Biuletyn #prosteNGO – 23 czerwca-6 lipca 2025 r.

Biuletyn #prosteNGO ma służyć wymianie informacji na temat tego, co się dzieje w procesie stanowienia prawa dla NGO i w procesach rzeczniczych na jego rzecz. Zachęcamy chętne osoby i instytucje do współpracy. Biuletyn dostarcza faktów i tez do środowiskowej dyskusji.

SPIS TREŚCI

1. W SKRÓCIE

1. W planach legislacyjnych (Strategia Rozwoju Polski, Plan społeczno-klimatyczny, Pożytek, mała nowelizacja)
2. W procesie legislacyjnym
   • Na poziomie rządowym (Wpływ na organizacje, UDER 32)
   • Na poziomie parlamentarnym (1,5% CIT, Organizacje paramilitarne i proobronne, Pomoc prawna, Ochrona małoletnich, KRS)
3. W procesie rzeczniczym (Grupa Robocza ds. uproszczeń, Udział organizacji w procesie stanowienia prawa, AntySLAPP., Czekamy)
4. Dzieje się (Raport SprawdzaMY, Rola organizacji pozarządowych, Uchwała w sprawie o roli Rady, Petycja „Żaden z powyższych”, Podkomisja stała, Przewodnicząca Komitetu ds. Pożytku Publicznego)

2. TEMATY DO DYSKUSJI

1. Czy wiesz, że… (1873)

---

W skrócie

W planach legislacyjnych

• Strategia Rozwoju Polski. Zapowiadany jest na koniec tego roku nowy dokument strategiczny, uchwała Rady Ministrów w sprawie przyjęcia projektu „Strategii Rozwoju Polski do 2035 r.” (ID132), której „motywem przewodnim” ma być poszukiwanie „nowej równowagi między konkurencyjnością gospodarki, spójnością społeczną oraz bezpieczeństwem kraju”.

Komentarz: Dokumentów strategicznych było przez ostatnie dwadzieścia parę lat wiele. Organizacje konsultowały je, często bezskutecznie oczekując proponowanych zmian, później nie doczekiwały się czasem nawet tych zapisanych obietnic. Jednak ciągle aktualna jest zasada, „jak coś się w strategicznym dokumencie pojawi to wcale nie musi być zrealizowane, ale jak się nie pojawi, to wymusić realizację będzie bardzo trudno”. Dlatego takie zapowiedzi, że chodzi 1) o spójność społeczną „rozumianą jako dbanie o dobrą jakość życia dla wszystkich obywateli, zwłaszcza w obliczu wyzwania jakim jest szybkie starzenie się populacji” czy 2) bezpieczeństwo kraju, które ma się przejawiać „nie tylko w jego sile militarnej, lecz także odporności obywateli i instytucji państwa na sytuacje kryzysowe”, mogą budzić nadzieję, że rola organizacji pozarządowych w tym dokumencie nie zostanie pominięta. Ale na razie to tylko nadzieja.

• Plan społeczno-klimatyczny. Zapowiedź projektu ustawy o zasadach realizacji planu społeczno-klimatycznego (UC102). Celem zmian jest określenie zasad realizacji planu społeczno-klimatycznego, w zakresie w jakim wdraża on Społeczny Fundusz Klimatyczny. Minister właściwy do spraw rozwoju regionalnego będzie wykonywał, „o ile ustawa nie stanowi inaczej, zadania państwa członkowskiego określone w przepisach rozporządzenia 2023/955, w tym w zakresie negocjacji i podpisania stosownej umowy z Komisją Europejską. Minister odpowiada również za koordynację realizacji planu społeczno-klimatycznego. Projekt planu społeczno-klimatycznego będzie opracowany przez ministra właściwego do spraw rozwoju regionalnego w porozumieniu z właściwymi ministrami oraz będzie poddany szerokim konsultacjom publicznym…”

• Pożytek, mała nowelizacja. Na posiedzeniu plenarnym Rady Działalności Pożytku Publicznego (Kliknij) Dyrektor Departamentu Społeczeństwa Obywatelskiego w KPRM Łukasz Jachimowicz „przedstawił podstawowe założenia przygotowywanego projektu pierwszej nowelizacji ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Temat wzbudził żywą dyskusję”.

