Biuletyn #prosteNGO ma służyć wymianie informacji na temat tego, co się dzieje w procesie stanowienia prawa dla NGO i w procesach rzeczniczych na jego rzecz. Zachęcamy chętne osoby i instytucje do współpracy. Biuletyn dostarcza faktów i tez do środowiskowej dyskusji.
SPIS TREŚCI
- W SKRÓCIE
- PROPOZYCJE UPROSZCZEŃ I UŁATWIEŃ
- TEMATY DO DYSKUSJI
W skrócie
W planach legislacyjnych
Zawód księgowego. W Ministerstwie Finansów prowadzone są obecnie prace nad zawodem księgowego. Z tego też względu Stowarzyszenie Księgowych w Polsce (SKwP), które od wielu lat podkreśla konieczność zdefiniowania zawodu księgowego, próbuje zebrać opinie przedsiębiorców będących głównymi odbiorcami usług księgowych.
Komentarz: Ankieta skierowana jest także „do wszystkich innych osób współpracujących z księgowymi i z biurami rachunkowymi”, a więc także do organizacji pozarządowych. Czy głos NGO się przebije? Wydaje się, że docelowo propozycje nie są złe, profesjonalizują poziom świadczonych usług, ale z pewnością ograniczą dostęp do biur i podrożą usługi. To dobry moment, aby dyskutować o tym, jakiej księgowości potrzebują organizacje.
Nowelizacja ustawy o pożytku. Projekt ustawy o zmianie ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (UD285). Ze względu na szczególne warunki polityczne mogące występować w państwach, w których mają być realizowane zadania w zakresie wspierania Polonii i Polaków za granicą, wprowadza się przepis zakładający możliwość wyłączenia przewidzianego w ustawie z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie trybu konkursowego na analogicznych zasadach jak w przypadku mechanizmu funkcjonującego w ustawie z dnia 16 września 2011 r. o współpracy rozwojowej. Pozwoli to Ministrowi Spraw Zagranicznych udzielić Fundacji „Pomoc Polakom na Wschodzie” dotacji celowej na realizację zadań w obszarach o szczególnych uwarunkowaniach politycznych lub z uwagi na charakter zadania, gdzie niezbędne jest podjęcie szybkiego działania, nieprzewidzianego albo niezaplanowanego na etapie rozstrzygania corocznych konkursów dotacyjnych.
Komentarz: Czy istnieje uzasadnienie specjalnych trybów finansowania działalności na rzecz Polonii? Być może tak. Jednak kolejne wyłomy w ustawie o działalności pożytku sugerują, że ten system nie działa wystarczająco dobrze. Martwi również fakt, że zamiast całościowej nowelizacji Ustawa puchnie od kolejnych nowelizacji, co czyni ją coraz mniej czytelną.
Dostępność cyfrowa do poprawki. Przygotowywany jest projekt ustawy o zmianie ustawy o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych (UD294). W ciągu dwu lat obowiązywania ustawy okazało się, że część przepisów była błędnie interpretowana, część zaś to przepisy „niemożliwe do wyegzekwowania”. Zapowiadane jest m.in., że „strony internetowe, aplikacje mobilne oraz ich elementy, których utworzenie były finansowane przez podmiot publiczny, będą musiały być dostępne cyfrowo”.
Komentarz: Problem z dostępnością cyfrową dotyczy szczególnie organizacji pozarządowych prowadzących działalność w sferze zadań publicznych wymienionych w art. 4 ust. 1 pkt 6) ochrony i promocji zdrowia, w tym działalności leczniczej w rozumieniu ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz. U. z 2020 r. poz. 295 i 567), 7) działalności na rzecz osób niepełnosprawnych i 10) działalności na rzecz osób w wieku emerytalnym.
Wolność słowa w internecie. Projekt ustawy o ochronie wolności słowa w internetowych serwisach społecznościowych (UD293) ma zapewnić „użytkownikom portali społecznościowych rzeczywistą ochronę prawną w przypadku pojawienia się informacji z jednej strony rażąco szkodliwych i niebezpiecznych, a z drugiej strony występowania sytuacji arbitralnego utrudnienia dostępu do informacji podlegających ochronie, wynikającej z konstytucyjnego prawa do wolności słowa”.
