Biuletyn #prosteNGO ma służyć wymianie informacji na temat tego, co się dzieje w procesie stanowienia prawa dla NGO i w procesach rzeczniczych na jego rzecz. Zachęcamy chętne osoby i instytucje do współpracy. Biuletyn dostarcza faktów i tez do środowiskowej dyskusji.
SPIS TREŚCI
- W SKRÓCIE
- PROPOZYCJE UPROSZCZEŃ I UŁATWIEŃ
- TEMATY DO DYSKUSJI
W skrócie
W planach legislacyjnych
Wykaz prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów:
- w II kwartale: projekt ustawy o zmianie ustawy o kołach gospodyń wiejskich – istotne zmiany, m.in. „przeniesienie kompetencji w zakresie pomocy udzielanej kołom gospodyń wiejskich (…) od ministra właściwego do spraw rozwoju regionalnego do ministra właściwego do spraw rozwoju wsi”,
- w III kwartale: projekt ustawy o nadzorze nad dostawcami usług finansowania społecznościowego dla przedsięwzięć gospodarczych – ma porządkować kwestie crowdfundingu dla przedsięwzięć gospodarczych. Rodzi się pytanie, czy nie dotknie to systemu finansowania NGO.
W procesie legislacyjnym
Na poziomie rządowym:
- Projekt ustawy o kasach zapomogowo-pożyczkowych – obecnie wnioskowany przez Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii. Przypomnijmy, że w zeszłym roku projekt o tym samym tytule był procedowany jeszcze jako zgłoszony przez Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Być może temat dla osób zajmujących się tradycyjną ekonomią społeczną – możliwość zakładania kas przez 10 pracowników,
- Projekt ustawy o fundacji rodzinnej – więcej w dalszej części.
Na poziomie parlamentarnym:
- Ustawa o sołtysach i radach sołeckich oraz o zmianie niektórych innych ustaw – projekt zgłoszony przez grupę posłów Klubu Parlamentarnego Koalicja Polska, nadający sołectwom uprawnienia w zakresie działalności pożytku publicznego,
- Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o samorządzie gminnym, ustawy o samorządzie powiatowym oraz ustawy o samorządzie województwa – projekt dotyczący funkcjonowania młodzieżowych rad.
Dzieje się
Fundacje rodzinne, wątpliwości
Projekt ustawy o fundacji rodzinnej – 22 marca Minister Rozwoju, Pracy i Technologii poddał konsultacjom społecznym (termin 30 dni) projekt ustawy, która wzbudza kontrowersje wśród organizacji pozarządowych. Chodzi głównie o nazwę „fundacje rodzinne”.
Niezależnie od samej nazwy projekt ustawy o fundacjach rodzinnych wprowadza kilka zapisów, które mogą być interesujące z punktu widzenia sektora pozarządowego (więcej w dalszej części: Nowe źródło finansowania?).
Trzeba tu także dodać, że wśród wielu projektów legislacyjnych ten akurat – jeśli chodzi o jego procedowanie – wydaje się odbiegać, w pozytywnym znaczeniu, od powszechnie panującego „pośpiechu legislacyjnego”. Rząd w ramach prac nad rozwiązaniami ułatwiającymi sukcesję w polskich firmach rodzinnych przekazał najpierw do konsultacji Zieloną księgę fundacji rodzinnej i przygotował raport z jej konsultacji. Sam projekt ustawy został też poddany konsultacjom w rozsądnym, 30-to dniowym, czasie. Dodatkowo zaproszono zainteresowanych do udziału w spotkaniach online w obszarach 1) nazwa i uwagi ogólne, 2) model fundacji rodzinnej i kwestie związane z zachowkiem), 3) kwestie podatkowe. Właściwie można by uznać ten proces za wzorcowy. Miejmy nadzieję, że głos organizacji pozarządowych zostanie w tym procesie wysłuchany.
Temat monitoruje Forum Darczyńców.
Umowa Partnerstwa w konsultacjach
Projekt uchwały Rady Ministrów w sprawie przyjęcia projektu Umowy Partnerstwa dla realizacji Polityki Spójności 2021-2027 w Polsce – zapowiedź przyjęcia tego dokumentu w II kwartale br. ukazała się 9 marca w wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów. Umowa partnerstwa to najważniejszy dokument określający cele i sposób wydatkowania Funduszy Europejskich 2021-2027. W tej chwili organizacje prowadzą intensywne działania (m.in. cykl wysłuchań publicznych – Wysłuchania dotyczące Krajowego Planu Odbudowy oraz Obywatelskie Wysłuchanie Publiczne w sprawie koncepcji wydatkowania funduszy Unii Europejskiej w Polsce w latach 2021-2027) na rzecz wzmocnienia udziału przedstawicieli organizacji społeczeństwa obywatelskiego. Sformułowano również postulat, by w Krajowym Planie Odbudowy dodać szósty komponent „Wzrost odporności i wzmocnienie kapitału społecznego”, który miałby być nakierowany na budowanie odporności społeczeństwa obywatelskiego.