Komentarz: Jednak z komentarzy członków Rady nie wynika, że było to konstruktywna wymiana zdań. Brakowało decydentów, więc dyskusja przeniosła się do mediów społecznościowych. Iwona Janicka pisała „Niestety nie mamy prezentacji i możemy tylko hipotetycznie domyślać się jakie planowane są zmiany. Referuje dyrektor departamentu ds. społeczeństwa obywatelskiego w KPRM. Na sali brak p. Ministry ds. Społeczeństwa Obywatelskiego i jej zastępcy, właściwie poza pojedynczymi przedstawicielami/-kami części resortów widać odczuwalny brak zainteresowania tematem”. Z kolei Piotr Drygala polemizował na stronie Ministry „.”Lokowanie tematu najbardziej istotnego dla RDPP w końcowych częściach plenarnego posiedzenia jak widać prowadzi do nieobecności osób kluczowych odpowiedzialnych w Rządzie za tę ustawę. (…) Co do prac nad przygotowanymi propozycjami przez ngo i samorząd, to jak widać ze sprawozdań kolejnego podzespołu KPP nie zajmujecie się tym Państwo w ogóle”.

Strona pozarządowa czuje się nie doinformowana. Dlatego w trybie dostępu do informacji publicznej poprosiliśmy o wpis do wykazu pracy RM tej małej nowelizacji. Mamy więc pełny wniosek z 20 marca 2025 r. Będziemy go porównywać z ostatecznym projektem. Szkoda tylko, że administracja robi ze swoich pomysłów aż taką tajemnicę.

W procesie legislacyjnym

Na poziomie rządowym

• Wpływ na organizacje. Radzie Działalności Pożytku Publicznego przekazano notatkę „w sprawie Informacji otrzymanych z resortów dotyczących prac legislacyjnych o charakterze deregulacyjnym w zakresie procedowanych lub planowanych zmian, które mogą oddziaływać na organizacje pozarządowe” uzyskaną w odpowiedzi na prośbę Przewodniczącej Komitetu ds. Pożytku Publicznego, Minister ds. Społeczeństwa Obywatelskiego (Kliknij).

Komentarz: To bardzo ciekawy dokument. Wreszcie ministerstwa zostały namówione do zastanowienia się na ile planowane zmiany prawa dotyczą organizacji pozarządowych. Choć wydaje się, że nie wszystkie ministerstwa zrozumiały prośbę i wpisały tam również planowane dokumenty rządowe, które z deregulacją nie mają wiele wspólnego (np. programy współpracy). Do tego nie wszystkie resorty odpowiedziały na apel i np. Ministerstwo Sportu i Turystyki nie podzieliło się informacją czy projekt ustawy o zmianie ustawy o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych oraz niektórych innych ustaw (UDER6) będzie miał wpływ na organizacje pozarządowe. Liczymy jednak, że to krok w dobrym kierunku.

Przypomnijmy, na stronie Komitetu ds. Pożytku Publicznego (Kliknij) wisi – ciągle bez odpowiedzi choć OFOP taką odpowiedź uzyskał od… Koordynator Oceny Skutków Regulacji (Kliknij) – petycja w interesie publicznym o uwzględnienie w Ocenie Skutków Regulacji wpływu planowanych rozwiązań prawnych na organizacje pozarządowe. Bardzo na to liczymy.

• UDER 32 trafia do Sejmu. Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Kliknij) czeka na nadanie numeru druku.

Komentarz: Pomimo wykreślenia najbardziej oprotestowanego przez organizacje zapisu, wątpliwości pozostają. O tym jak można różnie widzieć ten sam zapis pokazuje art. 106, który wprowadza zmianę poprzez dodanie § 3a w brzmieniu: „Sąd może z urzędu zwrócić się do organizacji społecznej lub organu administracji publicznej o przedstawienie sądowi istotnego dla sprawy poglądu, jeżeli uzna to za przydatne do wyjaśnienia istotnych wątpliwości i nie spowoduje to nadmiernego przedłużenia postępowania w sprawie”. Ministerstwo uważa to za ukłon w stronę organizacji i chwali się na ngo.pl „Amicus curiae – silniejszy głos społeczeństwa w wymiarze sprawiedliwości” (Kliknij). Organizacje zaś widzą w tym zagrożenie, że będą się mogły wypowiedzieć tylko wtedy gdy sąd zwróci się do nich z pytaniem, co pewnie, z powodu nebezpieczeństwa „nadmiernego przedłużenia”, nigdy nie nastąpi. Ot jedni widzą szóstkę, drudzy dziewiątkę.