Komentarz: Co w praktyce będzie oznaczała zmiana, okaże się dopiero w konkretnych zapisach ustawy…
W procesie legislacyjnym
Na poziomie rządowym:
- Sprintersko o sporcie. 17 września pojawił się w planach rządu, a już 21 został przyjęty przez rząd i skierowany do Sejmu projekt ustawy o zmianie ustawy o sporcie (UD288). Jak czytamy w OSR-zre, projekt ustawy nie został poddany konsultacjom w szczególności ze względu na charakter zmian proponowanych w projekcie (korzyści dla kadry narodowej i medalistów) oraz korzystny dla potencjalnych beneficjentów możliwie szybki termin wejścia w życie proponowanych zmian.
Komentarz: Sprint legislacyjny o tyle dziwi, że np. w zapowiedziach dotyczących ustawy czytamy, że jedna ze zmian „polega na wprowadzeniu nowego trybu realizacji zadań publicznych w zakresie działań związanych z dofinansowaniem sportu, umożliwiając ministrowi właściwemu do spraw kultury fizycznej zlecanie podmiotom wskazanym w ogłoszeniu o naborze wniosków realizację tych zadań z pominięciem otwartego konkursu ofert”.
Na poziomie parlamentarnym:
- Postępowanie w sprawach stanów nadzwyczajnych. W Sejmie procedowany jest poselski projekt uchwały w sprawie zmiany Regulaminu Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (Druk nr 1587), który ma na celu dodanie w Regulaminie Sejmu przepisów dotyczących postępowania w sprawach stanów nadzwyczajnych. Konieczność dodania takich przepisów wynika z konstytucyjnej roli Sejmu w procesie wprowadzania oraz przedłużania niektórych stanów nadzwyczajnych.
Dzieje się
Inicjatywy
Dobre prawo dla fundacji. Drugie z cyklu seminarium online i warsztat (4 i 6 października 2021), tym razem dotyczące sprawozdawczości i nadzoru nad fundacjami. Spotkania odbywają się w ramach projektu „Silniejszy głos organizacji społecznych w działaniach rzeczniczych” realizowanym przez Forum Darczyńców w Polsce, partnerem jest Instytut Stosowanych Nauk Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego.
Ustawa wdrożeniowa. 22 września 2021 r. OFOP wraz z innymi organizacjami wystosował do premiera „Stanowisko organizacji społeczeństwa obywatelskiego w sprawie dalszych prac nad programowaniem i monitorowaniem funduszy europejskich perspektywy finansowej UE 2021-2027 oraz Krajowego Planu Odbudowy”, pod stanowiskiem zbierane są podpisy. Rada Działalności Pożytku Publicznego. 27 września odbyło się zdalne wspólne posiedzenie Zespołu ds. realizacji zasady partnerstwa i Zespołu ds. funduszy. Czy była to jedyna możliwość zgłoszenia uwag przez organizacje do ustawy wdrożeniowej? Organizacje mają nadzieję, że mimo iż w procesie legislacyjnym konsultacje nie zostały zapisane, to jednak uda się namówić rząd do przynajmniej wysłuchania uwag szerszego grona organizacji.
Propozycje uproszczeń i ułatwień
Petycja w sprawie wzorca statutu
Wypracowana m.in. w ramach projektu #prosteNGO propozycja uproszczenia rejestracji stowarzyszeń w formie petycji Ogólnopolskiej Federacji Organizacji Pozarządowych dotycząca działań na rzecz szybkiej rejestracji w oparciu o wzorzec statutu wpłynęła 15 czerwca 2021 r. do Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Mimo upływu trzech miesięcy ciągle nie ma jeszcze reakcji.
Temat do dyskusji
O deinstytucjonalizacji
Organizacje pozarządowe z nadzieją wsłuchują się w dyskusję na temat kolejnych rozwiązań, które mają umożliwić im lepsze realizowanie ich misji. Takie hasła jak „partycypacja”, „pomocniczość”, „decentralizacja”, czy w końcu „deinstytucjonalizacja” mogą oznaczać szansę, ale i zagrożenie, dla zorganizowanych obywateli. Przejmowanie zadań państwa przez organizacje musi być powiązane z refleksją na temat systemowych efektów takich zmian. Oto jeden z głosów w tej sprawie.
Jeszcze nie zapisałeś się na Biuletyn #prosteNGO? Możesz to zrobić poniżej!
Chcesz się podzielić informacjami lub komentarzami? Prześlij je na piotr.fraczak@ofop.eu