Temat monitoruje Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych.
CIT-8 – przesunięty termin
Rozporządzenie Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej z dnia 25 marca 2021 r. w sprawie przedłużenia terminu do złożenia zeznania o wysokości dochodu osiągniętego (straty poniesionej) i wpłaty należnego podatku przez podatników podatku dochodowego od osób prawnych zostało opublikowane w Dzienniku Ustaw 29 marca 2021 r., czyli na dwa dni przed obligatoryjnym terminem składania CIT-u 8 przez organizacje. Ucieszyło to wielu działaczy, choć z punktu widzenia procesu legislacyjnego można mieć dwie zasadnicze uwagi.
Pierwsza z nich dotyczy planowania – oczekiwana zmiana, podobnie jak w latach ubiegłych, weszła w życie dosłownie tuż przed obligatoryjnym terminem.
Druga dotyczy procesu konsultacji. Argument z Raportu z konsultacji i opiniowania, że „Odstąpiono także od przeprowadzenia konsultacji publicznych, gdyż projektowane rozporządzenie wprowadza korzystne dla podatników rozwiązanie – przedłużenie terminu do złożenia zeznania” nie jest satysfakcjonujący. Czy oznacza to, że konsultacjom poddawać trzeba jedynie akty prawne niekorzystne dla podatników? Kto będzie oceniał, czy rozwiązanie jest korzystne, czy niekorzystne?
Propozycje uproszczeń i ułatwień
Wzorzec statutu stowarzyszenia
W długim, społecznie przygotowanym i społecznie prowadzonym procesie konsultacji środowiskowych (więcej: Kliknij), został przygotowany wzorzec statutu, który może posłużyć do wprowadzenia znaczącego uproszczenia w rejestracji stowarzyszeń. Każda organizacja powinna mieć statut dostosowany do własnych potrzeb. Jednak z uwagi na przewlekłość postępowań oraz różne interpretacje Sądów Rejestrowych przygotowanie wzorca statutu i możliwość rejestracji w systemie S24 – przy zachowaniu możliwości rejestracji w dotychczasowym trybie i dowolnych zmian po zarejestrowaniu – wydaje się krokiem w dobrym kierunku.
Nowe źródło finansowania?
Niezależnie od budzącej kontrowersje nazwy, projekt ustawy o fundacjach rodzinnych wprowadza kilka zapisów, które mogą być interesujące z punktu widzenia sektora pozarządowego. Przede wszystkim art. 26, który mówi, że beneficjentem obok osoby fizycznej może być organizacja pożytku publicznego, o której mowa w przepisach o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. To krok w dobrym kierunku, wydaje się jednak, że zapis mógłby być nieco szerszy:
- wprost wskazywać, że dotyczy jednej lub wielu organizacji,
- odnosić się do organizacji pozarządowej prowadzącej działalność pożytku publicznego, o której mowa w przepisach o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (nie tylko do organizacji ze statusem OPP),
- ew. wskazywać o obligatoryjności przeznaczenia co najmniej 1% świadczeń na rzecz ww. podmiotów.
Temat do dyskusji
Pomyłka w Senacie
Ostatnio znów stało się głośno o organizacjach społecznych (mimo częstego stosowania pojęć organizacji społecznej i organizacji pozarządowej jako synonimów, nie są one tożsame). Burza wybuchła w Senacie, gdzie doszło do sytuacji, która wzbudziła reakcje wielu organizacji, nie tylko ekologicznych. I właściwie nie wiadomo, co bardziej bulwersuje – czy treść tego zapisu, czy sposób, w jaki został przyjęty.
Spacerkiem po stowarzyszeniach
Kiedy mówi się o stowarzyszeniach, to jedni zaznaczają, że mówią o nich bez ochotniczych straży pożarnych (Klon/Jawor), inni z kolei, że mają na myśli też podobne organizacje społeczne (GUS). Stowarzyszenia to nie tylko te zarejestrowane w KRS, bo przecież ustawa mówi też o stowarzyszeniach zwykłych. Z kolei, w tym samym rejestrze KRS, rejestrowane są – na podstawie ustawy Prawo o stowarzyszeniach – m.in. lokalne grupy działania, lokalne organizacje turystyczne i ochotnicze straże pożarne. Spróbujmy zrobić krótki przegląd form prawnych, które możemy uznać za stowarzyszenia.
Jeszcze nie zapisałeś się na Biuletyn #prosteNGO? Możesz to zrobić poniżej!
Chcesz się podzielić informacjami lub komentarzami? Prześlij je na piotr.fraczak@ofop.eu