Na poziomie parlamentarnym

• 1,5% CIT. Sejmowa Komisja ds. Petycji na posiedzeniu 24 czerwca 2025 (Kliknij– ostatnie minuty nagrania) przyjęła bez dyskusji projekt dezyderatu w sprawie wprowadzenia mechanizmu 1,5% CIT dla organizacji pożytku publicznego. Treść, jeszcze nieznana, powinna się lada chwila pojawić na stronach Sejmu (Kliknij).

• Organizacje paramilitarne i proobronne. Projekt ustawy o zmianie ustawy o obronie Ojczyzny zakłada wsparcie dla organizacji w formie dotacji celowych.

Komentarz: Szczegółów na razie brak. Bez odpowiedzi pozostało również pytanie posła Tadeusza Tomaszewskiego: „przewiduje się nowelizację art. 116 ustawy o obronie Ojczyzny, która zakłada doprecyzowanie form wsparcia finansowego dla organizacji proobronnych poprzez wskazanie, że ta forma wsparcia to będzie dotacja celowa. Czyli dotacja celowa, mam na myśli ustawę o finansach publicznych, która rzeczywiście jest opisana. Natomiast powszechnie używana jest ustawa o działalności pożytku publicznego i wolontariacie. Ta ustawa przewiduje możliwość wspierania zadań, czyli dofinansowania, i ich powierzania. Jest systemem konkursowym, bardziej przejrzystym publicznie. W związku z powyższym chciałem zapytać, czy tę zmianę opiniowała Rada Działalności Pożytku Publicznego?” (Kliknij).

• Pomoc prawna. Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnym poradnictwie obywatelskim oraz edukacji prawnej (druk nr 1202) odbyło się w Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka (Kliknij).

Komentarz: Monika Falej – według jej relacji (jako osoba, która 10 lat temu współtworzyła tę ustawę jako przedstawicielka NGO, a dziś obserwuje jej funkcjonowanie w praktyce) zwróciła m.in. uwagę na

1) Nieadekwatność rozmieszczenia punktów pomocy prawnej. Pomoc nie może być dostępna tylko w miastach powiatowych – musi być bliżej ludzi. Tam, gdzie są potrzeby.

2. Zrównanie wszystkich podmiotów świadczących pomoc. Organizacje pozarządowe muszą być traktowane na równi z adwokatami i radcami prawnymi. Dziś często wykonują tę samą pracę – za mniejsze pieniądze i z większym obciążeniem.

3. Wieloletnie umowy z NGO. Czas na stabilność – tak, aby nie podpisywać co roku wszystkiego od zera. Wieloletnie kontrakty to stabilne zatrudnienie, jakość usług i mniej biurokracji.

4. Zakaz nakładania dodatkowych świadczeń przez JST. Nie można wymagać od organizacji „dodatków” poza umową. Albo płacimy za zadanie, albo oczekujemy mniej – nie więcej.

5. Zwiększenie finansowania. W 2025 r. płaca minimalna to 4666 zł brutto (ok. 3511 zł netto), a wynagrodzenie prawnika za godzinę dyżuru to często ok. 50 zł netto. Czy za to da się zatrudnić doświadczonego specjalistę/specjalistkę i utrzymać jakość?

6. Rozbicie monopolu na szkolenia dla doradców obywatelskich. Dziś dostęp do szkoleń kontroluje wąska grupa instytucji. Potrzebujemy otwartego rynku: kursów NGO, programów uczelnianych, szkoleń hybrydowych i praktycznych. Jakość rodzi się w różnorodności – nie w centralizacji.

