej im. Ludwiga von Misesa, Fundacja Moje Państwo.
- Nie dzieje się. Od dawna nic się nie dzieje w procesie legislacyjnym ustaw dotyczących ekonomii społecznej, instytucji fundacji rodzinnej i sprawozdawczości organizacji pozarządowych.
Komentarz: Czy to oznacza, że ustawodawca pod wpływem krytyki organizacji zastanawia się nad celowością dalszego procedowania tych projektów?
Na poziomie parlamentarnym:
- Wydzielone fundusze specjalne. Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie instytucji rozwoju (druk nr 1632) 8 października został skierowany do I czytania w komisjach do Komisji Gospodarki i Rozwoju. To ten projekt (UD152), który nie był na etapie rządowym z nikim konsultowany, a dotyczy wymogu wyodrębnienia funduszu specjalnego dla każdego programu rządowego (programu udzielania przedsiębiorcom wsparcia finansowego w związku ze skutkami COVID-19, powierzonego Polskiemu Funduszowi Rozwoju do realizacji przez Radę Ministrów).
- O uzależnieniach w jednym miejscu. Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o zdrowiu publicznym oraz niektórych innych ustaw (druk nr 1631) dotyczy utworzenia Krajowego Centrum Przeciwdziałania Uzależnieniom poprzez połączenie Krajowego Biura do Spraw Przeciwdziałania Narkomanii oraz Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych .8 października został skierowany do I czytania na posiedzeniu Sejmu.
- O sporcie. Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o sporcie (druk nr 1590), o którym była mowa w poprzednim Biuletynie jak burza przeszedł czytania sejmowe i po mniej więcej 10 dniach procedowania, 4 października, został przekazany Prezydentowi i Marszałkowi Senatu.
- O rachunkowości. Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o rachunkowości oraz niektórych innych ustaw (druk nr 1570) po pierwszym czytaniu skierowano do Komisji Finansów Publicznych. To ten projekt mający umożliwić łatwiejsze składanie organizacjom sprawozdań.
- Inicjatywa obywatelska. Obywatelski projekt ustawy o zmianie ustawy z dnia 24 lipca 2015 r. – Prawo o zgromadzeniach oraz niektórych innych ustaw (druk nr 1607) dotyczy zgodnie z uzasadnieniem – przeciwstawienia się działaniom kwestionującym wartości rodzinne w oczach społeczeństwa w szczególności przez środowiska „zrzeszające aktywnych homoseksualistów (tzw. grupy LGBT)”. 29 września projekt skierowano do I czytania na posiedzeniu Sejmu.
- O podatkach. Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw z autopoprawką (druk nr 1532-A) wg opisu zmienia m.in. „wysokość kosztów podatkowych od przychodów otrzymywanych przez osoby pełniące obowiązki społeczne lub obywatelskie”. Przypomnijmy, że o możliwych skutkach tych rozwiązań prawnych mówi ekspertyza Ogólnopolskiej Federacji Organizacji Pozarządowych. Projekt ten przeszedł przez Sejm i 4 października przekazano przegłosowaną wersję Prezydentowi i Marszałkowi Senatu.
Dzieje się
Inicjatywy
Eksperci w procesie legislacyjnym. Ostatnio wspominaliśmy o konkursach w ramach POWER dotyczących usprawnienia procesu stanowienia prawa (zob. Monitoring – między kontrolą przestrzegania prawa a kontrolą procesu stanowienia prawa). Ciągle czekamy na wyniki ostatniego naboru konkursu: „Podnoszenie kompetencji eksperckich przedstawicieli organizacji pozarządowych w zakresie niezbędnym do prawidłowego udziału w procesie stanowienia prawa.”
Propozycje uproszczeń i ułatwień
Teza 80
Stowarzyszenie Inicjatyw Lokalnych „Razem” z Gorzowa Wielkopolskiego złożyło do Ministerstwa Finansów petycję o umożliwienie składania deklaracji CIT z podpisem zaufanym. Przekonują w niej, że byłoby to znaczącym ułatwieniem dla wielu małych organizacji pozarządowych. Wpisujemy tę propozycję na listę uproszczeń.
Webinarium
Spotkanie poświęcone uproszczeniom formalnym w działalności społecznej. 14 października 2021 r. (czwartek) o godz. 16:00-20:00. Prowadzący Tomasz Schimanek – ekspert Akademii Rozwoju Filantropii w Polsce, członek Stowarzyszenia Dialog Społeczny i Zespołu OFOP „Proste prawo dla NGO”.
Spotkanie Zespołu parlamentarnego
Odbyło się kolejne posiedzenie Parlamentarnego Zespołu ds. Organizacji Pozarządowych i Społeczeństwa Obywatelskiego. Temat – „Jak uprościć procedurę rejestracyjną stowarzyszeń?”. Z uwagi na brak reakcji w terminie na petycję OFOP, namawialiśmy posłów i senatorów, by zajęli się tematem rejestracji stowarzyszeń w oparciu o wzorzec statutu w ciągu 24-godzin. Będziemy też rozmawiać o tym, na ile osobne rozwiązania (dla KGW, KS, LGD, LOT – czytaj więcej) psują przejrzystość prawa dla organizacji.
Temat do dyskusji
Rzecz o Radzie Działalności Pożytku Publicznego
Znamy nowy skład RDPP. Wybór budzi zrozumiałe emocje. Nie wiemy, kto startował (a więc kto wybrany nie został), ale też niewiele wiemy o wielu osobach wybranych. Mam nadzieję, że złożone wnioski o informację publiczną zaspokoją naszą ciekawość. Ale przecież nie to jest w tej chwili najważniejsze. Mam nadzieję, że działania tej Rady uda się obserwować na bieżąco i po owocach poznany jacy ludzie i z jakimi intencjami się tu znaleźli. To co wydaje się ważne, to to, że mamy specyficzną sytuację, która jest z jednej strony jakimś nowym otwarciem, a z drugiej – jeśli wierzyć sygnałom z obozu władzy – w jakimś sensie zakończeniem jej historii. Warto więc poświęcić jej chwilę refleksji.
Jeszcze nie zapisałeś się na Biuletyn #prosteNGO? Możesz to zrobić poniżej!
Chcesz się podzielić informacjami lub komentarzami? Prześlij je na piotr.fraczak@ofop.eu