• Ochrona małoletnich. Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich oraz niektórych innych ustaw (druk nr 1381) został skierowany do Komisji do Spraw Deregulacji i dodatkowo do Komisji do Spraw Dzieci i Młodzieży.

• KRS. Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym oraz niektórych innych ustaw (druk nr 1311) i oczywiście dyskusja. Sekretarz Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Arkadiusz Myrcha zwracał np. uwagę „System teleinformatyczny wymusza dużo większą prawidłowość w przypadku składania tych wniosków. Natomiast widzimy, że w sytuacji, kiedy system hybrydowy funkcjonuje w przypadku organizacji pozarządowych, poziom wadliwie składanych wniosków, które podlegają zwrotowi, cały czas jest wysoki, bo takich wniosków jest trzykrotnie więcej niż w przypadku rejestru przedsiębiorców”. Poseł Witold Tumanowicz z kolei przypominał „cyfryzacja rejestru stowarzyszeń i innych podmiotów wymaga niezawodnego i bezpiecznego systemu. Wprowadzenie obowiązku elektronicznego składania dokumentów może być barierą dla mniejszych organizacji społecznych czy fundacji, które nie mają aż tak rozwiniętego zaplecza technicznego”.

W procesie rzeczniczym

• Grupa Robocza ds. uproszczeń prawnych dla organizacji pozarządowych spotkała się 25 czerwca. Przed spotkaniem otrzymała informację co dzieje się z dotychczasowymi postulatami grupy. Pozwalamy sobie bezpośrednio zacytować tę informację w całości bez komentarza:

1. poszerzenie zwolnienia działalności statutowej organizacji pozarządowych z podatku CIT (19/09/2024 r.) –
2. zwiększenie i ujednolicenie poziomu odpisów od darowizn na cele pożytku publicznego dokonywanych przez osoby fizyczne i prawne (20/11/2024 r.),
3. zwiększenie kwoty stypendium dla uczniów i studentów wolnej od podatku dochodowego od osób fizycznych (20/11/2024 r.),
4. poszerzenie zwolnienia darowizn z podatku VAT
5. przywrócenie dotacji jako formy przekazywania środków pieniężnych na edukację przedszkolną z budżetu państwa do budżetów gmin oraz zwiększenie kwoty tej dotacji (20/11/2024 r.),

Powyższe ustalenia zostały przekazane przez Przewodniczącą Komitetu do Ministra Finansów 24 marca. Oczekujemy na odpowiedź. 18 czerwca 2025 r. uzyskaliśmy informację z MF, że powyższe sprawy są przedmiotem analizy w 3 Departamentach MF(Departament Systemów Podatkowych, Departament Finansowania Sfery Budżetowej, Departament Podatków Dochodowych) i odpowiedzi możemy spodziewać się w niedługim czasie.

6. wprowadzenie pakietu zmian w ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie dotyczących mechanizmów zlecania zadań publicznych organizacjom pozarządowym i innym podmiotom prowadzącym działalność pożytku publicznego (8/01/2025 r.) – sprawa została skierowana do prac Międzyresortowego Zespołu powołanego przy Komitecie ds. Pożytku Publicznego; W sprawie tej inicjatywy RDPP podjęła uchwałę, w której Rada popiera przygotowane propozycje zmiany;
7. umożliwienie rejestracji klubów sportowych w KRS (12/02/2025 r.) – ustalenie zostało przekazane do Ministra Sportu i Turystyki oraz Ministra Sprawiedliwości. Oczekujemy na odpowiedź; Część przpisów wejdzie w życie 12 lipca 2025, zgodnie z ustawą z dn. 21.11.24 – https://orka.sejm.gov.pl/proc10.nsf/ustawy/742_u.htm
8. wdrożenie systemu szybkiej rejestracji stowarzyszeń w KRS (19/09/2024 r.) – przygotowaliśmy pismo do Marszałka Sejmu i Ministra Sprawiedliwości o priorytetowe potraktowanie tej sprawy. Informuję Państwa, że zakończyło się I czytanie projektu w Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka (3 kwietnia 2025) – sprawa na etapie I czytania – https://www.sejm.gov.pl/sejm10.nsf/druk.xsp?nr=868
9. pismo w Sprawie Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych – ustalenie zostało przekazane do KNF oraz GIIF. UKNF zwrócił się do GIIF w tej sprawie z prośbą o podjęcie działań (w załączeniu). Oczekujemy na odpowiedź od GIIF;
10. sprawa dotycząca prowadzenia zakładów weterynaryjnych w ramach działalności pożytku publicznego – ustalenie zostało przekazane do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz do Krajowej Izby Lekarsko-Weterynaryjnej wraz z ponowieniem uchwały RDPP ws. interwencji wniesionej przez Fundację Vet-Alert. Oczekujemy na odpowiedź.
11. ustalenie dot. łączenia się i przekształcania organizacji pozarządowych – sprawa przekierowana do Zespołu ds. nowelizacji ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie
12. ustalenie dot. uproszczeń prawnych dla organizacji pozarządowych w sprawie uproszczonej ewidencji przychodów i kosztów – korespondencja robocza z MF.

• Udział organizacji w procesie stanowienia prawa. 23 czerwca, z inicjatywy Justyny Choroś (Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków), doszło do spotkania przedstawicieli organizacji, które protestowały przeciw procedowaniu i zapisom projektu UDER 32 (Kliknij) z współprzewodniczącą Parlamentarnego Zespół ds. Organizacji Pozarządowych i Społeczeństwa Obywatelskiego Magdaleną Biejat i innymi parlamentarzystkami. Dyskutowaliśmy o roli organizacji pozarządowych w procesie stanowienia prawa i sposobach na wzmocnienie tej roli. Zaplanowano spotkanie Zespołu jeszcze przed wakacjami (koniec lipca). Jako temat zaplanowano dyskusje z przedstawicielami rządu na temat procedowania projektów deregulacyjnych i ogólnie konsultacji publicznych. Ze swej strony przedstawiliśmy propozycje naszych postulatów dotyczących procesy stanowienia prawa na etapie prac rzadowych (Kliknij).

• AntySLAPP. W styczniu 2025 r. Komisja Kodyfikacyjna Prawa Cywilnego przedstawiła projekt ustawy dotyczącej transpozycji unijnej Dyrektywy przeciwko SLAPP 2024/1069: projekt ustawy o ochronie osób uczestniczących w debacie publicznej przed oczywiście bezzasadnymi roszczeniami lub stanowiącymi nadużycie postępowaniami sądowymi (Kliknij) Polska grupa robocza anty-SLAPP j przedstawiamy zestaw rekomendacji dotyczących przede wszystkim prawa cywilnego mających na celu wzmocnienie toczących się prac nad projektem reformy (Kliknij).

• Czekamy od:

11 czerwca 2024 na I czytanie komisyjnego projektu ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, która miała zagwarantować środki finansowe na funkcjonowanie wojewódzkich społecznych rad do spraw osób niepełnosprawnych i powiatowych społecznych rad do spraw osób niepełnosprawnych (Kliknij).

3 października 2024 na wyniki konsultacji projektu ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu marnowaniu żywności (Kliknij).

12 sierpnia 2024 na zapowiadany projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (UD116), który zakłada modyfikację „zakresu zwolnienia przedmiotowego określonego w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy CIT, skutkującą objęciem nim dochodów wszystkich organizacji pozarządowych, o których mowa w art. 3 ust. 2 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (dalej ustawa OPP), w części przeznaczonej na działalność określoną w art. 4 ustawy OPP (sfera zadań publicznych) z wyłączeniem działalności gospodarczej”.

3 kwietnia 2025 (a właściwie od lat Kliknij) na efekty pracy w Komisji nad projektem ustawy o zmianie ustawy – Prawo o stowarzyszeniach, ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym oraz ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (druk nr 868), która miała być kontynuowana na pierwszym posiedzeniu w maju, ale na razie nic o tym nie wiadomo (Kliknij).

Dzieje się

• Raport SprawdzaMY. Ukazał się raport „Faza 1.0 Deregulacja w działaniu” (Kliknij) We wstępie Rafał Brzoska, Pełnomocnik Przedsiębiorców ds. Deregulacji pisze „Dobiegł końca pierwszy i kluczowy etap prac inicjatywy SprawdzaMY. Razem stworzyliśmy fenomen, który przede wszystkim zmieni to, czego wymagamy od Państwa – jako obywatele, podatnicy i przede wszystkim jako przedsiębiorcy. Przemodeluje też nasze relacje z władzą publiczną – przywracając im partnerski charakter. Zlikwiduje szkodliwe praktyki i zasady, na co – jako Polacy – czekaliśmy od wielu lat, a które jednocześnie, pogodzeni z rzeczywistością, uznaliśmy za normę”.

Komentarz: To bardzo ciekawy materiał pokazujący jak biznes może skutecznie wykorzystywać rzecznictwo. Warto się temu przyglądać, choć przecież patrzenie na rzeczywistość z punktu widzenia przedsiębiorców i działalności gospodarczej nie wyczerpuje wszystkich możliwości. Trzeba pamiętać, że trochę inne spojrzenie na wiele spraw będą mieli nie tylko pracownicy, ale też aktywiści czy konsumenci. Także ci konsumenci, którzy patrzą na rozwój gospodarczy jako na jeden z problemów współczesnego świata. Wśród postulatów opisywanych w raporcie jest propozycja umożliwienie firmom płacącym podatek przekazania 1% CIT na działalność Organizacji Pożytku Publicznego. Postulat ten nie jest nowy (choć mówi się już – patrz wyżej – o 1,5%, a nie 1% CIT) i choć wart rozważenia to jednak z powodu tego, że dotyczy tylko organizacji OPP (czyli tak ok. 10% wszystkich organizacji) i zagrożony jest podobnymi niebezpieczeństwami jak 1,5 PIT, nie wydaje się aby mógł – poza wsparciem konkretnych organizacji – okazać się znaczący dla całego sektora pozarządowego (Kliknij).

• Rola organizacji pozarządowych w budowaniu odporności społecznej. Taki tytuł miało szkolenie organizowane 30 czerwca przez Rządowe Centrum Bezpieczeństwa.

Komentarz: Ponieważ bardzo jesteśmy zainteresowani rolą organizacji w tym temacie wysłaliśmy do RCB takie pytanie: Bardzo prosimy o informację 1. dla kogo było to szkolenie? 2. jakie organizacje pozarządowe zostały zaproszone do wypowiadania się na tym szkoleniu? 3. Czy RCB współpracuje z organizacjami pozarządowymi i na jakich zasadach? Na stronie RCB są tylko zakładki Współpraca z administracją i Współpraca z biznesem.

• Uchwała w sprawie o roli Rady Działalności Pożytku Publicznego w procesie stanowienia prawa (Kliknij) w której „przypomina, że zgodnie z art. 35 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1491 z późn. zm.), do jej zadań należy opiniowanie projektów aktów prawnych dotyczących działalności pożytku publicznego i wolontariatu”. Równocześnie Rada „apeluje do Prezesa Rady Ministrów oraz wszystkich ministrów odpowiedzialnych za prowadzenie prac legislacyjnych o systematyczne przekazywanie projektów ustaw i rozporządzeń do zaopiniowania przez Radę, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa” oraz „podkreśla, że jej skuteczne działanie w procesie opiniowania jest nie tylko obowiązkiem wynikającym z ustawy, ale także wyrazem poszanowania zasady partnerstwa, na której opiera się współpraca administracji rządowej ze środowiskiem organizacji obywatelskich”

Komentarz: Rola RDPP w procesie stanowienia prawa (jak też w wielu innych kwestiach) jest dość niejasna. Organ doradczy Przewodniczącej Komitetu ds. Pożytku Publicznego ma opiniować akty prawne dotyczące sektora pozarządowego. W teorii Przewodnicząca powinna zapytać Radę o stanowisko w sprawie jakiegoś aktu prawnego (choć, jak mówi doświadczenie, ma problem z przesyłaniem do opiniowania nawet przygotowywanych przez siebie aktów prawnych) by móc zając w konkretnej sprawie (w ramach uzgodnień międzyresortowych) swoje stanowisko. Z oczywiście względów rad słuchać nie musi i czasami może stać na stanowisku innym niż proponuje Rada. Równocześnie, ta sama Rada, ma przedstawiać swoje stanowisko wobec tych samych aktów prawnych – i jak wynika z powyższego – czasami sprzeczne ze stanowiskiem Przewodniczącej. Do tego Rada teoretycznie powinna się zajmować pożytkiem publicznym, jednak stara się zajmować (choć nie wydaje się do tego wystarczająco reprezentatywna – w końcu jej członkowie są po prostu mianowani, a czasem, bez podania przyczyn, odwoływani, przez administrację) zabierać głos w sprawach dotyczących całego sektora pozarządowego. Ostatecznie w dużym stopniu zajmuje się tym co dostanie od administracji do opiniowania np. ostatnio… egzaminami lekarskimi (Uchwała nr 80 Rady Działalności Pożytku Publicznego z dnia 24.06.2025 roku w sprawie projektu rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie Lekarskiego Egzaminu Końcowego i Lekarsko-Dentystycznego Egzaminu Końcowego). Wydaje się, że ten bałagan nikomu nie służy.

• Petycja „Żaden z powyższych”. 24 czerwca 2025 roku, Instytut Spraw Obywatelskich złożył w Senacie Rzeczypospolitej Polskiej petycję w sprawie wprowadzenia kratki «żaden z powyższych» na kartach do głosowania. Przypomnijmy, chodzi o to, by osoby, które nie chcą głosować w wyborach na żadnego z kandydatów, miały prawo do oddania ważnego głosu. Obecnie ich wybór jest ignorowany, a miliony głosów są uznawane za nieważne.

• Podkomisja stała do spraw współpracy z organizacjami pozarządowymi na posiedzeniu 7 lipca 2025 ma w planach zapoznanie się 1) z modelem patronatu społecznego w procesie integracji migrantów (doświadczenia trzeciego sektora), 2) z informacją na temat podatku VAT w zakresie darowizn rzeczowych oraz propozycji zmian legislacyjnych, 3) na temat rocznych i wieloletnich planów współpracy z organizacjami pozarządowymi wynikających z art. 5 ust. 1 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Minister Aktywów Państwowych, Minister Przemysłu, Minister Rozwoju i Technologii).

• Przewodnicząca Komitetu ds. Pożytku Publicznego i jednocześnie Ministra Komitetu ds. Pożytku organizowała spotkanie  „Zdrowie w centrum – międzyresortowa odpowiedzialność”, na którym eksperci i decydenci rozmawiali o przyszłości systemu ochrony zdrowia (Kliknij).

Komentarz: Cenna inicjatywa i miejmy nadzieje przyniesie jakieś owoce. Wątpliwości budzi czy o temacie i uczestnikach debaty nie decydowały, tak podkreślane na wstępie, dobre relacje pani Ministry z księdzem Arkadiuszem Nowakiem. W sektorze pozarządowym takie dobre relacje to skarb, w administracji publicznej jednak mogą stać się podejrzeniem o kumoterstwo.

Temat do dyskusji

Czy wiesz, że…

1873 – (9 kwietnia) została przyjęta ustawa o stowarzyszeniach zarobkowych i gospodarczych (czyli w dzisiejszej nomenklaturze spółdzielniach). Obowiązywała ona na terenach Galicji, a dotyczyła „stowarzyszeń o zmiennej liczbie członków, których celem jest podnoszenie zarobku lub gospodarstwa swoich członków przez wspólne prowadzenie przedsiębiorstwa lub przez udzielanie kredytu”, a w szczególności „stowarzyszeń zaliczkowych i kredytowych, stowarzyszeń surowcowych i magazynowych, stowarzyszeń produkcyjnych (wytwórczych), stowarzyszeń spożywczych oraz stowarzyszeń celem dostarczenia mieszkań i tym podobnych”. Dotychczas funkcjonujące stowarzyszenia (powstałe na podstawie ustawy z 26 listopada1852 roku) o ile spełniały wymogi, mogły być wpisane do rejestru stowarzyszeń zarobkowych i gospodarczych (Kliknij).

---